Chiếc thúng chai, một biểu tượng văn hóa đặc trưng của cộng đồng ngư dân miền duyên hải, đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày cũng như trong tâm thức của người dân nơi đây. Không chỉ đơn thuần là một công cụ đánh bắt hải sản, chiếc thúng chai còn đại diện cho sự khéo léo và sáng tạo của những người thợ lành nghề ở làng Phú Mỹ, xã Tuy Hòa Bắc.

Với đôi bàn tay khéo léo và sự tỉ mỉ trong từng đường nét, những người thợ đã thổi hồn vào những nan tre và dầu chai để tạo ra những chiếc thúng chai không chỉ đáp ứng nhu cầu đánh bắt hải sản mà còn thể hiện trình độ thủ công tinh xảo của người Việt. Quá trình tạo ra một chiếc thúng chai đòi hỏi sự kiên nhẫn và kinh nghiệm được truyền lại từ đời này qua đời khác. Từ việc lựa chọn nguyên liệu đến từng công đoạn tỉ mỉ trong quá trình đan và hoàn thiện, tất cả đều thể hiện sự chuyên nghiệp và tâm huyết của người thợ.

Chiếc thúng chai không chỉ là một công cụ lao động thông thường mà còn gắn bó mật thiết với cuộc sống của ngư dân, đóng vai trò quan trọng trong văn hóa và tín ngưỡng của họ. Trong nhiều thập kỷ qua, chiếc thúng chai đã đồng hành cùng ngư dân trong mỗi chuyến ra biển, trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày cũng như trong các nghi lễ, phong tục của cộng đồng.

Mặc dù hiện nay công nghệ hiện đại đã du nhập vào lĩnh vực đánh bắt hải sản, mang lại nhiều tiện lợi và hiệu quả, chiếc thúng chai vẫn giữ được giá trị truyền thống và được tiếp tục sử dụng rộng rãi. Sự tồn tại của nghề thủ công truyền thống này không chỉ là niềm tự hào của người dân làng Phú Mỹ mà còn là niềm vui chung của cả cộng đồng. Nó là minh chứng sống cho sự bền vững của văn hóa và truyền thống Việt Nam, cũng như là biểu tượng cho sự đoàn kết và phát triển bền vững của cộng đồng ngư dân miền duyên hải.

Thông qua chiếc thúng chai, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về sự sáng tạo và tài năng của người Việt, cũng như tầm quan trọng của việc giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống trong thời đại hiện nay. Việc tiếp tục duy trì và phát triển nghề thủ công truyền thống này không chỉ góp phần bảo vệ di sản văn hóa mà còn tạo ra cơ hội kinh tế cho người dân địa phương, giúp họ có thể tiếp tục kế thừa và phát huy kỹ năng và kinh nghiệm của cha ông.

Xem thêm thông tin về các nghề thủ công truyền thống tại Việt Nam và cách chúng được tiếp tục phát huy trong thời đại hiện đại.

Trong sáu tháng đầu năm 2025, tỉnh Thanh Hóa đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt và đồng bộ nhằm kiểm soát và hạn chế vi phạm về khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Đây là nỗ lực của tỉnh nhằm góp phần cùng cả nước hướng tới mục tiêu gỡ ‘thẻ vàng’ của Ủy ban châu Âu (EC).

Ông Nguyễn Đức Cường, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa cho biết, tỉnh đã thực hiện hiệu quả nhiều biện pháp theo khuyến nghị của EC. Với quyết tâm cao từ hệ thống chính quyền và sự vào cuộc của ngư dân, tỉnh đã đạt được những kết quả tích cực.

Một trong những biện pháp nổi bật là tỉnh đã tổ chức rà soát, làm sạch dữ liệu tàu cá trên hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (Vnfishbase). Tỉnh cũng đã thực hiện đối soát thông tin phục vụ định danh tàu cá và lập danh sách các tàu cá hết hạn, sắp hết hạn thủ tục hành chính để có biện pháp xử lý phù hợp.

Bên cạnh đó, các lực lượng chức năng đã phối hợp liên ngành tăng cường tuần tra, kiểm tra tại các cửa sông, cửa lạch và trên biển. Các trường hợp vi phạm hoặc có nguy cơ vi phạm IUU đã được phát hiện và xử lý nghiêm.

Nhận thức của ngư dân về chống khai thác IUU đã có những chuyển biến tích cực nhờ đẩy mạnh công tác tuyên truyền và tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm. Việc thực hiện các quy định liên quan đến giám sát hành trình, khai báo thông tin trước khi cập cảng, ghi chép nhật ký khai thác… đã dần trở thành nề nếp trong hoạt động khai thác thủy sản.

Ông Dương Văn Công, chủ tàu cá TH-90808, trú tại phường Nam Sầm Sơn, cho biết: ‘Tàu của tôi luôn bật thiết bị giám sát hành trình trong suốt quá trình khai thác để cơ quan chức năng ghi nhận hành trình và xác minh nguồn gốc thủy sản. Khi cập cảng, chúng tôi đều khai báo trước với Ban Quản lý cảng cá ít nhất một giờ để đảm bảo việc giám sát sản lượng và truy xuất nguồn gốc được thực hiện đúng quy định.’

Để thực hiện nghiêm túc các khuyến nghị của EC, Thanh Hóa đã ban hành và triển khai đồng bộ nhiều văn bản chỉ đạo về hoàn thiện pháp lý, tăng cường quản lý tàu cá, kiểm soát truy xuất nguồn gốc thủy sản và xử lý vi phạm.

Hiện nay, tỉnh Thanh Hóa tập trung phổ biến Luật Thủy sản và các quy định liên quan đến chống khai thác IUU đến từng tổ chức, cá nhân, nhất là các chủ tàu, thuyền trưởng và ngư dân. Tỉnh cũng đang phối hợp chặt chẽ với các địa phương để kiểm tra, rà soát toàn bộ dữ liệu tàu cá, xác định rõ tình trạng đăng ký, đăng kiểm, cấp phép và hoạt động thực tế.

Toàn tỉnh Thanh Hóa hiện có 6.063 tàu cá, trong đó có 1.062 tàu có chiều dài từ 15m trở lên thường xuyên hoạt động vùng khơi. 100% tàu đã thực hiện việc đánh dấu đúng quy định và 99,44% tàu cá lắp đặt thiết bị giám sát hành trình.

Mặc dù những năm gần đây không ghi nhận trường hợp tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, nhưng nguy cơ vẫn luôn hiện hữu. Vì vậy, Thanh Hóa xác định nhiệm vụ chống khai thác IUU là công việc trọng tâm, xuyên suốt, cần sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp, ngành và cả cộng đồng ngư dân.

Trong thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục rà soát, nâng cấp hệ thống quản lý nghề cá, tăng cường tập huấn, tuyên truyền theo hình thức phù hợp tại các địa phương ven biển, đồng thời khuyến khích ngư dân tham gia đồng hành trong công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản.