Các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức vừa tiếp nhận nam thiếu niên 14 tuổi, trú tại Bắc Giang vào viện trong tình trạng bị thương nặng do pháo tự chế phát nổ.

PGS.TS. Phùng Duy Hồng Sơn đang thăm khám cho bệnh nhân bị tai nạn pháo.

Nam thiếu niên G.T.B tự mua thuốc pháo trên mạng về chế tạo pháo ở nhà thì bất ngờ pháo tự chế phát nổ, trong quá trình pháo chế tạo phát nổ khiến máy xay sinh tố văng vào ngực trái bệnh nhân.

Sau khi được sơ cứu tại bệnh viện tỉnh, bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. PGS.TS. Phùng Duy Hồng Sơn, Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch và lồng ngực, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, bệnh nhân vào viện trong tình trạng mặt bỏng, 2 chân và tay đều bị bỏng.

Kết quả chụp phim X-quang ngực thấy có 2 dị vật kim loại trong lồng ngực nằm sau xương ức bên trái, nghi ngờ tổn thương tim. Các bác sĩ đã nhanh chóng mổ cấp cứu kịp thời lấy dị vật, khâu vết thương thành thất phải cho bệnh nhân. Hiện tại, bệnh nhân ổn định, tiếp tục được theo dõi và điều trị tại Trung tâm Tim mạch và lồng ngực, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

Thời gian qua, Bệnh viện Nhi đồng 2 TP.HCM liên tục tiếp nhận nhiều nạn nhân nhỏ tuổi bị tai nạn thương tích do pháo tự chế gây ra. Điển hình là em N.M.T, 12 tuổi, ngụ tại Đắk Lắk.

Thời điểm nhập viện, T. bị đa chấn thương, các vết thương nham nhở ở vùng hàm mặt, vai, ngực, cẳng chân và mắt. Em được các bác sĩ bệnh viện tầm soát các thương tổn, phẫu thuật cắt lọc vết thương, lấy dị vật, khâu vết thương và điều trị bỏng mắt.

Hiện tại, em đã qua cơn nguy kịch, tình trạng dần ổn định. Theo thông tin từ gia đình, em cùng nhóm bạn gần nhà tự ý đặt mua nguyên liệu trên mạng rồi cùng chế tạo pháo. Pháo nổ khiến hai em trong nhóm tử vong, hai em bị thương.

Trước đó, Bệnh viện Nhi đồng 2 tiếp nhận một bé trai (15 tuổi ngụ Bình Thuận) tự học chế pháo đã vĩnh viễn mất đi ngón tay ở bàn tay phải, kèm vết thương rất nặng ở lòng bàn tay.

Báo cáo của Bộ Công an cũng cho hay thời gian qua nhiều vụ án liên quan đến hành vi tự chế pháo trái phép, gây ra hậu quả khôn lường đã xảy ra.

Điển hình, ngày 25/12/2022 5 học sinh ở huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk, đặt mua hóa chất làm pháo nổ qua mạng xã hội. Quá trình họ tự chế tạo pháo để bán đã gây ra vụ nổ lớn, làm 2 em tử vong và một người bị thương nặng.

Theo PGS.TS. Phùng Duy Hồng Sơn, vào thời điểm gần Tết, các vụ tai nạn liên quan pháo tự chế lại gia tăng, để lại hậu quả đáng tiếc. Có những trường hợp phải chịu thương tổn suốt đời như cụt tay, bỏng nặng ở vùng mặt, mất thị lực…, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng.

Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo, người dân cần chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng pháo nổ; không tự ý chế tạo thuốc nổ, pháo nổ, gây nguy hại cho bản thân và xã hội.

Đồng thời, các lực lượng chức năng, nhà trường cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết về những nguy hại của pháo nổ, thuốc nổ cho người dân, đặc biệt là đối với học sinh.

Chuyên gia cũng cảnh báo pháo nổ có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng cho cơ thể con người như tổn thương gân, cơ, giập nát, gãy xương xương, bỏng da, điếc, chấn thương – vết thương mắt… Khí độc từ pháo nổ có thể gây tổn thương đường hô hấp.

Tai nạn do sử dụng các loại pháo và vật liệu nổ nói chung đều rất nguy hiểm, không chỉ để lại hậu quả thương tật vĩnh viễn cho chính bệnh nhân, trở thành thành gánh nặng cho gia đình, xã hội mà nặng nề hơn là ảnh hưởng đến tính mạng.

Do đó, các bác sĩ khuyến cáo người dân cần chấp hành đúng các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vật liệu nổ. Tuyệt đối không tự ý chế tạo, sử dụng pháo nổ để tránh những tai nạn đáng tiếc ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bản thân và những người xung quanh.

Cũng liên quan tình trạng sử dụng pháo tự chế, ngày 9/1, báo cáo của Bộ Công an cho hay, sau 6 tuần cao điểm tấn công trấn áp tội phạm theo chỉ đạo của Bộ Công an, lực lượng chức năng các địa phương đã phát hiện 588 vụ, bắt giữ 766 người liên quan các vụ việc về pháo. Tổng số tang vật thu giữ là hơn 16.500 kg pháo các loại.

Bộ Công an nhấn mạnh, theo Nghị định số 137/2020/NĐ-CP về quản lý, sử dụng pháo (có hiệu lực từ ngày 11/01/2021), người dân cần phân biệt rõ ràng giữa pháo nổ, pháo hoa nổ và pháo hoa.

Đối với pháo nổ (bao gồm pháo nổ và pháo hoa nổ), đây là loại pháo có chứa thuốc pháo nổ, khi sử dụng gây ra tiếng nổ. Các loại này bị nghiêm cấm nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, hoặc chiếm đoạt, trừ trường hợp tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng giao theo quy định.

Còn đối với pháo hoa là sản phẩm có chứa thuốc pháo hoa, khi đốt phát ra hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian và không gây ra tiếng.

Với loại này, cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ thì có thể mua loại pháo này tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa (thuộc Bộ Quốc phòng) để sử dụng dịp lễ, Tết, sinh nhật, cưới hỏi…

Để tránh vi phạm pháp luật hoặc xảy ra sự cố liên quan đến các loại pháo trái phép, Bộ Công an khuyến cáo mọi người không nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ (trừ trường hợp được cho phép).

Đối với các sản phẩm pháo hoa được phép sử dụng, người dân chú ý khi dùng phải đáp ứng các điều kiện về năng lực hành vi dân sự, sử dụng khi được phép, bảo đảm an toàn và chỉ mua tại các cửa hàng được phép kinh doanh theo quy định.

Theo Bộ Công an, nếu người dân phát hiện các trường hợp cố ý vi phạm quy định về phòng, chống pháo nổ, cần báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất để xử lý theo quy định.

Bệnh nhi nhỏ tuổi nhất là bé trai N.M. K. (17 tháng tuổi, quê Bắc Ninh). Bé được bố cho ăn lạc rang, sau đó bị sặc và tím tái, thiếu oxy với hội chứng xâm nhập rất rõ.

Các bác sĩ của Bệnh viện Nhi Trung ương đang tiến hành gắp dị vật cho trẻ.

Ngay lập tức, bé được đưa đi sơ cứu ở Trung tâm y tế huyện và được đặt nội khí quản chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương ngày 8/1.

Sau khi thực hiện thăm khám, bác sĩ Khoa Khám và Thăm dò Hô hấp-Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Nhi Trung ương tiến hành nội soi phế quản phát hiện 1/2 hạt lạc tại khí quản, chiếm gần hết khẩu kính đường thở. Hơn 1 giờ đồng hồ các bác sĩ mới phá hạt lạc thành nhiều mảnh nhỏ, và lấy được hết dị vật ra ngoài.

Trường hợp thứ hai là bé gái N.N.M.C (21 tháng tuổi, quê Nam Định) được mẹ cho ăn kẹo lạc khi đang đi xe máy, sau đó con bị sặc, ho, khó thở, tím tái. Gia đình đưa đi cấp cứu tại bệnh viện huyện, được đặt nội khí quản và chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương.

Riêng trường hợp bệnh nhi N.P.M (21 tháng, Bắc Giang), trẻ bị mắc dị vật hạt lạc hơn một tuần qua ở phế quản gốc bên phải, gây viêm và tổ chức sùi che lấp dị vật, khiến việc tiếp cận lấy dị vật rất khó khăn.

Hiện tại bác sĩ Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Nhi Trung ương đang tiến hành điều trị nội khoa để giải quyết tình trạng viêm và nội soi gắp dị vật sau vài ngày.

Chị H.A mẹ bé N.P.M chia sẻ, hôm đó con có ăn 3,4 hạt lạc liên tục, sau đó bị hóc, gia đình có móc họng lấy ra được một ít nên nghĩ là đã hết. Mấy ngày sau bé vẫn chơi bình thường, nhưng ăn uống ít đi, ho nhiều, mỗi khi khóc là khó thở.

Đến ngày tiếp theo, bé sốt cao 39, 40 độ không hạ, gia đình có đưa con đi phòng khám rồi đi bệnh viện huyện, các bác sĩ cũng kê đơn thuốc rồi điều trị nhưng không đỡ nên chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương.

Thạc sĩ, bác sĩ Phùng Đăng Việt, Trưởng Khoa Khám và Thăm dò Hô hấp, Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, gia đình khi cho trẻ nhỏ ăn lạc nếu không cẩn thận bị hóc sẽ gây bít tắc đường thở, nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.

Cũng theo bác sĩ Việt, lạc là loại hạt có dầu, ngoài việc gây tắc đường thở, suy hô hấp còn có thể gây viêm đường thở do dầu lạc. Ba bệnh nhi chúng tôi vừa tiếp nhận những ngày qua đều có tình trạng khó thở, tím tái, viêm phổi với tổn thương lan tỏa, nhiễm trùng tăng cao. Rất may là trẻ được cấp cứu kịp thời.

Chuyên gia của Bệnh viện Nhi Trung ương khuyến cáo thêm, Tết Nguyên đán sắp tới, truyền thống của Tết là ăn các loại hạt hướng dương, đậu tương, hạt bí,…

Phụ huynh cũng cần lưu ý để xa tầm tay của trẻ và giám sát chặt chẽ khi con ăn, tránh xảy ra những trường hợp đáng tiếc. Cũng không nên bắt ép trẻ ăn khi đang khóc hoặc để trẻ cười đùa trong khi ăn uống.

“Trên thực tế, nhiều phụ huynh mất bình tĩnh để nhận định trẻ bị hóc dị vật đường thở, thiếu kiến thức về xử trí sơ cứu nên có thể cố gắng lấy tay hoặc các vật khác đưa vào miệng trẻ để móc dị vật ra có thể làm dị vật xuống sâu hơn, hoặc gây trầy xước, chấn thương niêm mạc vùng hầu họng của trẻ”, bác sĩ Việt cảnh báo.

Để đề phòng biến chứng nguy hiểm do hóc hạt, các phụ huynh khi thấy trẻ ho, khò khè kéo dài thì nên đưa trẻ đi khám. Trong trường hợp ho sặc rồi bị hóc, nếu không biết sơ cứu thì phải đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất.

Cũng về tai nạn dịp Tết, tình trạng bệnh nhân nhập viện do tai nạn pháo tự chế gia tăng thời gian qua. Ngày 17/1, Trung tâm Y tế huyện Thanh Sơn (Phú Thọ) thông tin về trường hợp bệnh nhân nhập viện với vết thương do pháo nổ.

Trước đó, vào chiều 13/1, bệnh nhân Q. (17 tuổi, trú tại huyện Thanh Sơn) mua thuốc pháo trên mạng về chế tạo pháo tại nhà cùng 2 người bạn. Pháo bất ngờ phát nổ khiến cả 3 người bị thương. 

Bệnh nhân Q. vào viện trong tình trạng chấn thương sọ não, dập nát hai bàn tay. Sau khi sơ cứu cầm máu, các bác sĩ đã tiến hành hội chẩn và chỉ định chuyển tuyến trên điều trị do vết thương phức tạp.

Trước đó, nhiều tai nạn nghiêm trọng do sử dụng pháo nổ tự chế hoặc tự chế pháo nổ theo hướng dẫn trên mạng cũng đã xảy ra.

Các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết cơ sở vừa tiếp nhận nam thiếu niên 14 tuổi, trú tại Bắc Giang vào viện trong tình trạng bị thương nặng do pháo tự chế phát nổ.

