Bộ Nông nghiệp và Môi trường hiện đang chủ trì việc xây dựng Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026-2030. Đây là một bước tiến quan trọng trong nỗ lực đổi mới và nâng cao chất lượng phát triển nông thôn bền vững tại Việt Nam. Dự thảo này kế thừa và phát huy những kết quả tích cực từ giai đoạn 2021-2025, đồng thời bổ sung nhiều nội dung mới theo hướng hiện đại hóa, phân cấp linh hoạt và phản ánh thực chất kết quả phát triển nông thôn.

Một trong những điểm đáng chú ý trong Dự thảo là việc phân chia các xã thành 3 nhóm dựa trên điều kiện thực tiễn để áp dụng các mức chỉ tiêu phù hợp. Điều này cho phép việc đánh giá và hỗ trợ phát triển nông thôn được thực hiện một cách linh hoạt và sát thực tế. Dự thảo cũng đề xuất phân quyền cho UBND cấp tỉnh trong việc quy định tỷ lệ cụ thể nhiều tiêu chí như hạ tầng giao thông, điện, nước, nhà ở, thu nhập, đào tạo… nhằm đảm bảo tính linh hoạt và phù hợp với điều kiện địa phương.

Dự thảo cũng giới thiệu một số tiêu chí mới, bao gồm tiêu chí về bảo tồn làng nghề, phát triển OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm), tiêu chí làng thông minh, tiêu chí hạnh phúc và chuyển đổi số trong quản trị xã. Những tiêu chí này thể hiện sự quan tâm đến việc nâng cao chất lượng sống và sức khỏe người dân nông thôn, cũng như phát triển nông thôn bền vững.

Về hạ tầng giao thông nông thôn, Dự thảo đặt ra mục tiêu cụ thể: 100% đường xã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa, ít nhất 80% đường thôn, liên thôn được cứng hóa và 70% đường ngõ xóm sạch, thuận tiện. Ngoài ra, tỷ lệ đất nông nghiệp có hệ thống tưới tiêu chủ động cũng được duy trì ở mức ≥80%. Những mục tiêu này nhằm cải thiện đáng kể điều kiện hạ tầng giao thông tại khu vực nông thôn.

Dự thảo cũng đề xuất tiêu chí về thu nhập bình quân đầu người với mục tiêu tăng ít nhất 2 lần so với năm 2020 — tương đương mức ≥72 triệu đồng/người với xã nhóm 1, ≥100 triệu đồng với xã nhóm 2 và ≥118 triệu đồng với xã nhóm 3. Việc tăng thu nhập là một yếu tố quan trọng trong việc cải thiện chất lượng sống của người dân nông thôn.

Bên cạnh đó, Dự thảo nhấn mạnh đến việc nâng cao vai trò kinh tế tập thể, sản xuất quy mô và tiêu chuẩn hóa nông sản. Yêu cầu mỗi xã có ít nhất 1 hợp tác xã hoặc tổ hợp tác hoạt động hiệu quả, ít nhất một mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm chủ lực, và có kế hoạch phát triển sản phẩm OCOP. Điều này nhằm tăng cường sự phát triển bền vững của nông nghiệp và kinh tế nông thôn.

Chuyển dịch cơ cấu lao động và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là nội dung xuyên suốt trong bộ tiêu chí. Dự thảo đặt mục tiêu tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ đạt từ 30%–40% tùy nhóm xã; tất cả các xã phải triển khai kế hoạch đào tạo cộng đồng, chuyển đổi nghề, đồng thời có tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả. Việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững của khu vực nông thôn.

Bộ tiêu chí cũng phản ánh rõ những vấn đề xã hội đương đại như bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, bảo vệ trẻ em, với các chỉ tiêu cụ thể hơn, phù hợp với chức năng quản lý của từng bộ, ngành. Điều này cho thấy sự quan tâm đến việc xây dựng một môi trường xã hội an toàn và lành mạnh tại khu vực nông thôn.

