Nhà đầu tư nổi bật trong lĩnh vực tài sản kỹ thuật số, Dan Tapiero, vừa công bố kế hoạch tái thương hiệu cho các công ty cổ phần tư nhân của mình, bao gồm 10T Holdings và 1RoundTable Partners, dưới một thương hiệu thống nhất có tên là 50T. Sự thay đổi này phản ánh quan điểm lạc quan của Tapiero về tương lai của ngành blockchain, với dự đoán rằng lĩnh vực này có thể đạt giá trị lên tới 50 nghìn tỷ USD trong thập kỷ tới.

Việc tái thương hiệu này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong chiến lược kinh doanh của Tapiero, khi ông bày tỏ sự tin tưởng vào tiềm năng phát triển vượt bậc của công nghệ blockchain. Trước đó, vào năm 2020, Tapiero đã tiên đoán về sự trưởng thành nhanh chóng của ngành, và giờ đây, ông cho rằng đã đến lúc phải điều chỉnh và mở rộng quy mô hoạt động để đáp ứng với sự phát triển không ngừng của thị trường.

Trọng tâm của 50T sẽ tập trung vào các dự án blockchain có khả năng mở rộng, nhắm vào việc tạo ra giá trị dài hạn cho các nhà đầu tư. Tapiero nhấn mạnh rằng sự tăng trưởng và trưởng thành của ngành đã tạo ra cơ hội cho các dự án có tính khả thi và tiềm năng cao, và 50T sẽ tận dụng lợi thế này để đầu tư vào các công ty có khả năng tạo ra tác động lớn.

Cùng với việc tái thương hiệu, 50T cũng sẽ ra mắt một quỹ cổ phần tăng trưởng trị giá 500 triệu USD, chuyên đầu tư vào các công ty cơ sở hạ tầng blockchain và Web3 đã được thiết lập. Quỹ này sẽ có thời gian đầu tư mười năm, tập trung vào các doanh nghiệp có tiềm năng ảnh hưởng lớn đến thị trường. Việc huy động vốn ban đầu dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm 2025, và danh mục đầu tư ban đầu đã bao gồm các cổ phần chiến lược trong Circle, Deribit và eToro.

Dự báo của Tapiero về giá trị thị trường 50 nghìn tỷ USD được xem là đầy tham vọng, nhưng phụ thuộc vào việc tiếp tục chấp nhận của tổ chức và sự rõ ràng về quy định. Trong quá khứ, 50T (và các công ty trước đây của Tapiero) đã có hồ sơ hỗ trợ các dự án blockchain mang tính đột phá, tập trung vào giải quyết các thách thức về khả năng mở rộng, bảo mật và khả năng tương tác.

Quỹ 500 triệu USD của 50T không chỉ đại diện cho một bước tiến trong chiến lược đầu tư của công ty mà còn phản ánh xu hướng rộng lớn hơn của vốn cổ phần tăng trưởng chảy vào cơ sở hạ tầng blockchain. Khác với các cược đầu cơ ở giai đoạn đầu, quỹ này nhắm vào các công ty trưởng thành với các mô hình kinh doanh đã được chứng minh, phù hợp với giai đoạn thị trường mà cơ sở hạ tầng trở nên quan trọng.

Các nhà phân tích ngành nhận định rằng việc tái thương hiệu và ra mắt quỹ của 50T phù hợp với động lực ngành rộng lớn hơn, bao gồm sự trưởng thành của tài chính phi tập trung (DeFi) và sự phát triển của các giải pháp blockchain cấp doanh nghiệp. Tuy nhiên, đạt được giá trị vốn hóa thị trường 50 nghìn tỷ USD vẫn phụ thuộc vào việc vượt qua các rào cản quy định, điều kiện kinh tế vĩ mô và tâm lý công chúng đối với tài sản kỹ thuật số.

Thông tin về 50T và các hoạt động của công ty có thể được tìm hiểu thêm tại https://50t.vc/. Đồng thời, các thông tin về Circle có thể truy cập tại https://circle.com/, về Deribit tại https://www.deribit.com/, và về eToro tại https://www.etoro.com/.

2022 là năm mà các thị trường tài sản số gần như “hấp hối”.