Bệnh viện Nhi đồng 2 TP.HCM cũng liên tục tiếp nhận nhiều nạn nhân nhỏ tuổi bị tai nạn thương tích do pháo tự chế gây ra. Điển hình là em N.M.T, 12 tuổi, ngụ tại Đắk Lắk; một bệnh nhi 15 tuổi ngụ Bình Thuận tự học chế pháo đã vĩnh viễn mất đi ngón tay ở bàn tay phải, kèm vết thương rất nặng ở lòng bàn tay.

Báo cáo của Bộ Công an cũng cho hay thời gian qua nhiều vụ án liên quan đến hành vi tự chế pháo trái phép, gây ra hậu quả khôn lường đã xảy ra.

Theo PGS.TS. Phùng Duy Hồng Sơn, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, vào thời điểm gần Tết, các vụ tai nạn liên quan pháo tự chế lại gia tăng, để lại hậu quả đáng tiếc. Có những trường hợp phải chịu thương tổn suốt đời như cụt tay, bỏng nặng ở vùng mặt, mất thị lực…, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng.

Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo, người dân cần chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng pháo nổ; không tự ý chế tạo thuốc nổ, pháo nổ, gây nguy hại cho bản thân và xã hội.

Đồng thời, các lực lượng chức năng, nhà trường cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết về những nguy hại của pháo nổ, thuốc nổ cho người dân, đặc biệt là đối với học sinh.

Chuyên gia cũng cảnh báo pháo nổ có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng cho cơ thể con người như tổn thương gân, cơ, giập nát, gãy xương xương, bỏng da, điếc, chấn thương – vết thương mắt… Khí độc từ pháo nổ có thể gây tổn thương đường hô hấp.

Tai nạn do sử dụng các loại pháo và vật liệu nổ nói chung đều rất nguy hiểm, không chỉ để lại hậu quả thương tật vĩnh viễn cho chính bệnh nhân, trở thành thành gánh nặng cho gia đình, xã hội mà nặng nề hơn là ảnh hưởng đến tính mạng.

Do đó, các bác sĩ khuyến cáo người dân cần chấp hành đúng các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vật liệu nổ. Tuyệt đối không tự ý chế tạo, sử dụng pháo nổ để tránh những tai nạn đáng tiếc ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bản thân và những người xung quanh.

Bác sĩ cũng cảnh báo để hạn chế tai nạn đáng tiếc do pháo gây ra, gia đình, nhà trường cần giáo dục, phòng ngừa trẻ em không được tự chế, sử dụng các loại pháo nổ.

Đặc biệt, người bị tai nạn thường là học sinh – những em đang ở độ tuổi tò mò, thích khám phá nhưng lại thiếu hiểu biết, gia đình cần giám sát việc xem các clip dạy cách làm pháo nổ tự chế trên mạng của các em.

Mỗi gia đình cần nâng cao cảnh giác, tuyên truyền, vận động người thân, trẻ em chấp hành nghiêm các quy định về quản lý pháo, không tự ý chế tạo, sử dụng pháo nổ (thuốc pháo) để ngăn chặn nguy cơ, hậu quả đáng tiếc xảy ra từ pháo nổ.

Xử nghiêm vi phạm quảng cáo

Theo Bộ Y tế, thời gian qua, một số cơ sở sản xuất, kinh doanh đã lợi dụng hình ảnh người nổi tiếng thổi phồng công dụng, quảng cáo sản phẩm có tác dụng như thuốc nhưng không phải là thuốc. 

Ảnh minh họa.

Bên cạnh đó, các cơ sở này sử dụng các danh hiệu như “nhà thuốc gia truyền”, “danh y”, “thần y” để quảng cáo sản phẩm có tác dụng như thuốc điều trị các bệnh mạn tính như xương khớp, huyết áp, tiểu đường, bệnh về mắt… trên các mạng xã hội.

Đặc biệt, các sản phẩm này chưa được Bộ Y tế cấp phép sản xuất, lưu hành tại Việt Nam.

Việc quảng cáo, sản xuất, buôn bán các loại sản phẩm này gây nguy hại cho sức khỏe, thiệt hại về kinh tế cho người tiêu dùng, gây bất an cho xã hội và vi phạm các quy định về luật dược.

Nhằm ngăn chặn và phòng ngừa việc quảng cáo, sản xuất, buôn bán, các loại sản phẩm không phải là thuốc nhưng được quảng cáo như thuốc chữa bệnh, Bộ Y tế đề nghị các bộ, ban, ngành, UBND các tỉnh, thành phố tăng cường công tác quản lý và chấn chỉnh quảng cáo kinh doanh thuốc qua mạng xã hội.

