Một trạm thu phí trên cao tốc Nội Bài – Lào Cai.

Các tuyến cao tốc vừa được VEC điều chỉnh mức giá dịch vụ kể từ ngày 1/1/2023 là Nội Bài – Lào Cai, Cầu Giẽ – Ninh Bình, Đà Nẵng – Quảng Ngải, TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây.

Việc điều chỉnh giá sử dụng dịch vụ nêu trên có một số thay đổi nhỏ so với mức giá cũ được niêm yết tại các trạm thu phí.

Cụ thể, phương thức thu phí hệ thống đường cao tốc do VEC làm chủ đầu tư là phương thức thu phí kín (cước phí được tính theo số km phương tiện tham gia giao thông trên đường cao tốc).

Giai đoạn trước đây chưa áp dụng thu phí không dừng chủ phương tiện trả phí bằng tiền mặt, để phù hợp với các mệnh giá tiền lẻ đang được lưu thông trên thị trường đồng thời thuận lợi cho việc giao dịch (giảm thời gian dừng chờ tại trạm, chống ùn tắc…) VEC đã tính toán giá sử dụng dịch vụ đường cao tốc trên nguyên tắc làm tròn các mệnh giá cước phí, phần lớn đều giảm so với giá trị thực được tính toán theo hướng có lợi cho người tham gia giao thông.

Ví dụ tuyến Cầu Giẽ Ninh Bình xe loại 2 chặng Đại Xuyên – Liêm Tuyền có giá thực là 62.100 đồng nhưng giá niêm yết là 60.000 đồng; chặng Đại Xuyên – Cao Bồ xe loại 1 theo tính toán là 75.045 đồng nhưng giá niêm yết là 70.000 đồng xe loại 2 là 112.568 đồng nhưng giá niêm yết là 100.000 đồng; tuyến TP.HCM – Long Thành- Dầu Giây: xe loại 2 chặng Long Phước – Dầu Giây tính toán 152.949 đồng nhưng giá niêm yết là 150.000 đồng; tuyến Nội Bài – Lào Cai: xe loại 1 chặng IC3 – Trạm Km237 theo tính toán 284.225 đồng nhưng giá niêm yết là 280.000 đồng…

Từ ngày 1/8/2022, hệ thống thu phí không dừng đã đưa vào sử dụng toàn bộ trên các tuyến đường cao tốc, các giao dịch được trừ tự động trên tài khoản khách hàng tham gia giao thông, không phụ thuộc vào các mệnh giá như khi thu tiền mặt trước đây, do đó VEC chỉ thực hiện làm tròn các mệnh giá cước phí đến hàng nghìn đồng. Việc thay đổi về nguyên tắc tính trên, dẫn đến có một số thay đổi nhỏ giữa giá niêm yết trước đây và giá hiện tại.

Một trạm thu phí trên Quốc lộ 51

Chiều tối nay (9/1), Cục Đường bộ Việt Nam đã báo cáo Bộ GTVT về dự kiến tạm dừng thu phí Dự án đầu tư xây dựng mở rộng Quốc lộ 51 đoạn từ Km0+900÷Km73+600 theo hình thức hợp đồng BOT.

Tại văn bản này, ông Nguyễn Xuân Cường, Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam cho biết, trong thời gian vừa qua, cơ quan này đã thực hiện đúng quy định về chức năng, nhiệm vụ của cơ quan nhà nước có thẩm trong giai đoạn kinh khai thác và nhiệm vụ ủy quyền ký kết hợp đồng Dự án BOT đầu tư xây dựng mở rộng Quốc lộ 51 đoạn từ Km0+900÷Km73+600.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, một số điều kiện quy định tại hợp đồng Dự án thay đổi (chi phí đầu tư quyết toán, lãi suất tiền vay, mức thu, số thu, lưu lượng phân lưu…), Kiểm toán Nhà nước kiến nghị về phí bảo toàn vốn của Dự án.

Do đó các bên phải đàm phán các nội dung vướng mắc phát sinh và điều chỉnh thời gian thu phí tạo lợi nhuận theo quy định tại hợp đồng dự án. Do các nội dung vướng mắc của Dự án vượt thẩm quyền, Cục Đường bộ Việt Nam (trước đây là Tổng cục Đường bộ Việt Nam) đã có nhiều văn bản báo cáo, đề nghị Bộ GTVT có ý kiến chỉ đạo cụ thể.

Trong thời gian chờ ý kiến của cơ quan có thẩm quyền, để bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng dịch vụ đường bộ và chỉ đạo của Bộ GTVT, Cục Đường bộ Việt Nam sẽ tạm dừng thu phí tại các trạm thu phí thuộc Dự án BOT đầu tư xây dựng mở rộng Quốc lộ 51 đoạn Km0+900 – Km73+600 vào lúc 7h ngày 13/1/2023.