Tuy nhiên, tới tháng 12, việc một số quỹ ETF dành cho tiền số xuất hiện tại Hong Kong mang đến hy vọng mới cho cả nhà đầu tư cá nhân và chuyên nghiệp trên toàn cầu.

Các quỹ ETF với Bitcoin và Ether xuất hiện tại Hong Kong, trong đó có CSOP Bitcoin Futures ETF, trở thành quỹ ETF tiền số đầu tiên tại châu Á giúp các sáng kiến phát triển thị trường tài sản số thêm phần dày dặn. Tuy nhiên, diễn biến mới này không làm thay đổi cuộc khủng hoảng mà giới đầu tư phải đối mặt đối với thị trường tài sản số. Trong đó, vấn đề lớn nhất là sự an toàn đối với nắm giữ tiền số.

Vụ việc FTX phá sản, người sáng lập kiêm CEO Sam Bankman bị bắt giữ và đối diện án phạt 150 năm tù vì hàng loạt cáo buộc lừa đảo trở thành dòng nước lũ cuốn trôi niềm tin của giới đầu tư. Nhất là khi theo quy định của việc phá sản, các tài sản của FTX sẽ được ưu tiên trả trước cho các chủ nợ, thay vì nhà đầu tư.

Cùng với đó, vụ việc tại Celsius Network LLC – công ty cho vay tiền số càng khiến nhà đầu tư phẫn nộ. Cụ thể, 3 lãnh đạo của Celsius Network bị cáo buộc đã rút tổng cộng hơn 20 triệu USD tài sản ra khỏi Công ty, trong khi chặn khách hàng rút tiền và sau đó nộp đơn phá sản. Số phận của hàng tỷ USD mà nhà đầu tư nắm giữ dưới các tài khoản thuộc Celsius chưa có lời giải.

Celsius Network ghi nhận tài sản trị giá 11,8 tỷ USD, nhưng hiện chỉ có 167 triệu USD tiền mặt để hỗ trợ các hoạt động nhất định trong tình trạng phá sản. Các tài sản còn lại sẽ sớm được đưa ra đấu giá để thanh lý nghĩa vụ tài chính cho khách hàng. Câu hỏi đặt ra là: số tiền này thuộc về các chủ nợ của Công ty hay thuộc về khách hàng?

Những lo lắng này phần nào sẽ được giải toả, nếu hoạt động đầu tư tiền số dịch chuyển dần về hướng thị trường truyền thống với các quy định về an toàn, tương tự cổ phiếu và trái phiếu. Theo đó, tài sản của khách hàng sẽ được bảo vệ dưới các tiêu chuẩn, bao gồm việc cần thiết phải có tổ chức lưu ký và đơn vị bảo hộ cho rủi ro mất mát tài sản.

Ví dụ, theo quy định mới của CSOP Bitcoin Futures ETF, quỹ ETF tập trung vào thị trường tiền số sẽ giao phó tài sản của khách hàng cho đơn vị được cấp phép tại Hong Kong là HSBC Holdings Plc. Theo đó, tài sản của khách hàng sẽ được kiểm tra và giám sát dưới các quy định của ngành ngân hàng.

Đây chính là điều mà các nhà quản lý quỹ trông đợi từ lâu. Các “tay chơi” truyền thống tham gia vào thị trường tài sản số sẽ mang theo các quy định an toàn được thiết lập cụ thể, lâu đời. Các token có thể đóng góp quan trọng cho nền kinh tế trong tương lại, nhưng hiện tại, không ai dám chắc liệu các tài sản số có giá trị nào khác ngoài một phương tiện để đầu cơ. Thị trường tiền số cần thiết lập các hành lang an toàn để dòng vốn có thể tiếp tục chảy.

Các quỹ ETF tại Hong Kong chỉ là ví dụ gần nhất cho thấy ngành công nghiệp tài chính đang mở rộng hơn nữa, thâm nhập sâu hơn vào thị trường tài sản số cùng với các quy định bảo vệ nhà đầu tư. Bank of New York Mellon Corp, ngân hàng hiện đang trông coi 43 nghìn tỷ USD tài sản của khách hàng, gần đây đã mở dịch vụ nhận tài sản của khách hàng tổ chức là các loại tiền số. Trong khi đó, BlackRock Inc cũng bước chân vào lĩnh vực này với việc thêm tiền số vào nền tảng Aladdin, được sử dụng trong danh mục đầu tư của các quỹ lương hưu và các nhà đầu tư lớn khác.