Bộ Y tế đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân đăng quảng cáo các sản phẩm có tác dụng như thuốc nhưng không phải thuốc; quảng cáo thuốc chưa được phép lưu hành; quảng cáo thuốc khi chưa được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền xác nhận.

Cơ quan này cần có biện pháp xử lý mạnh các trang mạng xã hội, nền tảng quảng cáo trên Google Ads vi phạm.

Bộ Công thương cũng được đề nghị tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động quảng cáo các sản phẩm không phải là thuốc nhưng được quảng cáo như thuốc trên các sàn giao dịch thương mại điện tử, các công ty bán hàng đa cấp kinh doanh các sản phẩm này.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch được đề nghị tuyên truyền quy định của pháp luật về quảng cáo. Bộ Y tế yêu cầu xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân, đặc biệt các văn nghệ sĩ tham gia quảng cáo các sản phẩm không phải là thuốc nhưng được quảng cáo như thuốc chữa bệnh, thổi phồng công dụng, nêu các thông tin chưa được kiểm chứng, quảng cáo các thuốc chưa được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền xác nhận nội dung.

Bộ Y tế cũng đề nghị Bộ Công an chỉ đạo kiểm tra, xử lý nghiêm các chủ tên miền quảng cáo trên các trang mạng xã hội vi phạm quy định của pháp luật về quảng cáo. Chủ trì, phối hợp với các cơ quan điều tra, xử lý các tổ chức, cá nhân quảng cáo có dấu hiệu lừa dối người tiêu dùng.

Sở Y tế phối hợp với Sở Văn hóa, Thông tin và Du lịch tuyên truyền, phổ biến cho người dân về tác hại của việc tự mua thuốc điều trị.

Bên cạnh đó, sở cần vận động người dân đến khám bệnh và điều trị tại các cơ sở y tế và mua thuốc tại các cơ sở bán lẻ thuốc đã được cơ quan chức năng cấp phép hoạt động, tuân thủ phác đồ điều trị của thầy thuốc.

Cảnh báo tai nạn vì pháo nổ

Tiến sĩ, bác sĩ Bùi Mai Anh, Khoa Phẫu thuật Hàm mặt-Tạo hình-Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, bệnh nhân bị tai nạn pháo tự chế vào viện trong tình trạng tỉnh táo, bàn tay phải dập nát nhiều vết thương; ngón 1 dập nát xẹp lạnh, không chảy máu; gân gấp tuốt dài; vết thương bẩn, nguy cơ nhiễm trùng cao.

Theo bác sĩ Mai Anh, nếu không giữ được ngón cái cho bệnh nhân thì chức năng bàn tay mất 80%, gân gấp tuốt dài nếu không được nối lại chức năng vận động của ngón kém. Do tai nạn pháo nổ nên phần mềm dập nát, nguy cơ tắc mạch sau nối ngón cao.

Do đó, các bác sĩ đã phải tiến hành mở rộng lên cẳng tay để tìm đầu trung tâm của gân gấp bị đứt và nối lại cho bệnh nhân. Mạch máu của ngón nhỏ, co thắt nên các bác sĩ phải nối bằng chỉ nhỏ 11/0.

Hiện tại bệnh nhân có thể cử động nhẹ nhàng ngón, nối ngón hồng ấm, tiếp tục theo dõi và điều trị tại Khoa Phẫu thuật Hàm mặt-Tạo hình-Thẩm mỹ.

PGS. TS. Nguyễn Hồng Hà, Trưởng khoa Khoa Phẫu thuật Hàm mặt-Tạo hình-Thẩm mỹ cho biết, mặc dù đã tích cực tuyên truyền về hậu quả nghiêm trọng của pháo tự chế nhưng cứ vào dịp giáp Tết lại càng có nhiều bệnh nhân nhập viện trong tình trạng chấn thương nặng, ảnh hưởng đến tính mạng và sức khỏe, nhiều trường hợp phải chịu thương tật suốt đời.

Để không còn những tai nạn thương tâm do pháo nổ, các bác sĩ khuyến cáo người dân cần nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng pháo nổ, không tự ý chế tạo thuốc nổ, pháo nổ gây đe dọa tính mạng của bản thân và những người chung quanh.