Sửa quy định về nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần của tổ chức tín dụng Việt Nam

Về hình thức mua cổ phần đối với nhà đầu tư nước ngoài, theo quy định mới, nhà đầu tư nước ngoài được phép mua cổ phần trong trường hợp tổ chức tín dụng chào bán cổ phần, phát hành cổ phần để tăng vốn điều lệ hoặc bán cổ phiếu quỹ được tổ chức tín dụng mua trước ngày 1/1/2021.

Sửa đổi quy định về tỷ lệ sở hữu cổ phần đối với nhà đầu tư nước ngoài
Nghị định số 69/2025/NĐ-CP sửa đổi và bổ sung các quy định về tỷ lệ sở hữu cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài tại các tổ chức tín dụng Việt Nam. Cụ thể, tổng mức sở hữu cổ phần của các nhà đầu tư nước ngoài không được vượt quá 30% vốn điều lệ của một ngân hàng thương mại Việt Nam, trừ một số trường hợp đặc biệt.

Trong trường hợp đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ có quyền quyết định tỷ lệ sở hữu cổ phần của một tổ chức nước ngoài hoặc một nhà đầu tư chiến lược nước ngoài tại một tổ chức tín dụng yếu kém.

Bổ sung nghĩa vụ của nhà đầu tư nước ngoài
Nghị định số 69/2025/NĐ-CP cũng bổ sung các quy định về nghĩa vụ của nhà đầu tư nước ngoài khi mua cổ phần của tổ chức tín dụng Việt Nam. Cụ thể, nhà đầu tư nước ngoài phải giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần nếu vượt quá giới hạn quy định trong thời hạn 6 tháng.

Nghị định 69/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 19/5/2025, mang lại những thay đổi quan trọng trong việc quản lý và điều tiết hoạt động của nhà đầu tư nước ngoài tại các tổ chức tín dụng Việt Nam.

Việc cho vay ra nước ngoài của tổ chức tín dụng được thực hiện bằng đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ

Ngân hàng Nhà nước đang nỗ lực hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho hoạt động tín dụng quốc tế. Ngày 18/01/2024, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật các Tổ chức tín dụng số 32/2024/QH15, tạo cơ sở pháp lý cho các nghiệp vụ tín dụng mới. Trong bối cảnh hội nhập tài chính quốc tế sâu rộng, các tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam ngày càng mở rộng quan hệ hợp tác với các định chế tài chính quốc tế. Điều này dẫn đến sự gia tăng hoạt động cấp tín dụng cho các định chế tài chính quốc tế, hay còn gọi là cấp tín dụng ra nước ngoài.

Để tăng cường giám sát dòng vốn ra vào và đáp ứng yêu cầu của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) về thống kê cán cân thanh toán và vị thế đầu tư quốc tế, Ngân hàng Nhà nước đang dự thảo Thông tư thay thế Thông tư 45/2011/TT-NHNN. Thông tư mới nhằm hoàn thiện khung pháp lý quản lý giao dịch vốn giữa tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và khách hàng là người không cư trú.

Quản lý ngoại hối khi cho vay ra nước ngoài

Dự thảo Thông tư quy định rõ đối tượng được vay nước ngoài, bao gồm doanh nghiệp có vốn góp của doanh nghiệp Việt Nam ở nước ngoài và định chế tài chính nước ngoài có quan hệ đại lý thanh toán với bên cho vay. Bên cạnh đó, dự thảo cũng nêu rõ các trường hợp cho vay ra nước ngoài của nhà nước, Chính phủ và các tổ chức được ủy quyền.

Tỷ lệ đảm bảo an toàn và giới hạn cấp tín dụng là những nội dung quan trọng trong dự thảo. Bên cho vay phải tuân thủ các quy định về tỷ lệ bảo đảm an toàn và giới hạn cấp tín dụng đối với khách hàng nước ngoài tại các thời điểm cuối của 3 tháng gần nhất trước khi ký thỏa thuận cho vay.

Việc cho vay ra nước ngoài có thể được thực hiện bằng đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ theo thỏa thuận giữa các bên. Đồng tiền thu hồi nợ phải tương ứng với đồng tiền giải ngân, trừ khi có thỏa thuận khác.

Thu hồi nợ nước ngoài

Dự thảo Thông tư đề xuất quy định rõ ràng về thu hồi nợ nước ngoài, bao gồm các khoản nợ từ nghiệp vụ cấp tín dụng ngắn hạn cho người không cư trú và nợ nước ngoài bắt buộc từ các nghiệp vụ phát hành, xác nhận thư tín dụng và bảo lãnh ngân hàng.

Một điểm đáng chú ý là dự thảo không yêu cầu thủ tục hành chính đăng ký đối với các khoản thu hồi nợ nước ngoài từ nghiệp vụ thư tín dụng, bao thanh toán và bảo lãnh. Điều này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức tín dụng trong việc thu hồi nợ.

Hình thức thu hồi nợ nước ngoài cũng được quy định rõ, bao gồm thu hồi trực tiếp từ tài khoản của bên có nghĩa vụ trả nợ, xử lý tài sản bảo đảm và thu hồi thông qua việc bên bảo lãnh trả thay.

