Một góc của sông băng Thwaites. Ảnh: NASA

Kết quả nghiên cứu này đã cung cấp cái nhìn toàn diện nhất cho đến nay về tương lai của 215.000 sông băng trên thế giới.

Các tác giả nghiên cứu đã nhấn mạnh tới tầm quan trọng của việc hạn chế khí thải gây hiệu ứng nhà kính, nguyên nhân làm Trái Đất nóng lên, nhằm hạn chế những hậu quả do sông băng tan, như mực nước biển dâng, cạn kiệt nguồn nước. Để giúp định hướng các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu đã xem xét tác động của 4 kịch bản đối với sông băng, trong đó dựa trên sự thay đổi nhiệt độ trung bình toàn cầu là 1,5 độ C, 2 độ C, 3 độ C và 4 độ C.

Ngay cả khi mức tăng nhiệt của Trái đất bị giới hạn ở mức 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp – mục tiêu tham vọng nhất đề ra trong Thỏa thuận Paris 2015 về biến đổi khí hậu, các nhà nghiên cứu ước tính rằng 49% sông băng trên thế giới sẽ biến mất vào năm 2100, chiếm khoảng 26% khối lượng sông băng trên thế giới.

Nhiệt độ trung bình toàn cầu hiện được ước tính sẽ tăng thêm 2,7 độ C, dẫn đến sự biến mất gần như hoàn toàn của các sông băng ở Trung Âu, miền Tây Canada, Mỹ và New Zealand.

Theo bà Regine Hock của Đại học Osla và Đại học Alaska Fairnk, đồng tác giả của nghiên cứu, những khu vực có tương đối ít băng như dãy núi Alps ở châu Âu, Caucasus, Andes hay miền Tây nước Mỹ, mất hầu hết toàn bộ băng vào cuối thế kỷ này, bất kể kịch bản phát thải nào. Trong kịch bản xấu nhất là nhiệt độ toàn cầu tăng 4 độ C,  các sông băng khổng lồ như ở Alaska sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn và 83% sông băng sẽ biến mất vào cuối thế kỷ này. 

Bà Hock nêu rõ: “Các sông băng mà chúng tôi đang nghiên cứu chỉ chiếm 1% tổng số băng trên Trái Đất và ít hơn nhiều so với dải băng Greenland và dải băng Nam Cực. Tuy nhiên, các sông băng này tan chảy đã góp phần làm mực nước biển dâng gần bằng với lượng băng ở Greenland và Nam Cực cộng lại trong ba thập kỷ qua”.

Đồ họa lỗ thủng ozone mới phát hiện ở Bắc Cực. Ảnh tư liệu: BIRA/ESA

Đây là nhận định trong một báo cáo khoa học của Liên hợp quốc (LHQ) công bố ngày 9/1.

Kể từ giữa những năm 1970, một số khí được sử dụng trong các bình xịt và hệ thống làm mát (như tủ lạnh và máy điều hòa không khí) đã “bào mòn” tầng ozone. Năm 1987, gần 200 quốc gia đã nhất trí về Nghị định thư Montreal nhằm cấm các hóa chất gây phá hủy tầng ozone. 

Trong báo cáo vừa công bố, hơn 200 nhà khoa học nhận thấy thỏa thuận này đã đem lại tác dụng như kỳ vọng và phù hợp với các dự đoán trước đó. Báo cáo chung của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), Cơ quan Môi trường Liên hợp quốc (UNEO), các cơ quan chính phủ tại Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) nêu rõ vào khoảng năm 2066, tầng ozone sẽ được phục hồi ở khu vực Nam Cực, nơi sự suy giảm tầng ozone diễn ra rõ rệt nhất. Lỗ thủng tầng ozone ở Bắc cực sẽ được “vá” hoàn toàn vào khoảng năm 2045 trong khi tầng ozone bao quanh các khu vực khác trên thế giới sẽ phục hồi trong khoảng 20 năm.

Băng trôi trên sông băng ở gần Kulusuk, Greenland. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Đây là kết luận được các nhà khoa học New Zealand và quốc tế đưa ra trong nghiên cứu, đăng tải trên Tạp chí Nature ngày 8/2.

Theo nghiên cứu, các hồ băng tan này là mối nguy hiểm tự nhiên lớn cho người dân sinh sống ở hạ lưu, do lũ lụt có thể xảy ra bất ngờ khi đập tự nhiên bị vỡ. Nghiên cứu chỉ ra rằng những người sinh sống ở vùng núi cao châu Á và dãy Andes ở Nam Mỹ đối mặt với nguy cơ này cao nhất, trong khi các khu vực có mật độ dân số cao và ít tài nguyên để đối phó nguy cơ gặp nguy hiểm nhiều nhất.

Ông Thomas Robinson, Giảng viên cao cấp Khoa Trái Đất và Môi trường thuộc Đại học Canterbury, cảnh báo lũ lụt bắt nguồn từ các hồ băng tan có thể xảy ra mà không có cảnh báo trước. Do đó, cần có sự quan tâm khẩn cấp đối với vấn đề này nhằm giảm thiểu thiệt hại về người trong tương lai.