Bộ Công thương tiến hành rà soát lần thứ nhất biện pháp chống bán phá giá sợi dài làm từ polyester nhập khẩu.

Bộ Công thương vừa ban hành Quyết định rà soát lần thứ nhất việc áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với một số sản phẩm sợi dài làm từ polyester có xuất xứ từ Ấn Độ, Indonesia, Malaysia và Trung Quốc.

Trước đó, ngày 13/10/2021, Bộ đã ban hành Quyết định số 2302/QĐ-BCT về việc áp dụng thuế chống bán phá giá chính thức đối với một số sản phẩm sợi dài làm từ polyester có xuất xứ từ 4 thị trường nêu trên.

Theo quy định khoản 1 Điều 58 Nghị định số 10/2018/NĐ-CP ngày 15/1/2018, trong thời hạn 60 ngày trước khi kết thúc một năm kể từ ngày có quyết định áp dụng biện pháp chống bán phá giá chính thức, các bên liên quan có quyền nộp hồ sơ yêu cầu rà soát.

Trên cơ sở xem xét hồ sơ do các bên liên quan nộp theo đúng quy định của pháp luật, Bộ Công thương đã ban hành Quyết định số 2954/QĐ-BCT về việc rà soát lần thứ nhất việc áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với một số sản phẩm sợi dài làm từ polyester có xuất xứ từ Ấn Độ, Indonesia, Malaysia và Trung Quốc.

Để đảm bảo lợi ích cho tất cả các tổ chức, cá nhân liên quan đến vụ việc, Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công thương khuyến nghị các tổ chức, cá nhân: Đăng ký làm bên liên quan trong vụ việc rà soát để tiếp cận thông tin lưu hành công khai trong quá trình tiến hành rà soát, gửi các ý kiến bình luận, thông tin và bằng chứng liên quan đến nội dung rà soát. Hợp tác với Cơ quan điều tra trong quá trình điều tra rà soát.

1 năm qua, Việt Nam đã áp thuế chống bán phá giá theo Quyết định số 2302/QĐ-BCT đối với tổ chức, cá nhân sản xuất và xuất khẩu của Ấn Độ là 54,90%; Indonesia là 21,94%; Malaysia là 21,23%; Trung Quốc từ 3,36% – 17,45%.

Theo Quyết định 2302, thời gian áp dụng thuế chống bán phá giá chính thức là 5 năm kể từ ngày Quyết định áp dụng thuế chống bán phá giá chính thức có hiệu lực (trừ trường hợp được thay đổi, gia hạn theo Quyết định khác của Bộ trưởng Bộ Công thương).

Được biết, Bộ Công thương bắt đầu vụ việc điều tra từ tháng 4/2020 trên cơ sở đề nghị của của ngành sản xuất trong nước nộp vào tháng 11/2019. Quá trình điều tra vụ việc được thực hiện theo đúng quy định của Luật Quản lý ngoại thương và các quy định liên quan cũng như Hiệp định chống bán phá giá của Tổ chức Thương mại thế giới.

Kết quả điều tra chính thức cho thấy lượng hàng hóa bị điều tra nhập khẩu từ Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia và Malaysia gia tăng đột biến. Hàng hóa nhập khẩu bán phá giá là nguyên nhân chính gây thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất trong nước.

Việc áp dụng biện pháp chống bán phá giá chính thức sẽ góp phần tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng cho các ngành sản xuất trong nước, tăng cường tính tự chủ nguồn nguyên liệu đầu vào, từ đó nâng cao giá trị gia tăng và sức cạnh tranh của sản phẩm và doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Ông Chu Thắng Trung, Phó cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương)

Cứ 5 năm, số vụ việc phòng vệ thương mại với hàng hóa Việt Nam lại tăng lên gấp đôi. Điều này có gì bất thường không, thưa ông?

Việt Nam hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới, với 15 hiệp định thương mại tự do (FTA) đang thực thi, quy mô xuất nhập khẩu tăng nhanh, năm 2022 đã vượt 700 tỷ USD, trong đó xuất khẩu cả năm chạm mốc 370 tỷ USD. Khi một lượng hàng hóa lớn được xuất khẩu đi các thị trường thì nguy cơ bị áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại tăng lên, do các quốc gia bảo vệ sản xuất của nước họ.

Nguy cơ cao và khó lường hơn khi Việt Nam tập trung xuất khẩu vào những thị trường thường xuyên sử dụng các biện pháp phòng vệ như Hoa Kỳ, EU, hay những thị trường hàng hóa Việt Nam đang gia tăng xuất khẩu như Canada, ASEAN.