Trước đó, vào ngày 7/1, Bộ GTVT đã có công văn gửi Cục Đường bộ Việt Nam, Công ty cổ phần Phát triển đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu (BVEC) về Dự án đầu tư xây dựng mở rộng Quốc lộ 51 đoạn từ Km0+900 – Km73+600 theo hình thức hợp đồng BOT.

Bộ GTVT cho rằng, các nội dung nêu tại các văn bản trên thuộc thẩm quyền giải quyết của Cục Đường bộ Việt Nam. Mặc dù Bộ GTVT đã có nhiều cuộc họp giải quyết, chỉ đạo và giao Cục Đường bộ Việt Nam quyết định, tuy nhiên đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm. Đề nghị Cục Đường bộ Việt Nam khẩn trương thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của Bộ GTVT.

Về tạm dừng, dừng thu phí dự án, Bộ GTVT nhấn mạnh, Thông tư số 45/2021/TT-BGTVT ngày 31/12/2021 của Bộ GTVT đã quy định thẩm quyền tạm dừng thu, dừng thu đối với dự án đầu tư theo hợp đồng BOT là của Cục Đường bộ Việt Nam.

“Vì vậy, trên cơ sở kết quả tính toán xác định thời điểm kết thúc thu phí dự án, Cục Đường bộ Việt Nam quyết định việc tạm dừng, dừng thu phí dự án theo thẩm quyền, đảm bảo đầy đủ tính pháp lý, đúng quy định, tránh việc doanh nghiệp dự án thu phí vượt quá thời gian”, lãnh đạo Bộ GTVT nhấn mạnh.

trạm thu phí Cao Bồ trên cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình của VEC.

Theo Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam – VEC, tại khoản 4 Điều 2 Quyết định số 1202/QĐ-TTg ngày 10/9/2007 của Thủ tướng Chính phủ về việc thí điểm một số cơ chế, chính sách áp dụng cho các dự án đầu tư, khai thác đường bộ cao tốc do VEC làm chủ đầu tư có quy định: “VEC quyết định mức thu phí đường cao tốc do VEC làm chủ đầu tư, đảm bảo yêu cầu hoàn vốn của dự án (trừ các dự án cơ quan Nhà nước có thẩm quyền yêu cầu áp dụng mức thu phí do Nhà nước quy định”.

Khoản 3 Điều 11 Thông tư số 35/2016/TT-BGTVT ngày 15/11/2016 của Bộ trưởng Bộ GTVT quy định mức giá tối đa dịch vụ sử dụng đường bộ các dự án đầu tư xây dựng đường bộ để kinh doanh do Bộ GTVT quản lý quy định: “đối với dự án đường bộ cao tốc Hà Nội – Hải Phòng và các dự án đường bộ cao tốc do VEC làm chủ đầu tư thì chủ đầu tư dự án được quyết định mức thu theo cơ chế, chính sách thí điểm do Thủ tướng Chính phủ quyết định cho đến khi có quyết định thay thế và trên nguyên tắc không vượt mức giá tối đa quy định tại Điều 6 của Thông tư này”.

Về quy định mức giá tối đa, Bộ GTVT đã quy định tại khoản 1 Điều 6 Thông tư số 28/2021/TT-BGTVT ngày 30/11/2021 cụ thể “Mức giá tối đa cho một lần sử dụng dịch vụ đường bộ là mức thu tối đa quy định cho từng nhóm phương tiện tại khoản 1 Điều 3 của Thông tư này (mức giá đã bao gồm thuế giá trị gia tăng)”. Cụ thể, đối với nhóm xe loại 1 mức giá tối đa được quy định là 2.100 đồng/km; nhóm xe loại 2 là 3.000 đồng/km; xe loại 3 là 4.400 đồng/km; xe loại 4 là 8.000 đồng/km; xe loại 5 là 12.000 đồng/km.

Tại khoản 4 Điều 6 của Thông tư số 28 cũng quy định, “khi các yếu tố hình thành giá trong nước có biến động ảnh hưởng đến phương án tài chính của dự án, Bộ GTVT xem xét, điều chỉnh mức giá tối đa trên nguyên tắc tuân thủ các quy định của pháp luật về giá. Mức giá khởi điểm trong quá trình lập dự án đầu tư theo hình thức PPP không vượt quá mức giá tối đa quy định tại Thông tư này”.

Hiện nay, mức giá dịch vụ sử dụng đường bộ đối với toàn bộ các tuyến cao tốc do VEC quản lý, khai thác không vượt mức giá tối đa quy định tại Thông tư 28/2021/TT-BGTVT.

Cụ thể, mức phí đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai đối với nhóm xe loại 1 là 1.500 đ/km cho đoạn 4 làn xe và 1.000 đ/km cho đoạn 2 làn xe; đường cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình là 1.500 đ/km; đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi là 1.500 đ/km và đường cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây là 2.000 đ/km.