Việc các nhà đầu tư tổ chức lớn tham gia thị trường và có các biện pháp giám sát tài sản của khách hàng là tin tốt, nhưng một số khoảng trống chỉ có thể lấp đầy bởi các quy định pháp luật.

“Yếu tố bảo vệ được các tổ chức như BNY Mellon, Fidelity hay HSBC cung cấp tới khách hàng có những đặc điểm nhất định: Chỉ dành cho khách hàng lớn; và cũng chỉ những tổ chức lớn như vậy mới có đủ năng lực để đảm bảo rủi ro. Nếu muốn tạo một thị trường tài sản số an toàn hơn, cần những điều luật mới được ban hành để lấp đầy khoảng trống”, Olivier Fines – đơn vị tư vấn cho khu vực châu Âu, Trung đông và châu Phi tại CFA Institute cho biết.

Một trong những khoảng trống pháp lý hiện nay chính là tách bạch khoản tiền của nhà đầu tư và của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ. Chẳng hạn, theo quy định của Ủy ban Chứng khoán và giao dịch Mỹ (SEC), các nhà môi giới cần tách bạch tiền mặt và cổ phiếu của khách hàng khỏi tài khoản của công ty. Đây là biện pháp quan trọng để bảo hiểm cho tài sản của nhà đầu tư. Tuy nhiên, tại các sàn giao dịch tiền số như FTX hay Binance, câu chuyện về tách bạch tài sản, minh bạch số liệu… vẫn còn rất xa vời.

Kể từ khi thị trường tiền số xuất hiện cho tới nay, các quy định của nhà quản lý đang tập trung vào ngăn chặn hoạt động rửa tiền. Việc bảo vệ nhà đầu tư chưa phải là ưu tiên.

“Cho dù có tạo nên cuộc cách mạng hay không, các công ty công nghệ không thể cung cấp biện pháp bảo vệ nhà đầu tư. Hệ sinh thái tài sản số cần một hành lang pháp lý mạnh mẽ và rõ ràng”, báo cáo của CFA Institute đánh giá.

Ông Nguyễn Chí Thành, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC)

Đó là quan điểm của ông Nguyễn Chí Thành, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) trong cuộc trao đổi với Báo Đầu tư.

Thưa ông, ý tưởng thành lập quỹ đầu tư tài chính chuyên nghiệp 100% vốn nhà nước đến giờ đã được triển khai ở giai đoạn nào?

Sau khi nghiên cứu mô hình, tổ chức, hoạt động, quản trị, thu hút vốn, đầu tư vốn… của các quỹ đầu tư nhà nước trên thế giới, nhiều chuyên gia kinh tế – tài chính đã kiến nghị Việt Nam cần phải thành lập quỹ đầu tư nhà nước từ đầu nhiệm kỳ Chính phủ khóa trước. Tuy nhiên, thời điểm đó đang trong quá trình nghiên cứu, thành lập Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (CMSC), nên việc thành lập quỹ đầu tư mới chỉ ở giai đoạn nghiên cứu.

Sau đó, ngày 20/4/2020, Phó thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình đã chủ trì cuộc họp với CMSC và SCIC cùng đại diện nhiều bộ, ngành để bàn về vấn đề này, vì hoạt động đầu tư hiện hữu của SCIC đạt hiệu quả rất cao, nhưng hoạt động đầu tư mới còn hạn chế, chưa phát huy được tiềm năng, cũng như chưa đáp ứng kỳ vọng của Chính phủ.

Từ sau cuộc họp trên đến nay, ý tưởng thành lập quỹ đầu tư tài chính nhà nước đã tiến thêm được bước nào nữa?

