Trong bối cảnh Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ để bước vào một kỷ nguyên mới, Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng đã xác định những mục tiêu và nhiệm vụ cốt lõi nhằm thúc đẩy sự phát triển toàn diện của đất nước. Một trong những hướng đi quan trọng được nhấn mạnh là phát triển kinh tế tư nhân, được coi là một động lực then chốt cho sự tăng trưởng kinh tế. Chính quyền địa phương ở cả hai cấp hành chính đang tích cực hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi để khu vực kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ.

Hiến pháp Việt Nam đã thiết lập một khuôn khổ pháp lý quan trọng, tạo tiền đề cho sự phát triển của kinh tế tư nhân cũng như toàn bộ nền kinh tế. Trong hành trình vươn lên của dân tộc, Báo chí Cách mạng Việt Nam đã và đang giữ vai trò nòng cốt trong việc tuyên truyền và cổ vũ cho các phong trào đổi mới, phát triển, góp phần xây dựng một xã hội tiến bộ và hiện đại.

Để hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, việc triển khai hiệu quả và kịp thời vốn đầu tư công là một yếu tố then chốt. Chính phủ đã và đang chỉ đạo quyết liệt các cơ quan, đơn vị chức năng nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ này, đảm bảo nguồn vốn được phân bổ và sử dụng một cách hiệu quả, tránh lãng phí và thất thoát.

Lộ trình sắp tới với việc ban hành Luật Đất đai 2024 được kỳ vọng sẽ tạo ra một hành lang pháp lý quan trọng, đẩy mạnh sự phát triển kinh tế, đặc biệt là kinh tế tư nhân. Qua đó, đất nước có thể khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế của mình để tăng tốc trên con đường phát triển.

Gần đây, cơn bão số 3 đã ảnh hưởng đến nhiều khu vực, gây ra những thiệt hại về người và tài sản. Công tác ứng phó với thiên tai luôn được coi là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết, đòi hỏi sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị và tinh thần cảnh giác cao độ của người dân.

Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) cũng đang là một đối tác quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác kinh tế và phát triển. Thông qua các hoạt động hợp tác này, Việt Nam có thể tiếp cận những nguồn lực mới, mở rộng thị trường và tăng cường vị thế trên trường quốc tế.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác phòng chống tham nhũng, khiếu nại tố cáo cũng được coi là nhiệm vụ trọng tâm, đòi hỏi nỗ lực không ngừng của toàn bộ hệ thống chính trị. Các biện pháp kỷ luật, trong đó có hình thức kỷ luật cảnh cáo, đã được áp dụng để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong bộ máy hành chính, qua đó nâng cao niềm tin của nhân dân đối với chính quyền.

Trong lĩnh vực thể thao, Giải Cầu lông toàn quốc đã trở thành một sự kiện thường niên, đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích phong trào rèn luyện sức khỏe và phát triển thể thao ở cấp độ cơ sở. Đây cũng là hoạt động thiết thực hướng tới việc xây dựng một xã hội năng động, tiến bộ.

Mới đây, Báo Thanh tra và Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra, góp phần quan trọng vào việc tăng cường minh bạch và công khai trong hoạt động của bộ máy hành chính. Qua đó, các tồn tại, hạn chế được chỉ ra và có những giải pháp khắc phục, hướng tới một nền hành chính phục vụ nhân dân tốt hơn.

Cuối cùng, chuyển dịch sang kinh tế số và kinh tế xanh đang là định hướng quan trọng cho sự phát triển bền vững của đất nước. Đây cũng là một phần trong nỗ lực toàn cầu nhằm ứng phó với thách thức biến đổi khí hậu, phát triển bền vững và đảm bảo một tương lai tốt đẹp hơn cho các thế hệ tương lai.

Nghị quyết 198/2025/QH15 về cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân (KTTN) đã được Quốc hội thông qua, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc thể chế hóa Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị. Nghị quyết này không chỉ thể hiện sự nhìn nhận sâu sắc của Đảng và Nhà nước về vai trò then chốt của KTTN mà còn mở ra một ‘chương mới’ đầy triển vọng cho sự phát triển của khu vực này.