Đề xuất sửa quy định kiểm soát đặc biệt với tổ chức tín dụng

Ngân hàng Nhà nước cho biết, sau khi ban hành Nghị định số 26/2025/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Nhà nước, việc triển khai Thông tư số 39/2024/TT-NHNN ngày 01/07/2024 về kiểm soát đặc biệt đối với tổ chức tín dụng đã gặp phải một số vướng mắc.

Một trong những vướng mắc chính liên quan đến việc xác định chức danh của Trưởng Ban kiểm soát đặc biệt quy định tại khoản 3, khoản 4 Điều 10 Thông tư 39/2024/TT-NHNN.

Cần thiết phải sửa đổi quy định

Ngoài ra, quá trình triển khai thực hiện ghi giảm toàn bộ vốn điều lệ của ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt cũng gặp phải khó khăn do Thông tư 39/2024/TT-NHNN không có quy định cụ thể về trình tự, thủ tục ghi giảm vốn điều lệ.

Để giải quyết những vướng mắc này, Ngân hàng Nhà nước đã xây dựng dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 39/2024/TT-NHNN.

Bổ sung quy định về ghi giảm vốn điều lệ

Dự thảo Thông tư đề xuất bổ sung Điều 7a về ghi giảm vốn điều lệ của ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt.

Trong thời gian 10 ngày kể từ ngày Ngân hàng Nhà nước phê duyệt phương án chuyển giao bắt buộc, ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt phải hoàn thành việc xác định và gửi Ban kiểm soát đặc biệt kết quả hoạt động kinh doanh hợp nhất.

Trong thời gian 20 ngày kể từ ngày phê duyệt phương án chuyển giao bắt buộc, Ban kiểm soát đặc biệt phải hoàn thành việc xác định và báo cáo Ngân hàng Nhà nước kết quả hoạt động kinh doanh hợp nhất của ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt.

Căn cứ vào báo cáo và đề nghị của Ban kiểm soát đặc biệt, Ngân hàng Nhà nước sẽ quyết định ghi giảm toàn bộ vốn điều lệ của ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc.

Ngân hàng Nhà nước đang lấy ý kiến của công chúng đối với dự thảo Thông tư này trên Cổng Thông tin điện tử của Ngân hàng Nhà nước.

Chứng chỉ tiền gửi được phát hành và thanh toán bằng đồng Việt Nam

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vừa ban hành Thông tư 02/2025/TT-NHNN, quy định về phát hành chứng chỉ tiền gửi trong nước của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Thông tư này mang đến những quy định mới về đối tượng phát hành, mua chứng chỉ tiền gửi và phương thức phát hành.

Đối tượng phát hành và mua chứng chỉ tiền gửi

Theo Thông tư 02/2025/TT-NHNN, các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép phát hành chứng chỉ tiền gửi. Điều này bao gồm ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã, công ty tài chính tổng hợp, công ty tài chính chuyên ngành và chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Về đối tượng mua chứng chỉ tiền gửi, thông tư quy định rõ: tổ chức và cá nhân Việt Nam, tổ chức và cá nhân nước ngoài có thể mua chứng chỉ tiền gửi do ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã và chi nhánh ngân hàng nước ngoài phát hành. Tuy nhiên, chỉ tổ chức Việt Nam và tổ chức nước ngoài mới được mua chứng chỉ tiền gửi do công ty tài chính tổng hợp và công ty tài chính chuyên ngành phát hành.

Quy định về chứng chỉ tiền gửi

Thông tư quy định chứng chỉ tiền gửi được phát hành và thanh toán bằng đồng Việt Nam. Lãi suất của chứng chỉ tiền gửi sẽ do tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài quyết định, nhưng phải tuân thủ quy định về lãi suất của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Thời hạn, ngày phát hành và ngày đến hạn thanh toán của chứng chỉ tiền gửi cũng do tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài quyết định. Tuy nhiên, nếu người mua là tổ chức tín dụng hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài khác, chứng chỉ tiền gửi chỉ được phát hành với thời hạn dưới 12 tháng.

Mệnh giá của chứng chỉ tiền gửi được quy định là 100.000 đồng Việt Nam hoặc bội số của 100.000 đồng Việt Nam.

Phương thức phát hành chứng chỉ tiền gửi

Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có thể phát hành chứng chỉ tiền gửi trực tiếp cho người mua tại địa điểm giao dịch hợp pháp hoặc bằng phương tiện điện tử.

Nếu phát hành bằng phương tiện điện tử, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài sẽ cấp cho người mua chứng nhận quyền sở hữu chứng chỉ tiền gửi trên môi trường điện tử. Nếu phát hành tại địa điểm giao dịch, chứng chỉ tiền gửi sẽ được cấp dưới hình thức chứng chỉ giấy.

Trường hợp người không cư trú là tổ chức, cá nhân và người cư trú là cá nhân nước ngoài mua chứng chỉ tiền gửi, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài chỉ được phát hành chứng chỉ tiền gửi tại địa điểm giao dịch.

Thông tư 02/2025/TT-NHNN có hiệu lực thi hành từ ngày 16/6/2025.