Sau cuộc họp trên, không may là đại dịch Covid-19 tràn vào khiến mọi hoạt động của nền kinh tế cũng như toàn xã hội gần như bị tê liệt, đặc biệt là hoạt động đầu tư, nên ý tưởng thành lập quỹ đầu tư nhà nước cũng tạm ngưng. Sau khi dịch bệnh qua đi, việc nghiên cứu đã được tái khởi động với mục tiêu là hoạt động đầu tư (cùng với đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại doanh nghiệp) trở thành một trong 2 lĩnh vực kinh doanh cốt lõi, quyết định thành công của mô hình SCIC.

Hiện tại, chúng tôi đã hoàn thiện Chiến lược Phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035 và Đề án tái cơ cấu trình các cấp có thẩm quyền trước khi trình Thủ tướng Chính phủ thông qua. Khi Chiến lược và Đề án được thông qua, việc thành lập quỹ đầu tư nhà nước sớm được thực hiện.

Thưa ông, có nhất thiết phải thành lập quỹ đầu tư nhà nước không khi mà SCIC thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý, sử dụng, bảo toàn và phát triển vốn nhà nước tại doanh nghiệp được đánh giá là khá hiệu quả?

Danh mục đầu tư của SCIC hiện gồm 119 doanh nghiệp, với số vốn nhà nước 47.831 tỷ đồng trên tổng vốn điều lệ 166.022 tỷ đồng. Năm 2022, doanh thu của SCIC đạt 10.694 tỷ đồng, bằng 151% năm 2021 và đạt 135% kế hoạch; lợi nhuận sau thuế đạt 6.836 tỷ đồng, bằng 191% kế hoạch.

Những số liệu trên cho thấy hoạt động của SCIC hiện tại rất hiệu quả. Tuy nhiên, năm 2022, chúng tôi chỉ tiếp nhận 8.524 tỷ đồng vốn nhà nước tại 10 doanh nghiệp, trong khi đã thoái vốn tại 26 doanh nghiệp. Hoạt động thoái vốn tiếp tục được SCIC đẩy mạnh, nên danh mục doanh nghiệp có vốn nhà nước do SCIC làm đại diện chủ sở hữu sẽ giảm mạnh, vì vậy cần phải mở rộng hoạt động đầu tư.

Muốn mở rộng hoạt động đầu tư, trước mắt là đầu tư vào những ngành nghề, lĩnh vực then chốt của nền kinh tế theo yêu cầu của Chính phủ, thì phải thành lập quỹ đầu tư nhà nước. Bởi với cơ chế hiện nay, năm 2022, SCIC chỉ tiếp tục tăng cường tham gia hỗ trợ doanh nghiệp có vốn của SCIC trong triển khai các dự án nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Còn hoạt động đầu tư mới cũng chỉ triển khai nghiên cứu một số cơ hội đầu tư, như đầu tư tái cơ cấu Bệnh viện Giao thông vận tải, Dự án Hệ thống cung cấp nhiên liệu tàu bay (bên trong Cảng Hàng không quốc tế Long Thành), Dự án Cảng đầu nguồn và hệ thống đường ống cung cấp nhiên liệu tàu bay cho Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Dự án Cảng Cái Mép Hạ và phương án đầu tư mua cổ phần một số ngân hàng thương mại.

Do vậy, dứt khoát phải thành lập quỹ đầu tư nhà nước?

Muốn có nguồn lực phát triển kinh tế, ngoài nguồn vốn đầu tư trực tiếp, phải đẩy mạnh thu hút nguồn vốn gián tiếp nước ngoài. Năm 2022, Việt Nam chỉ thu hút được 5,15 tỷ USD vốn gián tiếp, giảm hơn 25% so với năm 2021. Trong tháng 1/2023, dòng vốn này tiếp tục bị giảm rất mạnh (giảm 60,7%) so với cùng kỳ  năm 2022 khi chỉ thu hút được khoảng 174 triệu USD.

Muốn khơi thông nguồn vốn đầu tư gián tiếp, cần phải có quỹ đầu tư nhà nước. Vì vậy, phải sớm xây dựng SCIC trở thành nhà đầu tư của Chính phủ – tổ chức đầu tư tài chính nhà nước hàng đầu khu vực để cạnh tranh với các quỹ đầu tư nước ngoài.