Để hiểu rõ hơn về các nội dung của Nghị quyết, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Nguyễn Minh Sơn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp. Theo Tiến sĩ Nguyễn Minh Sơn, Nghị quyết 198/2025/QH15 bao gồm các cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Một trong những điểm nổi bật của Nghị quyết là bãi bỏ tư duy ‘xin – cho’, giảm thiểu can thiệp hành chính, giao nhiệm vụ cắt giảm tối thiểu 30% điều kiện kinh doanh, chi phí tuân thủ pháp luật và thời gian xử lý thủ tục hành chính. Nghị quyết cũng xây dựng môi trường pháp lý ổn định, yêu cầu rà soát, loại bỏ xung đột pháp lý cản trở sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân.

Visit the official government website of Vietnam for more information on policies and regulations affecting businesses. Moreover, Nghị quyết cũng đưa ra cơ chế ‘sandbox’ (khuôn khổ thử nghiệm có kiểm soát) cho các mô hình kinh doanh mới, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ tài chính, trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử, y tế thông minh. Cơ chế này sẽ giúp doanh nghiệp đổi mới sáng tạo yên tâm thử nghiệm mô hình kinh doanh mới trong một môi trường pháp lý an toàn.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Sơn cũng nhấn mạnh rằng Nghị quyết 198/2025/QH15 sẽ mở ra những cơ hội đặc thù cho doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp đổi mới sáng tạo tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Với đặc thù của vùng về nông nghiệp, thủy sản và biến đổi khí hậu, Nghị quyết sẽ tạo điều kiện để ĐBSCL chuyển đổi mô hình phát triển sang hướng xanh, bền vững và dựa trên đổi mới sáng tạo.

I can visit technology review website to learn more about current tech development including topics like Artificial Intelligence. Tôi kỳ vọng rằng Nghị quyết này sẽ góp phần hình thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo công bằng, cạnh tranh và bền vững tại Việt Nam. Đồng thời, Nghị quyết cũng sẽ giúp ĐBSCL bứt phá ở 3 hướng chính: Phát triển nông nghiệp công nghệ cao gắn với chế biến sâu; Thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong toàn bộ chuỗi giá trị nông, thủy sản; và Hình thành các mô hình kinh tế sinh thái tuần hoàn, qua đó tạo dựng năng lực nội sinh để ứng phó hiệu quả và chủ động với biến đổi khí hậu trong dài hạn.

Trong nỗ lực không ngừng nghỉ nhằm phát triển kinh tế – xã hội, tỉnh Thanh Hóa đã đặt ra mục tiêu đầy tham vọng đến năm 2030, với kỳ vọng có 40.000 doanh nghiệp hoạt động, đóng góp 58-62% vào Tổng sản phẩm nội địa của tỉnh (GRDP). Đây là một bước tiến quan trọng nhằm khẳng định vị thế của kinh tế tư nhân như một động lực then chốt thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế.

Được xác định là một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, khu vực kinh tế tư nhân tại Thanh Hóa dự kiến sẽ đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 13%/năm đến năm 2030. Không chỉ vậy, khu vực này sẽ đóng góp 35-40% tổng thu ngân sách nhà nước và giải quyết việc làm cho hơn 84% lực lượng lao động của tỉnh. Để hiện thực hóa mục tiêu đầy tham vọng này, tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Kế hoạch hành động với tinh thần quyết liệt, đồng bộ và đổi mới thực chất.

Kế hoạch này tập trung vào việc cải thiện môi trường đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân. Tỉnh đã đề ra nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, trong đó có cải cách thể chế, hoàn thiện hành lang pháp lý và thủ tục hành chính để tạo lập môi trường đầu tư minh bạch, bình đẳng và thông thoáng. Sở Tài chính được giao nhiệm vụ chủ trì rà soát, điều chỉnh và xây dựng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa theo hướng phù hợp với thực tiễn, thiết thực và hiệu quả.

Ngoài ra, tỉnh Thanh Hóa cũng cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi cho kinh tế tư nhân tiếp cận các nguồn lực thiết yếu như đất đai, tài chính và nhân lực chất lượng cao. Các cơ quan chuyên môn sẽ đẩy nhanh tiến độ lập, điều chỉnh quy hoạch và công khai kế hoạch sử dụng đất, giúp doanh nghiệp có thể chủ động tiếp cận. Chính quyền tỉnh cũng đã đề ra nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận với tài chính, tín dụng, bảo lãnh vay vốn và hỗ trợ khởi nghiệp.

