Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) Lê Hoàng Châu vừa đưa ra nhận định về việc Nhà nước thu được nhiều thuế từ đất tại hội thảo ‘Giá đất, thuế đất… thế nào cho hợp lý?’ do Báo Thanh Niên tổ chức sáng 22.7 tại TP.HCM. Ông cho rằng việc thu được 65.000 tỉ đồng tiền sử dụng đất từ 9 dự án tại TP.HCM là một con số đáng mừng, giúp bổ sung nguồn thu lớn cho ngân sách. Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ lo ngại về tính hợp lý của việc này, bởi giá đất là một phần chi phí đầu vào của nền kinh tế và ảnh hưởng trực tiếp đến giá nhà.
Ông Lê Hoàng Châu dẫn chứng về trường hợp của gia đình ông Nguyễn An (Hóc Môn, TP.HCM) sở hữu ngôi nhà cấp 4 được xây dựng năm 2005 với diện tích khoảng 75m2 trên đất được ông bà nội để lại. Tuy nhiên, khi gia đình quyết định xin giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào cuối năm 2024, phần đất trên được đo vẽ lại với diện tích 208m2. Với bảng giá đất hiện hành là hơn 11 triệu đồng/m2, gia đình phải đóng gần 1,7 tỉ đồng tiền thuế sử dụng đất, một khoản tiền vượt quá khả năng tài chính của gia đình.
Một trường hợp khác là doanh nghiệp thuê kho với diện tích 11.000m2 tại quận 4 (cũ) vào năm 2022, với giá đất 300.000 đồng/m2 và tiền thuê hàng năm là 3,3 tỉ đồng. Tuy nhiên, đến năm 2023, TP điều chỉnh hệ số và doanh nghiệp phải trả tiền thuê lên 7,7 tỉ đồng/năm. Và sang tháng 1.2025, giá đất tăng cao và tiền thuê đất doanh nghiệp phải trả lên hơn 21 tỉ đồng, cao hơn 3 lần so với năm 2023 và cao gấp 7 lần so với năm 2022.
Những ví dụ trên cho thấy sự tăng vọt của giá đất và nghĩa vụ tài chính đang dẫn đến nhiều bất cập trên thị trường bất động sản, không chỉ ảnh hưởng đến doanh nghiệp và người dân mà còn tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Ông Lê Hoàng Châu cũng đặt vấn đề về khoản thu bổ sung đối với hàng loạt doanh nghiệp do chậm định giá đất. Ông cho rằng Chính phủ quy định thu bổ sung là đúng luật Đất đai nhưng đề xuất thu 3,6% của Bộ Tài chính là không hợp lý.
Thay vào đó, ông đề nghị chỉ thu bổ sung 0,5% hoặc bỏ hoàn toàn khoản thu này khi sửa luật Đất đai. HoREA cũng đề xuất thay vì thu 5,4% hay 3,6% thì Bộ Tài chính trình Chính phủ chỉ thu bổ sung 0,5%. Quy định này của luật Đất đai không phù hợp với luật Ban hành văn bản quy định pháp luật là chỉ áp dụng hồi tố với nghĩa vụ pháp lý nhẹ hơn, còn quy định nặng hơn không được áp dụng trước đó.