Trong thời đại bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) và lượng dữ liệu số khổng lồ, công nghệ lưu trữ dữ liệu truyền thống đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng. Sự phát triển không ngừng của AI và các ứng dụng đòi hỏi dung lượng lưu trữ ngày càng tăng đã đặt ra yêu cầu cấp thiết cho việc tìm kiếm giải pháp lưu trữ dữ liệu mới hiệu quả và bền vững.

Các loại băng từ, vốn được sử dụng trong 50 năm qua, hiện không còn đáp ứng được nhu cầu lưu trữ dữ liệu ngày càng tăng. Loại băng từ truyền thống rất nhạy cảm với điều kiện môi trường và không còn phù hợp về mặt dung lượng, độ bền lẫn chi phí lưu trữ. Trước tình hình đó, các công ty công nghệ đang đua nhau tìm kiếm giải pháp thay thế.

Một trong những công ty tiên phong trong lĩnh vực này là HoloMem, một công ty khởi nghiệp tại London. HoloMem đang nghiên cứu công nghệ lưu trữ dữ liệu bằng hologram khắc trên băng polymer. Công nghệ này hướng tới mục tiêu giảm thiểu tiêu thụ năng lượng và áp lực lên hệ thống làm mát tại các trung tâm dữ liệu, từ đó giải quyết vấn đề lưu trữ dữ liệu trong thời đại AI.

Ông Charlie Gale, nhà sáng lập kiêm CEO của HoloMem, cho biết rằng định dạng băng từ hiện nay đã lỗi thời và không còn phù hợp. Để thay thế, HoloMem đang phát triển vật liệu polymer nhạy sáng để lưu trữ dữ liệu, đảm bảo tuổi thọ lưu trữ dữ liệu trên 50 năm. Công nghệ này không chỉ giúp tăng dung lượng lưu trữ mà còn giảm thiểu rủi ro mất dữ liệu do điều kiện môi trường.

HoloMem đang ứng dụng kỹ thuật ghép kênh để xếp chồng các lớp dữ liệu số riêng biệt lên bề mặt của băng từ làm từ polymer thế hệ mới. Mục tiêu của công ty là lưu trữ 200 terabyte (TB) dữ liệu trên cùng một kích cỡ băng, cao hơn nhiều so với chuẩn băng từ hiện hành chỉ lưu trữ được khoảng 30 terabyte (TB) dữ liệu. Điều này có nghĩa là công nghệ của HoloMem có thể giúp giảm số lượng băng từ cần thiết, từ đó giảm thiểu không gian lưu trữ và năng lượng tiêu thụ.

Hiện nay, các trung tâm dữ liệu đang chiếm khoảng 2,5% lượng khí thải CO₂ toàn cầu và dự báo đến năm 2030, khoảng 8% năng lượng toàn thế giới sẽ phải dành cho việc vận hành và làm mát các trung tâm dữ liệu. Trước đà tăng trưởng không ngừng của AI thế hệ mới như ChatGPT, nhu cầu năng lượng dự kiến sẽ tiếp tục tăng mạnh. Do đó, việc tìm kiếm giải pháp lưu trữ dữ liệu tiết kiệm năng lượng và bền vững như công nghệ của HoloMem là hết sức cần thiết.

HoloMem hiện được hậu thuẫn bởi các nhà đầu tư tư nhân và khoản tài trợ 550.000 bảng từ chương trình Innovate UK. Công ty đang trong quá trình giới thiệu công nghệ mang tính đột phá này và tìm kiếm đối tác trong lĩnh vực trung tâm dữ liệu và phát triển phần mềm. Với sự hỗ trợ này, HoloMem kỳ vọng sẽ nhanh chóng thương mại hóa công nghệ của mình và đóng góp vào việc xây dựng một tương lai lưu trữ dữ liệu bền vững.

Nhìn chung, sự ra đời của công nghệ lưu trữ dữ liệu bằng hologram khắc trên băng polymer của HoloMem mở ra nhiều hy vọng cho việc giải quyết thách thức lưu trữ dữ liệu trong thời đại AI. Với khả năng lưu trữ lớn, độ bền cao và tiêu thụ năng lượng thấp, công nghệ này có tiềm năng trở thành một trong những giải pháp hàng đầu cho các trung tâm dữ liệu và các ứng dụng đòi hỏi lưu trữ dữ liệu lớn trong tương lai.

Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI đã tập trung thảo luận về việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ mới để nâng cao hiệu suất lao động, đặc biệt là trong lĩnh vực chuyển đổi số quốc gia. Các chuyên gia đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xác định dữ liệu là tài nguyên số quan trọng trong bối cảnh hiện nay.

Ông Trần Quang Hưng, UVBCH, Trưởng Ban Đoàn – Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, đã chủ trì phiên thảo luận và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng ‘bệ đỡ thị trường’ cho đổi mới sáng tạo. Với dân số hơn 100 triệu người và hệ thống dữ liệu ngày càng được hoàn thiện, Việt Nam đang sở hữu lợi thế lớn để phát triển các mô hình kinh tế dựa trên dữ liệu. Tuy nhiên, ông Hưng cũng chỉ ra rằng dữ liệu quốc gia hiện nay vẫn còn phân tán, thiếu sự liên kết giữa các lĩnh vực như thuế, bảo hiểm, nhân khẩu, ngành nghề… Điều này đã gây ra khó khăn cho việc khai thác và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả.

Các chuyên gia cũng cho rằng, Việt Nam cần làm rõ khái niệm dữ liệu trong bối cảnh hiện nay, những thuộc tính nào cần lưu trữ lâu dài và đâu là thông tin nên được loại bỏ. Điều cốt lõi của dữ liệu là phải ‘đúng, đủ, sạch, sống’. Tuy nhiên, phần lớn phần mềm không được cập nhật dữ liệu thường xuyên, dẫn đến giá trị thông tin giảm theo thời gian.

Để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, cần phát triển các nền tảng thực sự hữu ích để người dân sử dụng thường xuyên trong đời sống hằng ngày. Đặc biệt, toàn bộ dữ liệu thu thập từ người dùng cần được bảo mật tuyệt đối và tuân thủ các quy chuẩn chặt chẽ. Tại Việt Nam, bước tiến lớn là việc tích hợp số định danh cá nhân với hệ thống bảo hiểm, tuy nhiên vẫn còn khoảng cách rất lớn đến mục tiêu liên thông dữ liệu y tế quốc gia.

Các chuyên gia cho rằng cần bắt đầu từ dữ liệu cá nhân sau đó tiến tới dữ liệu ngành, chuẩn hóa định danh cá nhân là bước đầu tiên, cần một mã số duy nhất được dùng xuyên suốt cho tất cả dịch vụ công và dịch vụ tư nhân. Mỗi ngành cần xây dựng bộ chuẩn dữ liệu riêng (cấu trúc, chuẩn định dạng) để dữ liệu có thể phân tích, lưu trữ và chia sẻ. Tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh, đặc biệt phục vụ nghiên cứu khoa học.

Tóm lại, việc khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia là một vấn đề cấp thiết. Các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, chuẩn hóa định danh cá nhân và tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh.