Thủ đoạn lừa đảo “lấy lại tiền treo” đang tái xuất trên mạng xã hội, với các đối tượng lừa đảo tạo ra các fanpage giả mạo tên của các cơ quan chức năng và văn phòng luật sư. Mục đích của chúng là lừa đảo người dân bằng cách mạo nhận có thể hỗ trợ lấy lại tiền.

Đáng chú ý, để tăng tính thuyết phục, một số kẻ lừa đảo đã sử dụng trí tuệ nhân tạo để chỉnh sửa và lồng ghép nội dung giả mạo vào chính các video cảnh báo lừa đảo do Đài Truyền hình Việt Nam sản xuất. Điều này đã khiến cho thủ đoạn lừa đảo ngày càng trở nên tinh vi và khó nhận biết.

Các đối tượng lừa đảo thường tạo ra các trang web và fanpage giả mạo có tên tương tự với các cơ quan chức năng, văn phòng luật sư hoặc các tổ chức uy tín. Chúng thường hứa hẹn có thể giúp người dân lấy lại tiền đã bị mất do lừa đảo, với điều kiện người dân phải trả một khoản phí hoặc cung cấp thông tin cá nhân.

Trước thủ đoạn lừa đảo này, người dân cần nâng cao cảnh giác và không tin tưởng vào các thông tin trên mạng xã hội. Nếu cần hỗ trợ, người dân nên liên hệ trực tiếp với các cơ quan chức năng hoặc văn phòng luật sư chính thức để được tư vấn và hỗ trợ.

Người dân cũng cần lưu ý rằng, các cơ quan chức năng và văn phòng luật sư uy tín không bao giờ yêu cầu người dân trả phí để lấy lại tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân trên mạng xã hội. Nếu có bất kỳ nghi vấn nào, người dân có thể liên hệ với cơ quan chức năng để được hỗ trợ.

Đặc biệt, người dân cần cẩn thận khi xem các video trên mạng xã hội, đặc biệt là các video có nội dung tương tự với các chương trình cảnh báo lừa đảo do Đài Truyền hình Việt Nam sản xuất. Nếu có bất kỳ nghi vấn nào về tính xác thực của thông tin, người dân có thể kiểm tra trên các kênh chính thức của Đài Truyền hình Việt Nam.

Trong thời đại số, mua sắm trực tuyến đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người tiêu dùng Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh sự tiện lợi và đa dạng của các sản phẩm, vấn đề hàng giả và hàng kém chất lượng vẫn là một thách thức đáng kể. Để giúp người tiêu dùng an tâm vui sắm, dưới đây là một số bí quyết quan trọng.

Trước hết, việc lựa chọn nhà bán hàng uy tín là cực kỳ quan trọng. Trên các nền tảng thương mại điện tử lớn như TikTok Shop, người dùng có thể nhận diện các nhà bán hàng uy tín qua các nhãn hiệu như Mall (Cửa hàng chính hãng) hoặc Star Shop. Những huy hiệu này đảm bảo rằng nhà bán hàng đã đáp ứng các tiêu chí nghiêm ngặt về hiệu suất bán hàng, xếp hạng cửa hàng và điểm vi phạm.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng cần tìm hiểu thông tin sản phẩm từ nhiều nguồn khác nhau. Điều này giúp họ tránh bị lừa bởi thông tin quảng cáo một chiều và có cái nhìn chính xác hơn về sản phẩm. Người dùng nên tự nghiên cứu nguồn gốc xuất xứ, thành phần, công dụng và hướng dẫn sử dụng sản phẩm thông qua trang web chính thức của nhà sản xuất hoặc các diễn đàn uy tín.

Đọc kỹ đánh giá từ người mua trước cũng là một bước quan trọng. Người tiêu dùng nên ưu tiên đọc các đánh giá có hình ảnh và video thực tế, và không bỏ qua các đánh giá 1-2 sao. Những đánh giá này thường cung cấp thông tin chân thực và giúp người tiêu dùng có cái nhìn toàn diện về sản phẩm.

Trải nghiệm của người dùng có ảnh hưởng (KOC) cũng là một nguồn thông tin đáng tham khảo. Tuy nhiên, người tiêu dùng cần lưu ý rằng đánh giá từ KOC luôn mang góc nhìn cá nhân và chỉ nên được xem là thông tin tham khảo.

Các nền tảng thương mại điện tử cũng cung cấp nhiều công cụ đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng. Người mua cần nắm được các chính sách trả hàng, hoàn tiền và khiếu nại hàng kém chất lượng. Ví dụ, trên TikTok Shop, người mua có thể gửi yêu cầu khiếu nại, trả hàng – hoàn tiền trong vòng 10-15 ngày kể từ khi nhận được đơn hàng.

Cuối cùng, người tiêu dùng cần cảnh giác với các chiêu trò lừa đảo trên mạng xã hội. Họ nên ưu tiên mua sắm trên các nền tảng thương mại điện tử uy tín, được cấp phép bởi Bộ Công Thương.

Chiến dịch ‘An tâm vui sắm’ do TikTok Shop phối hợp với Tạp chí Công Thương tổ chức là một nỗ lực nhằm nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về quyền lợi của mình khi tham gia mua sắm trực tuyến. Đây là một tín hiệu đáng mừng cho thấy thương mại điện tử tại Việt Nam đang không chỉ ‘tăng trưởng nóng’ mà còn theo hướng ngày càng chuyên nghiệp hơn.

Mạo danh Để chiếm tài khoản

Trong dịp Tết Quý Mão, hãng Bia Sài Gòn đã bị mạo danh thực hiện trò trúng thưởng ngày Tết để chiếm đoạt tài khoản người dùng.

Các đối tượng lừa đảo đã lợi dụng hình ảnh thương hiệu Bia Sài Gòn để tạo ra các website được đăng ký với tên miền như: m.mucwyeda.cn, m.2ffzarr.cn, m.knotcriterion.top, m.appeasementstagger.top,  42fvsn9.cn/Cihgf6t0/sabecovn-m2…, sau đó gửi tin nhắn qua Zalo, Facebook mời người dùng đăng ký thông tin để nhận quà tặng.

Khi người dùng nhập thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, sẽ bị các đối tượng này chiếm đoạt để rút tiền, lừa đảo người quen chuyển tiền hoặc bán thông tin cho bên thứ 3.

Ngân hàng số Cake trong tháng 1/2022 cũng ghi nhận nhiều trường hợp mạo danh nhân viên Ngân hàng yêu cầu người dùng cung cấp thông tin số thẻ, mã bảo mật sử dụng trong thanh toán quốc tế (CVC2), mã OTP.

Kẻ xấu đã hướng dẫn người dùng tải app, mở thẻ tín dụng và cung cấp ảnh chụp màn hình thẻ, mã OTP cho đối tượng để thẩm định hoặc yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản với lý do mở tài khoản tiết kiệm. Sau khi có thông tin, đối tượng sẽ thực hiện các giao dịch và chặn liên lạc với người dùng.

Số liệu từ Dự án Chống lừa đảo (dự án phi lợi nhuận, do Công ty TNHH Doanh nghiệp xã hội Chống lừa đảo thực hiện) cho thấy, từ ngày 19 đến 27/1/2023, đã có 181 website lừa đảo chiếm đoạt thông tin người dùng được phát hiện và ngăn chặn. Các trang web chủ yếu lợi dụng tâm lý trúng thưởng, mua sắm dịp Tết để lừa đảo, trục lợi.

Chuyên gia bảo mật Ngô Minh Hiếu cho biết, gần đây xuất hiện một chiến dịch phát tán đường link độc hại để thu thập thông tin bằng cách giả mạo các chương trình khuyến mại dịp Tết của một số thương hiệu. Những website giả này có phần link lạ như “.xyz”, “.top”, “.online”…

Theo trang Cảnh báo an toàn thông tin Việt Nam (Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia), năm 2022, đơn vị này đã ghi nhận gần 13.000 trường hợp lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam. Trong đó, số vụ lừa đảo để lấy thông tin chiếm 24,4%. Hành vi đánh cắp thông tin cá nhân là bước đệm để tiếp nối cho việc lên kịch bản thực hiện lừa đảo tài chính. 

Cẩn trọng ứng phó với những thủ đoạn mới

Theo ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc kỹ thuật Công ty Công nghệ an ninh mạng quốc gia Việt Nam (NCS), việc siết chặt quản lý SIM rác, đặc biệt là thông tin đăng ký số điện thoại sẽ khiến các hình thức tấn công lừa đảo cũ như nhắn tin, gọi điện bị đẩy lùi dần. Tuy nhiên, các đối tượng lừa đảo có thể quay sang sử dụng các đầu số nước ngoài hoặc gọi điện, nhắn tin qua các ứng dụng chat, OTT trên Internet.

Chuyên gia của NCS khuyến cáo, để phòng tránh lừa đảo, người dùng cần nâng cao cảnh giác, mỗi khi nhận được một tin nhắn hay cuộc gọi, thì không vội tin ngay, mà nên xác minh lại trực tiếp với các thông tin liên lạc công khai của các tổ chức có liên quan.

Ông Trần Đức Lượng, CEO Công ty cổ phần An ninh mạng Việt Nam (VSEC) nhận định, xu hướng tấn công lừa đảo trong năm 2023 phổ biến là giả mạo các trang web ngân hàng, ví điện tử để lừa người dùng đăng nhập nhằm lấy trộm thông tin. Không chỉ sử dụng tin nhắn, các đối tượng lừa đảo còn dùng các cuộc gọi brandname (hiển thị tên thương hiệu).

“Thủ đoạn lừa đảo sẽ ngày càng tinh vi hơn và bắt kịp xu thế công nghệ hơn. Người dùng ngày càng có nhu cầu đa dạng, đi cùng sự phát triển công nghệ, nên tương tác người dùng cũng phát triển đa dạng nhiều hình thức…”, ông Lượng cảnh báo.

Để phòng tránh những chiêu thức lừa đảo trên, chuyên gia bảo mật khuyến cáo người dùng tuyệt đối không tham gia mua bán đơn hàng ảo trên trang thương mại điện tử dưới hình thức cộng tác viên, nhân viên online…; không nhập thông tin vào các đường link lạ gửi qua SMS, Zalo, Facebook. Bên cạnh đó, tuyệt đối không cung cấp thông tin số thẻ, mã CVC2, mã OTP… cho bất cứ đối tượng hoặc đường link nào, kể cả người xưng danh là nhân viên ngân hàng, công an…

Về phía cơ quan quản lý nhà nước, ông Trần Đăng Khoa, Phó cục trưởng phụ trách Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) nhấn mạnh, để bảo vệ người dân, cộng đồng trước vấn nạn lừa đảo trực tuyến, cần có sự phối hợp hiệp đồng giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, doanh nghiệp an toàn, an ninh mạng.

Trong đó, cơ quan chức năng triển khai nhiều biện pháp kỹ thuật, hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho khách hàng, người dân. Doanh nghiệp, ngân hàng, ví điện tử, tổ chức tài chính… cũng cần có những biện pháp và hoạt động nhằm ngăn chặn lừa đảo, như: gửi email, SMS thông báo tới khách hàng; thông báo các nguy cơ lừa đảo trực tuyến liên quan tới tổ chức cho cơ quan chức năng…