Tóm lại, Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026-2030 thể hiện rõ định hướng phát triển nông thôn không chỉ là kinh tế, hạ tầng, mà còn là nơi an cư, hạnh phúc, có dịch vụ tốt, môi trường bền vững và người dân được phục vụ tận tâm. Việc triển khai dự thảo này sẽ đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững nông thôn tại Việt Nam trong giai đoạn mới.

Tuổi trẻ xã Hòa Phú, Hà Nội đã tạo nên một dấu ấn đáng nhớ trên mảnh đất quê hương bằng việc xây dựng công trình ‘Thắp sáng đường quê’ tại thôn Phú Đức. Công trình này là kết quả của sự chung tay góp sức của người dân địa phương, doanh nghiệp và chính những đoàn viên thanh niên trực tiếp vận động, với tổng kinh phí hơn 22 triệu đồng.

Công trình bao gồm 20 cột đèn năng lượng mặt trời có công suất 300W mỗi đèn, được lắp đặt dọc các trục đường liên thôn, liên xã. Không chỉ đơn giản là xua tan bóng tối, công trình này còn lan tỏa ánh sáng của trách nhiệm, tình yêu thương và sự cống hiến lặng thầm của tuổi trẻ. Được thực hiện hoàn toàn từ nguồn xã hội hóa, công trình là biểu tượng cho tinh thần dấn thân, xung kích, cống hiến của thanh niên, là sự tri ân quê hương bằng chính bàn tay và trái tim của thế hệ trẻ hôm nay.

Các bạn trẻ đã không chỉ thiết kế, lắp đặt mà còn cùng nhau đổ bê tông trụ, kéo dây, dựng cột… dưới cái nắng hanh hao của mùa hè. Chị Lê Thị Mỹ, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTTQ xã, Bí thư Đoàn xã Hòa Phú, xúc động chia sẻ: ‘Công trình không chỉ đơn thuần là một tuyến đường được thắp sáng. Đó là biểu tượng cho tinh thần dấn thân, xung kích, cống hiến của thanh niên, là sự tri ân quê hương bằng chính bàn tay và trái tim của thế hệ trẻ hôm nay’.

Người dân thôn Phú Đức gọi các bạn trẻ là ‘những người thắp sáng hy vọng’. Bà Nguyễn Thị Lệ, 63 tuổi, phấn khởi kể: ‘Tối trước đi lại vấp lên vấp xuống, mưa gió thì chẳng dám ra đường. Giờ có đèn rồi, sáng lắm mà lại không tốn điện. Cảm ơn các cháu Đoàn thanh niên nhiều lắm’.

Công trình ‘Thắp sáng đường quê’ không phải là mô hình mới trên cả nước, nhưng tại Hòa Phú, nó mang một ý nghĩa đặc biệt. Bởi nơi đây là một xã còn nhiều khó khăn, dân cư sống rải rác, hệ thống hạ tầng nông thôn chưa đồng bộ. Những tuyến đường được chiếu sáng góp phần nâng cao chất lượng đời sống Nhân dân, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các hoạt động sản xuất, sinh hoạt, học tập của người dân, đặc biệt là vào ban đêm.

Hơn thế, đây còn là minh chứng rõ nét cho vai trò của tổ chức Đoàn trong xây dựng nông thôn mới nâng cao. Từng chiếc cột đèn dựng lên không chỉ xua tan bóng tối, mà còn khẳng định sự trưởng thành, bản lĩnh và trách nhiệm cộng đồng của thanh niên nông thôn trong thời kỳ mới.

Trong thời gian tới, mô hình ‘Thắp sáng đường quê’ sẽ tiếp tục được mở rộng đến các thôn khác trong xã. Cùng với đó là những kế hoạch gắn kết với các công trình phần việc thanh niên như ‘Đoạn đường thanh niên tự quản sáng – xanh – sạch – đẹp – an toàn’, ‘Đồng hành cùng học sinh vùng khó’ hay ‘Ngày thứ Bảy tình nguyện’. Không có khẩu hiệu lớn, cũng không ồn ào truyền thông, các bạn trẻ xã Hòa Phú đang âm thầm ghi những dấu chân đẹp trên mảnh đất quê hương.

Những cột đèn năng lượng mặt trời không chỉ thắp sáng đường làng, mà còn soi rọi một phần tâm hồn của thế hệ trẻ, thế hệ dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm vì cộng đồng.

Tại buổi lễ, ông Đỗ Đức Hòa, Bí thư Huyện ủy Kiến Thụy cho biết, thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới, huyện Kiến Thụy xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, xuyên suốt, nên trong những năm qua toàn bộ hệ thống chính trị và cán bộ, nhân dân trong huyện đã nỗ lực với quyết tâm cao.

Ông Nguyễn Đức Thọ, Phó Chủ tịch UBND TP. Hải Phòng tặng hoa và trao bằng công nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới cho Đảng bộ, chính quyền, quân và dân huyện Kiến Thụy

Năm 2022, tình hình kinh tế-xã hội của huyện Kiến Thụy có nhiều khởi sắc, thu ngân sách vượt dự toán, đạt 106% so với dự toán được giao. Huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới. Cơ bản hoàn thành dự án đầu tư xây dựng mở rộng đường ĐT 363; hoàn thành giải tỏa các hộ nuôi ngao không phép (giai đoạn 1); hoàn thành chỉ tiêu tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ…

Sau 10 năm triển khai thực hiện huyện Kiến Thụy đã đạt được nhiều kết quả quan trọng: đến tháng 6/2020, có 17/17 xã đạt chuẩn nông thôn mới; năm 2020 huyện đạt 9/9 tiêu chí huyện nông thôn mới; diện mạo nông thôn tại huyện Kiến Thụy thay đổi rõ rệt, nhất là kết cấu hạ tầng giao thông; kinh tế nông thôn phát triển khá với nhiều mô hình và hình thức tổ chức sản xuất tiến bộ, hiệu quả. Các lĩnh vực văn hóa, y tế, giáo dục phát triển toàn diện; đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn được nâng cao, điều kiện sống được đảm bảo hơn, thu nhập bình quân đầu người năm 2020 tăng hơn 3,4 lần so với năm 2010.

Tính đến cuối năm 2020, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện là 0,33% (158 hộ). UBND huyện đã tập trung chỉ đạo triển khai hỗ trợ xây, sửa nhà ở cho hộ nghèo, hộ người có công với cách mạng; triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ hộ nghèo để năm 2021 trên địa bàn huyện không còn hộ nghèo theo chuẩn quốc gia giai đoạn 2016-2020. Thu nhập bình quân đầu người năm 2020 toàn huyện đạt 50,93 triệu đồng/người/năm, gấp 2,86 lần so với năm 2011. Hết tháng 12/2020, trên địa bàn huyện không có nợ đọng xây dựng cơ bản thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Năm 2020, thành phố lựa chọn xã Thụy Hương của huyện Kiến Thụy thí điểm xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu. Năm 2021, thực hiện tại 2 xã và năm 2022 tiếp tục triển khai thêm 4 xã, nâng tổng số xã xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu trên địa bàn huyện là 6 xã. Tổng nguồn vốn thành phố đầu tư cho 6 xã là hơn 730 tỷ đổng với 107 công trình, tập trung chủ yếu đầu tư ở 5 lĩnh vực gồm giao thông, trường học, y tế, môi trường và văn hóa.

Ông Đỗ Đức Hòa, Bí thư Huyện ủy Kiến Thụy và ông Nguyễn Văn Tuấn, Chủ tịch UBND huyện Kiến Thụy biểu dương các tập thể, cá nhân có thành tích trong xây dựng nông thôn mới

Tại lễ đón nhận quyết định huyện đạt chuẩn nông thôn mới của Thủ tướng Chính phủ, ông Nguyễn Đức Thọ, Phó Chủ tịch UBND TP. Hải Phòng đã chúc mừng những kết quả Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Kiến Thụy đã đạt được trong 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới. Ông cũng lưu ý huyện Kiến Thụy cần tiếp tục duy trì các tiêu chí nông thôn mới đã đạt được, đồng thời cả hệ thống chính trị cần chung sức đồng lòng tiếp tục thực hiện xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, phấn đấu đến năm 2025, tất cả xã của huyện sẽ đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.