Vì lẽ đó, số lượng vụ việc phòng vệ thương mại đã tăng nhanh trong những năm gần đây. Đến thời điểm tháng 10/2022 đã có 224 vụ việc nước ngoài điều tra phòng vệ thương mại đối với các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam. Những năm tới, sẽ còn nhiều vụ việc nữa. Đây là điều bình thường trong thương mại quốc tế, không có gì bất thường cả.

Hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục có nguy cơ là đối tượng bị điều tra và áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại của nước ngoài, vậy các doanh nghiệp, ngành hàng cần chuẩn bị gì cho thực tế này?

Đây là điều không thể tránh khỏi khi chúng ta hội nhập, trở thành một địa chỉ cung cấp hàng hóa lớn, với vài chục ngành hàng có quy mô trên 1 tỷ USD. Bên cạnh những bất lợi khi vướng kiện tụng, thì cũng là một dấu hiệu rất đáng mừng cho thấy hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam ngày càng có chỗ đứng vững chắc hơn tại các thị trường nước ngoài, được thừa nhận về chất lượng và có thể cạnh tranh tạo ra sức ép đối với hàng hóa của nước nhập khẩu.

Trước sức ép cạnh tranh đó, điều dễ hiểu là các doanh nghiệp ngành sản xuất của nước nhập khẩu sẽ phải tìm đến những công cụ phòng vệ thương mại. Vấn đề là doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động tìm hiểu quy định cơ bản về phòng vệ thương mại tại các quốc gia nhập khẩu, thường xuyên theo dõi tình hình phòng vệ thương mại trên thị trường thế giới để có sự chuẩn bị ứng phó với nguy cơ bị điều tra.

Còn có những bất thường nào trong diễn biến các vụ việc phòng vệ thương mại thời gian gần đây không, thưa ông?

Ngoài những biện pháp truyền thống (chống bán phá giá, chống trợ cấp, tự vệ), hiện nay các quốc gia còn tiến hành điều tra và áp dụng biện pháp chống lẩn tránh phòng vệ thương mại. Đây là cách thức điều tra mới của cơ quan điều tra nước ngoài, nhằm mở rộng các biện pháp phòng vệ thương mại, không chỉ áp dụng với những nước ban đầu, mà có thể áp dụng với các nước khác.

Chẳng hạn, danh sách cảnh báo sản phẩm từ Việt Nam có nguy cơ bị áp dụng biện pháp chống lẩn tránh phòng vệ thương mại sang thị trường Mỹ hiện có: gỗ dán từ nguyên liệu gỗ cứng (hardwood plywood); tủ gỗ (wooden cabinets and vanities); đá nhân tạo (quartz surface products); gạch men (ceramic tile); xe đạp điện (electric bicycles); thép các-bon chống ăn mòn.

Đặc điểm nữa khi tiếp cận với từng vụ việc, tôi quan sát thấy là các tiêu chuẩn điều tra, yêu cầu của cơ quan điều tra nước ngoài đối với các doanh nghiệp về thủ tục cũng chặt chẽ hơn, khắt khe hơn. Từ đó, đòi hỏi nỗ lực rất lớn của các doanh nghiệp, cơ quan quản lý để có thể đáp ứng được những yêu cầu của cơ quan điều tra nước ngoài, đảm bảo được lợi ích tốt nhất cho các doanh nghiệp của Việt Nam trong quá trình theo đuổi vụ việc.

Khi phải đương đầu giải quyết nhiều vụ việc phòng vệ với hàng hóa xuất khẩu, năng lực, kinh nghiệm ứng phó của doanh nghiệp Việt đã tăng lên nhiều và thực tế đã có nhiều vụ việc đạt được kết quả hơn kỳ vọng?

Đúng vậy. Thời gian gần đây, chúng ta đã đạt được một kết quả khả quan, nhiều mặt hàng không bị áp thuế hoặc bị áp ở mức thuế rất thấp. Lấy ví dụ, các sản phẩm như cá tra, tôm, mật ong của Việt Nam trước kia bị áp thuế chống bán phá giá nhiều nhất, điển hình là mật ong có thời điểm Mỹ áp thuế chống bán phá giá sơ bộ lên tới 400%. Tuy nhiên, Bộ Công thương đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành xử lý hiệu quả, nên mức áp dụng chống bán phá giá mật ong giảm 7 lần, xuống 58-62%, tùy doanh nghiệp. Riêng với cá tra và tôm, tới nay nhiều doanh nghiệp đã không còn bị áp dụng chống bán phá giá.

Ông đánh giá ra sao về Hệ thống cảnh báo sớm, theo dõi những biến động xuất khẩu của Việt Nam để doanh nghiệp, ngành hàng chủ động hơn trong công tác điều chỉnh xuất khẩu và ứng phó hiệu quả?

Hệ thống cảnh báo sớm được hình thành theo Đề án 316 của Thủ tướng Chính phủ ban hành năm 2020, thực tế đang phát huy tác dụng đáng kể cho doanh nghiệp xuất khẩu. Trong khả năng, nguồn lực cho phép, kỳ vọng hệ thống này cảnh báo được càng nhiều thị trường càng tốt và cảnh báo được càng nhiều mặt hàng càng tốt.

Tất nhiên, cảnh báo cũng giống như dự báo thời tiết, nó có thể có một xác suất nào đó, nên không phải là khi cảnh báo thì chắc chắn việc đó sẽ xảy ra.

Vấn đề là doanh nghiệp cần chủ động nâng cao năng lực ứng phó, không chỉ chủ động ứng phó khi vụ việc xảy ra, mà có thể xây dựng các lộ trình phát triển, xuất khẩu phù hợp, để giảm thiểu nguy cơ bị điều tra phòng vệ thương mại trong tương lai. Doanh nghiệp cần cân nhắc đa dạng hóa thị trường, tránh lệ thuộc quá nhiều vào một thị trường xuất khẩu.

Thép cán nguội nhập từ Trung Quốc nhập khẩu tiếp tục chịu thuế từ 4,43 – 25,22%.

Bộ Công thương vừa ban hành Quyết định số 132/QĐ-BTC về việc giữ nguyên việc áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép cán nguội (ép nguội) dạng cuộn hoặc tấm xuất xứ từ Trung Quốc nhập khẩu vào Việt Nam.

Mức thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm thép cán nguội Trung Quốc tiếp tục giữ nguyên theo Quyết định số 3390/QĐ-BCT của Bộ Công thương ban hành ngày 21/12/2020.

Theo quyết định này, thép cán nguội Trung Quốc nhập khẩu vào Việt Nam chịu mức thuế chống bán phá giá dao động trong khoảng 4,43 – 25,22% tùy vào từng doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu cụ thể.

Trước đó, ngày 3/9/2019, nhiều doanh nghiệp sản xuất thép trong nước đã gửi hồ sơ yêu cầu điều tra chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép Trung Quốc nhập khẩu vào Việt Nam.

Bộ Công thương đã quyết định khởi xướng điều tra vụ việc theo đúng quy định của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), luật Quản lý ngoại thương và các quy định liên quan.

Kết quả cho thấy, một số sản phẩm thép Trung Quốc tồn tại các yếu tố có hành vi bán phá giá của các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu nước ngoài; có sự đe dọa gây thiệt hại đáng kể đối với ngành sản xuất trong nước.

Cụ thể, tại Quyết định số 3390/QĐ-BCT, Bộ Công thương cho biết, trong thời kỳ điều tra, lượng nhập khẩu thép cán nguội từ Trung Quốc đạt 272.073 tấn, chiếm 65,5% tổng lượng nhập khẩu thép cán nguội vào Việt Nam.

Số liệu nhập khẩu cho thấy có sự gia tăng tuyệt đối và tương đối đối với lượng nhập khẩu thép cán nguội từ Trung Quốc so với lượng sản xuất tại Việt Nam.

Sự gia tăng này là nguyên nhân chính gây tác động tiêu cực đối với hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa tương tự của các doanh nghiệp sản xuất trong nước.

Vì vậy, ngành sản xuất trong nước đang bị đe dọa gây thiệt hại đáng kể, thể hiện ở hầu hết các chỉ số, đặc biệt là các chỉ số về lợi nhuận, tồn kho và thị phần. Bên cạnh đó, biên độ bán phá giá của hàng hóa nhập khẩu được xác định là từ 4,43% đến 25,22%.

Biện pháp chống bán phá giá đối với hàng hóa nhập từ Trung Quốc trong vụ việc này có hiệu lực trong vòng 5 năm kể từ ngày Quyết định 3390/QĐ-BCT có hiệu lực. Hàng năm, các bên liên quan có thể nộp hồ sơ yêu cầu Bộ Công thương tiến hành điều tra, rà soát lại về vấn đề phạm vi sản phẩm, mức thuế chống bán phá giá áp dụng cho nhà xuất khẩu mới hoặc mức thuế hiện hành áp dụng cho các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu nước ngoài.