Sinh viên Việt Nam đã gây ấn tượng mạnh mẽ tại Hà Lan với mô hình nông nghiệp tuần hoàn sáng tạo, thể hiện tiềm năng và khả năng nghiên cứu, sáng tạo của thế hệ trẻ Việt Nam trong lĩnh vực môi trường và nông nghiệp bền vững.

Huỳnh Thị Hồng Xuyến, sinh viên ngành Quản lý Tài nguyên – Môi trường, Trường Đại học Trà Vinh, đã trình bày chuyên đề ấn tượng trước hơn 40 giảng viên và sinh viên Trường Đại học Khoa học Ứng dụng Saxion (SaxionU), Hà Lan. Mô hình của Hồng Xuyến tập trung vào việc tái sử dụng nước ngưng tụ từ hệ thống điều hòa không khí – một nguồn tài nguyên sạch thường bị bỏ phí trong sinh hoạt đô thị để phục vụ sản xuất nông nghiệp. Đây là giải pháp thiết thực trong bối cảnh nhiều quốc gia đang phải đối mặt với tình trạng khan hiếm nước và biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng.

Hệ thống Aquaponics và Hydroponics do Hồng Xuyến và nhóm nghiên cứu tại TVU phát triển đã thu hút sự quan tâm sâu sắc từ phía giảng viên Hà Lan. Hệ thống Aquaponics hoạt động theo cơ chế tuần hoàn nước giữa bể cá và bồn trồng rau, tiết kiệm đến 90% lượng nước so với phương pháp truyền thống. Trong khi đó, mô hình Hydroponics cho phép trồng cây không cần đất, sử dụng dung dịch dinh dưỡng được đưa trực tiếp vào rễ cây thông qua hệ thống ống và bơm tuần hoàn.

Mô hình này hướng tới việc xây dựng một hệ sinh thái canh tác khép kín, tiết kiệm nước và năng lượng, thân thiện với môi trường và phù hợp để triển khai tại hộ gia đình, trường học hoặc cộng đồng nông thôn – đô thị. Giải pháp tái sử dụng nước ngưng tụ từ máy lạnh đã gây ấn tượng mạnh với các giảng viên Hà Lan bởi tính thực tiễn cao và khả năng nhân rộng trong bối cảnh biến đổi khí hậu và thiếu hụt nguồn nước sạch đang ngày càng trầm trọng ở nhiều quốc gia.

TS. Trần Thị Ngọc Bích – Phó Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ Môi trường (Trường Đại học Trà Vinh), người trực tiếp hướng dẫn và đồng hành cùng Hồng Xuyến trong hành trình nghiên cứu, chia sẻ: ‘Hồng Xuyến là một sinh viên có tư duy độc lập, khả năng tự nghiên cứu tốt và luôn kiên trì theo đuổi các giải pháp bền vững gắn liền với thực tiễn địa phương. Việc em tận dụng nước ngưng tụ từ điều hòa – một nguồn nước tưởng chừng vô dụng để phục vụ canh tác tuần hoàn là một hướng đi sáng tạo và đầy tiềm năng’.

Chuyến thực tập 5 tháng tại Hà Lan không chỉ giúp Hồng Xuyến tiếp cận với công nghệ tiên tiến và phương pháp nghiên cứu quốc tế, mà còn là cơ hội để em kết nối, trao đổi và mang các sáng kiến của Việt Nam đến với bạn bè quốc tế. Hơn nữa, những trải nghiệm này sẽ là nền tảng vững chắc để em phát triển trong lĩnh vực môi trường và nông nghiệp bền vững.

Các mô hình được sinh viên thiết kế với tiêu chí chi phí thấp, dễ vận hành và linh hoạt, đặc biệt phù hợp với điều kiện của người dân vùng đồng bằng sông Cửu Long – nơi đang chịu tác động nặng nề bởi hạn mặn và suy giảm nguồn nước ngầm. Đây không chỉ là một bước tiến lớn trong hành trình học thuật của sinh viên Việt Nam, mà còn thể hiện năng lực nghiên cứu và sáng tạo của thế hệ trẻ Việt Nam, góp phần mở rộng cơ hội hợp tác quốc tế trong lĩnh vực môi trường và nông nghiệp bền vững.

Theo thông báo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), lịch lấy nước phục vụ gieo cấy lúa vụ Đông Xuân 2022-2023 khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ sẽ có 2 đợt.

Cụ thể, đợt 1 gồm 4 ngày từ 0h ngày 06/01 ( 15 tháng Chạp) đến 24h ngày 09/01/2023 (18 tháng Chạp). Đợt 2 gồm 8 ngày, từ 0h ngày 01/02 (11 tháng Giêng) đến 24h ngày 08/02/2023 (18 tháng Giêng). Như vậy các địa phương và bà con sẽ không phải đôn đáo lo lấy nước vào đúng những ngày Tết đầu năm như nhiều năm trước đây. 

Để việc lấy nước đạt hiệu quả cao, Bộ NN&PTNT đã có văn bản số 6907/BNN-TCTL hồi tháng 10/2022, đề nghị UBND các tỉnh, thành phố tăng cường thực hiện giải pháp thích ứng với tình trạng thiếu hụt nguồn nước phục vụ gieo cấy lúa vụ Đông Xuân 2022-2023.

Nhằm đảm bảo đủ nước và đảm bảo điện phục vụ bơm nước gieo cấy vụ Đông Xuân năm 2022-2023, EVN đã chỉ đạo Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia thực hiện điều tiết nước các hồ thủy điện và vận hành hệ thống hợp lý để đáp ứng nhu cầu nước và đảm bảo kế hoạch cung cấp điện, đồng thời điều tiết các hồ chứa duy trì mực nước tại Hà Nội ở mức hợp lý để tiết kiệm nguồn nước đảm bảo hiệu quả cao nhất của 2 đợt lấy nước tập trung và đảm bảo cung cấp điện mùa khô năm 2023 cho hệ thống điện Quốc gia.

EVN cũng đã yêu cầu các Công ty Điện lực rà soát, kiểm tra và chuẩn bị sẵn sàng để đảm bảo cung cấp điện ổn định, liên tục cho các trạm bơm điện trong suốt thời gian lấy nước tập trung (từ ngày 06/01/2023 đến 08/02/2023) và sau các đợt lấy nước để phục vụ bơm dẫn nước.

Đặc biệt, để tránh lãng phí nước và tiết kiệm sử dụng điện, EVN và các Công ty Thủy điện liên quan đề nghị các Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh/thành phố chỉ đạo ngay các địa phương chủ động bơm sớm, trữ nước vào ao, đầm, vùng trũng thấp và các kênh dẫn từ các nguồn nước sẵn có ở sông, ngòi. Ngoài ra cần lấy đủ nước vào ruộng trong thời gian xả nước tập trung từ các hồ thủy điện để tránh lãng phí nước và tiết kiệm sử dụng điện.

Các đơn vị của ngành Điện lực cũng đề nghị các Công ty khai thác công trình thủy lợi theo dõi sát nguồn nước trong thời gian xả nước tập trung để bơm nước vào hệ thống thủy nông, sử dụng có hiệu quả nguồn nước từ các hồ thủy điện, đảm bảo cung cấp đủ lượng nước đổ ải và tưới dưỡng cho lúa.