Bộ Xây dựng vừa công bố báo cáo thị trường bất động sản quý 2 năm 2025, đề xuất nhiều giải pháp nhằm phát triển ổn định thị trường, tăng cường phát triển nhà ở xã hội, tháo gỡ khó khăn cho các dự án bất động sản tồn đọng và chấn chỉnh hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất.

Cụ thể, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu và đề xuất ban hành chính sách thuế đối với nhà ở và bất động sản không sử dụng. Điều này bao gồm việc thu thuế phần chênh lệch giá giữa giá tính tiền sử dụng đất và giá bán sản phẩm bất động sản của các dự án, cũng như thu thuế phần chênh lệch giữa các lần giao dịch để tránh đầu cơ và thổi giá bất động sản. Chính phủ cũng được đề nghị xem xét các chính sách nhằm kiểm soát chặt chẽ hoạt động của thị trường bất động sản.

Bộ Xây dựng cũng đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục rà soát và phân loại các khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án bất động sản để tổng hợp và báo cáo cho Ban chỉ đạo của Thủ tướng. Mục tiêu là giải quyết các vấn đề khó khăn và vướng mắc của các dự án tồn đọng, trong đó có các dự án bất động sản đang gặp khó khăn.

Song song với đó, Bộ Xây dựng sẽ tiến hành nghiên cứu và rà soát các quy định của pháp luật về quy hoạch, xây dựng, đất đai, nhà ở và kinh doanh bất động sản. Từ đó, Bộ sẽ đề xuất sửa đổi các quy định không phù hợp với thực tiễn, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của thị trường bất động sản. Điều này cũng bao gồm việc đáp ứng yêu cầu thực hiện chủ trương tổ chức chính quyền địa phương hai cấp và cắt giảm các thủ tục hành chính không cần thiết.

Về phát triển nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng sẽ kiểm tra và giám sát các địa phương trong việc đẩy nhanh công tác quy hoạch và tạo quỹ đất để phát triển các dự án nhà ở, đặc biệt là dự án nhà ở xã hội tại các khu vực đô thị và khu công nghiệp. Bộ cũng sẽ nghiên cứu xây dựng nghị định của Chính phủ quy định chi tiết về thành lập Quỹ nhà ở quốc gia, nhằm hỗ trợ và thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.

Bộ Xây dựng cũng có kế hoạch hoàn thiện đề án thí điểm mô hình trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý. Sau khi hoàn thiện, đề án sẽ được báo cáo lên Chính phủ và trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Ngoài ra, Bộ sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản, đảm bảo cơ sở dữ liệu sạch, hiệu quả và kết nối với các dữ liệu về dân cư.

Ngoài ra, liên quan đến vấn đề định giá đất, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát các quy định của Luật Đất đai để báo cáo Chính phủ, Thủ tướng, trình cấp có thẩm quyền sửa đổi. Điều này nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn và giải quyết các vướng mắc trong định giá tính tiền sử dụng đất, cũng như chấn chỉnh các hiện tượng thao túng, thổi giá và nhũng loạn trong hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất.

Bộ Xây dựng cũng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo và phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường công tác thanh tra và kiểm tra hoạt động xác định giá đất, ban hành bảng giá đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng và đấu giá quyền sử dụng đất.

Ông Nguyễn Thế Phượng, Phó chủ tịch Hiệp hội Thẩm định giá Việt Nam (VVA), đã đưa ra quan điểm của mình về định giá đất và chính sách thuế đất tại hội thảo ‘Giá đất, thuế đất… thế nào cho hợp lý?’ do Báo Thanh Niên tổ chức. Theo ông Phượng, việc định giá đất và cơ chế chính sách này đã trải qua nhiều lần sửa đổi và ngày càng được hoàn thiện.

Nghị định 71 đã giao cho các địa phương quy định các thông số để tính giá đất, và tại TP.HCM, các hệ số tính đã được quy định rõ ràng, cho phép các doanh nghiệp tính toán số tiền thuế phải nộp. Ông Phượng chỉ ra rằng định giá đất liên quan đến hai vấn đề chính: bảng giá đất và định giá đất cụ thể.

Về bảng giá đất, ông Phượng cho rằng trên thế giới cũng chia thành hai câu chuyện. Thứ nhất, định giá đất phải dựa trên kinh tế thực chứng, tức là theo quy luật thị trường. Thứ hai, nếu muốn thu nghĩa vụ tài chính về quyền sử dụng đất, thì cần có chuẩn mực theo chủ quan của nhà nước, phù hợp với điều kiện xã hội và chính sách từng thời kỳ.

Ông Phượng cũng nhấn mạnh rằng không phải bảng giá đất nào cũng có thể thỏa mãn hết mọi người trong xã hội. Vấn đề là nhà nước điều chỉnh như thế nào cho phù hợp. Đất nông nghiệp cần được chia thành nhiều loại, bao gồm đất trong khu đô thị, đất trong khu dân cư và đất nông nghiệp trong khu quy hoạch đất ở. Chính sách cũng cần định hướng cho việc sử dụng hợp lý, để tránh tình trạng bê tông hóa khắp nơi và đảm bảo môi trường xanh.

Về mức giá thuê đất, ông Phượng cho rằng cần phải xem lại vì chi phí đầu vào bị đội lên sẽ không khuyến khích đầu tư. Quan trọng là không để biến động mạnh gây sốc cho doanh nghiệp khi chuyển từ mức cũ sang mức mới. Về phương pháp định giá đất, vẫn phải tính cụ thể, có thể tính bằng phương pháp thặng dư và phải giảm cho một số đối tượng ưu tiên như giáo dục, y tế, vì đây là những loại hình được khuyến khích. Những loại hình này có thể thu bằng 50% giá đất ở.

Ông Phượng cũng nhấn mạnh rằng chính sách đất đai cần được điều chỉnh để đảm bảo môi trường xanh và đáp ứng nhu cầu của xã hội. Điều quan trọng là nhà nước cần có chính sách phù hợp để khuyến khích đầu tư và đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp và người dân. Xem thêm: