Ngày 19/7/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 113/CĐ-TTg về việc triển khai các giải pháp nhằm phát triển hiệu quả vận tải đường thủy và thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực logistics trong vận tải. Công điện này được gửi đến các Bộ trưởng của các Bộ: Xây dựng, Tài chính, Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Quốc phòng, Công an; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Với hệ thống sông ngòi có tổng chiều dài có khả năng khai thác vận tải khoảng 42.000 km, cùng đường bờ biển dài hơn 3.260 km và nhiều cửa sông, vịnh tự nhiên thuận lợi, Việt Nam có điều kiện thuận lợi để phát triển vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển. Đây là phương thức vận tải có chi phí thấp, khả năng chuyên chở hàng hóa khối lượng lớn, góp phần giảm áp lực cho đường bộ, đường sắt và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững. Vận tải thủy đã từng bước khẳng định vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông vận tải quốc gia, với tỷ trọng vận tải hàng hóa bằng đường thủy nội địa và ven biển có xu hướng ngày càng tăng.

Tuy nhiên, kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển vận tải thủy vẫn còn bất cập; năng lực đội tàu, công tác quản lý phương tiện, chất lượng nguồn nhân lực và kết nối giữa các phương thức vận tải còn hạn chế. Để khắc phục những tồn tại này và tạo động lực mới cho ngành vận tải thủy phát triển nhanh và bền vững, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các Bộ và địa phương thực hiện các giải pháp cụ thể.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Xây dựng khẩn trương rà soát, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật ngành hàng hải, đường thủy. Bộ này cần tập trung vào các chính sách khuyến khích, thu hút xã hội hóa đầu tư hạ tầng, phương tiện vận tải thủy, nguồn nhân lực, phát triển công nghệ. Bộ Tài chính được yêu cầu chủ trì cân đối, bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 cho các dự án trọng điểm phát triển hạ tầng đường thủy, hàng hải.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu rà soát và đơn giản hóa thủ tục giao đất, cho thuê đất, giao khu vực biển để phát triển hạ tầng cảng, bến thủy nội địa, cảng biển, nạo vét luồng hàng hải, đường thủy. Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được yêu cầu rà soát, cập nhật quy hoạch sử dụng đất và bố trí quỹ đất phục vụ xây dựng cảng thủy nội địa, bến cảng biển theo quy hoạch. Các địa phương cũng cần tích hợp quy hoạch trung tâm logistics, kho bãi, trung tâm phân phối hàng hóa gắn với vận tải thủy nội địa.

Nhìn chung, việc triển khai các giải pháp trên nhằm mục đích khai thác tiềm năng của vận tải thủy, giảm chi phí vận chuyển hàng hóa, tăng cường hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường. Điều này cũng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, ngành và địa phương trong việc thực hiện các nhiệm vụ được giao, nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành vận tải thủy ở Việt Nam.

Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Công điện số [số công điện] nhằm đẩy mạnh phát triển vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển. Văn bản này được gửi đến các Bộ trưởng và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, nhấn mạnh vai trò quan trọng của vận tải thủy trong hệ thống giao thông vận tải quốc gia.

Việt Nam, với hệ thống sông ngòi chằng chịt và đường bờ biển dài, sở hữu tiềm năng rất lớn để phát triển vận tải thủy. Loại hình vận tải này không chỉ giúp giảm áp lực cho đường bộ, đường sắt mà còn đóng góp vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững. Tuy nhiên, trong thời gian qua, do chưa được quan tâm đầu tư đúng mức, kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển vận tải thủy vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế.

Để khắc phục những tồn tại này, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ và địa phương ưu tiên đầu tư, cải tạo và nâng cấp các luồng tuyến chính, các cảng bến thủy nội địa, các cảng biển trọng điểm. Bộ Xây dựng được giao nhiệm vụ chỉ đạo rà soát, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật ngành hàng hải, đường thủy. Đặc biệt, Bộ cần tập trung vào việc ban hành các chính sách khuyến khích và thu hút xã hội hóa đầu tư vào hạ tầng, phương tiện vận tải thủy, cũng như phát triển nguồn nhân lực và công nghệ.

Bộ Tài chính được yêu cầu cân đối và bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 cho các dự án trọng điểm phát triển hạ tầng đường thủy, hàng hải. Bên cạnh đó, Bộ này cũng cần nghiên cứu các cơ chế để thu hút đầu tư tư nhân vào phát triển kết cấu hạ tầng đường thủy, cảng, bến thủy nội địa và cảng biển.

Các địa phương cũng được yêu cầu rà soát, cập nhật quy hoạch sử dụng đất và bố trí quỹ đất phục vụ xây dựng cảng thủy nội địa, bến cảng biển theo quy hoạch. Đồng thời, tích hợp quy hoạch trung tâm logistics, kho bãi, trung tâm phân phối hàng hóa gắn với vận tải thủy nội địa để phát huy hiệu quả của loại hình vận tải này.

Thủ tướng cũng giao Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà trực tiếp chỉ đạo việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ nêu trên. Văn phòng Chính phủ sẽ chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng đôn đốc các bộ, cơ quan, địa phương thực hiện nhiệm vụ được giao tại Công điện này, nhằm đảm bảo tiến độ và hiệu quả của các dự án phát triển vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển.

Trước những nỗ lực của Chính phủ trong việc thúc đẩy phát triển vận tải thủy, các chuyên gia và doanh nghiệp trong ngành bày tỏ sự quan tâm và kỳ vọng vào sự phát triển của loại hình vận tải này. Họ tin rằng, với sự quan tâm và đầu tư đúng mức, vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển sẽ trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước, đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Để theo dõi và cập nhật thông tin mới nhất về các chính sách và dự án liên quan đến vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển, quý độc giả có thể truy cập vào trang web của Chính phủ và các cơ quan chức năng liên quan.