Trong trường hợp mức giá VEC điều chỉnh cao hơn giá tối đa tại Thông tư này, VEC sẽ báo cáo Bộ GTVT theo quy định.

Trước đó, VEC cũng đã làm rõ, biểu phí áp dụng từ ngày  1/1/2023 là mức giá điều chỉnh sau khi việc giảm thuế giá trị giá tăng từ 10% thành 8% hết hiệu lực áp dụng (căn cứ khoản 1 Điều 3 Nghị định số 15/2022/NĐ-CP ngày 28/01/2022 của Chính phủ quy định chính sách miễn, giảm thuế theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội) và thực hiện làm tròn các mệnh giá cước phí đến hàng nghìn đồng.

Việc điều chỉnh mức giá dịch vụ sử dụng đường bộ đã được đơn vị cung cấp dịch vụ niêm yết tại các trạm thu phí và thông báo công khai trên website của VETC thu phí không dừng.

Tuy nhiên, với trách nhiệm của chủ đầu tư dự án, VEC thành thật xin lỗi quý khách hàng, người tham giao thông về sơ suất khi chậm thông báo rộng rãi việc điều chỉnh phương pháp tính giá theo cách làm tròn các mệnh giá do áp dụng công nghệ thu phí tự động không dừng, dẫn đến hiểu lầm về mức giá sử dụng dịch vụ đường cao tốc sau khi điều chỉnh thuế giá trị gia tăng từ 8% lên 10%.

“Kể từ khi các tuyến cao tốc được đưa vào khai thác đến nay, VEC khẳng định chưa thực hiện bất cứ lần tăng giá nào theo lộ trình đã được xác định trong phương án tài chính (3 năm/lần). Khi thực hiện tăng giá theo lộ trình, VEC cam kết sẽ thông báo đầy đủ, rộng rãi đến người tham gia giao thông theo đúng quy định”, đại diện VEC nhấn mạnh.

Trạm thu phí Pháp Vân – Cầu Giẽ.

Bộ GTVT vừa có văn bản gửi Cục Đường bộ Việt Nam; các nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án các dự án xây dựng đường bộ để kinh doanh; các nhà cung cấp dịch vụ thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ yêu cầu tăng cường công tác quản lý vận hành, thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ và công tác kiểm tra giám sát thu phí.

Theo đánh giá của Bộ GTVT, trong thời gian qua công tác quản lý vận hành, thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ đã được các doanh nghiệp thực hiện cơ bản ổn định, việc triển khai đồng bộ công tác thu phí không dừng đã được sự đồng thuận cao, giảm thiểu ùn tắc giao thông, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân.

Tuy nhiên, theo báo cáo của Cục Đường bộ Việt Nam về kết quả kiểm tra, giám sát công tác thu phí tại một số trạm thu phí sử dụng đường bộ vẫn còn xảy ra một số tồn tại như chưa tuân thủ đầy đủ chế độ báo cáo về lưu lượng và doanh thu theo nội dung quy định trong hợp đồng dự án và quy định của Bộ GTVT; miễn, giảm phí dịch vụ sử dụng đường bộ chưa đúng đối tượng…

Để chấn chỉnh các tồn tại này, Bộ GTVT yêu cầu các doanh nghiệp chấp hành nghiêm túc các quy định của Nhà nước và của hợp đồng dự án đối với việc quản lý thu, quản lý chi trong giai đoạn kinh doanh, khai thác và chuyển giao công trình dự án; xây dựng các giải pháp tăng cường quản lý nội bộ, kiểm tra, xử lý vi phạm, xử lý sự cố… để không xảy ra tiêu cực trong quá trình thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ.

Các doanh nghiệp phải tăng cường tự kiểm tra, giám sát nội bộ để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định trong công tác thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ; thực hiện, tuân thủ nghiêm túc trách nhiệm, nghĩa vụ của Doanh nghiệp được quy định tại Hợp đồng dự án, Thông tư số 15/2020/TT-BGTVT ngày 22/7/2020 của Bộ GTVT và các quy định pháp luật liên quan…

Bộ GTVT yêu cầu Cục Đường bộ Việt Nam thực hiện nghiêm, đầy đủ trách nhiệm, nghĩa vụ của Cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong giai đoạn kinh doanh, khai thác và chuyển giao công trình dự án đối với các Dự án được giao quản lý cũng như chức năng quản lý nhà nước về hoạt động trạm thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ trên hệ thống quốc lộ, đường cao tốc; chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện, thanh tra, kiểm tra việc hoạt động của trạm thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ trên hệ thống đường bộ theo quy định của pháp luật, quy định tại Hợp đồng dự án.

Cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành đường  bộ cũng sẽ phải quyết định theo thẩm quyền đối với việc tạm dừng thu, dừng thu khi phát hiện Doanh nghiệp vi phạm quy định của Hợp đồng dự án và quy định của pháp luật nhà nước.