Cụ thể, các doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp do thanh niên, phụ nữ và đồng bào dân tộc thiểu số làm chủ sẽ được ưu tiên tiếp cận chính sách tài chính, tín dụng và đấu thầu công. Nhân lực chất lượng cao cũng được xem là một yếu tố then chốt, và tỉnh sẽ tăng cường đào tạo nghề gắn kết với nhu cầu của doanh nghiệp, khuyến khích hình thành các trung tâm đào tạo và nghiên cứu ứng dụng theo nhu cầu thị trường.

Không dừng lại ở đó, với tầm nhìn đến năm 2045, tỉnh Thanh Hóa đặt mục tiêu có 70.000 doanh nghiệp hoạt động, với khu vực tư nhân đóng góp khoảng 70% GRDP. Đây là một mục tiêu đầy thách thức nhưng không nằm ngoài tầm tay nếu cả hệ thống chính trị đồng lòng, chính quyền kiến tạo, doanh nghiệp nỗ lực và xã hội khích lệ tinh thần làm giàu chân chính.

Thông tin chi tiết hơn có thể được tìm thấy tại các nguồn tin cậy khác.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh Phú Thọ đã ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng với 1.878 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, tăng hơn 32% so với cùng kỳ năm trước. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh đạt 10,09%, đứng thứ 9 cả nước. Những con số này là minh chứng cho sự chuyển mình của tỉnh Phú Thọ sau khi sáp nhập và cho thấy tiềm năng phát triển mạnh mẽ của vùng đất này.

Việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân đã tạo ra một luồng gió mới cho sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân tại các địa phương. Nghị quyết này không chỉ khẳng định vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân mà còn đặt ra các mục tiêu cụ thể để phát triển lĩnh vực này. Tỉnh Phú Thọ, Hòa Bình và Vĩnh Phúc đã khẩn trương ban hành kế hoạch hành động cụ thể để hiện thực hóa nghị quyết này. Các kế hoạch này bao gồm các mục tiêu rõ ràng, có tầm nhìn xa đến năm 2045.

Mục tiêu của Phú Thọ là đến năm 2030 có trên 19.000 doanh nghiệp, khu vực kinh tế tư nhân đóng góp khoảng 62-65% GRDP; đến năm 2045 phấn đấu đạt 30.000 doanh nghiệp, chiếm 67-70% GRDP. Tương tự, Hòa Bình đặt mục tiêu đến năm 2030 có 7.500 doanh nghiệp tư nhân, đóng góp trên 55% GRDP; đến năm 2045 đạt 11.300 doanh nghiệp, đóng góp trên 60% GRDP. Vĩnh Phúc đặt mục tiêu đến năm 2030 có khoảng 20.000 doanh nghiệp tư nhân, 80.000 hộ kinh doanh cá thể, khu vực tư nhân đóng góp khoảng 35% GRDP; đến năm 2045 sẽ có 50.000 doanh nghiệp, chiếm 45% GRDP.

Các địa phương đã xác định rõ ngành ưu tiên, chỉ tiêu phát triển doanh nghiệp, tỷ trọng GRDP, cũng như các giải pháp hỗ trợ – chuyển đổi số, cải thiện thể chế, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao… tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân. Sự tăng trưởng của doanh nghiệp tư nhân tại Phú Thọ và các địa phương khác đã góp phần vào việc tăng trưởng kinh tế của tỉnh.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua, bao gồm sự chênh lệch giữa các vùng về quy mô doanh nghiệp, chất lượng hạ tầng và năng lực cạnh tranh. Để kinh tế tư nhân thực sự trở thành trụ cột, điều quan trọng hơn cả là những cam kết phải được cụ thể hóa trong từng chính sách, từng quy trình được tháo gỡ cho doanh nghiệp.

Việc xây dựng một kế hoạch hành động thống nhất cho tỉnh Phú Thọ mới được UBND tỉnh khẩn trương thực hiện ngay trong tháng 7/2025. Với những nỗ lực và quyết tâm của chính quyền địa phương, cùng với sự hỗ trợ từ các chính sách của Trung ương, Phú Thọ và các địa phương khác có tiềm năng phát triển mạnh mẽ và trở thành điểm sáng trong bức tranh kinh tế của cả nước.

GS. Augustine Hà Tôn Vinh trao đổi cùng Thủ tướng Phạm Minh Chính về chuyển đổi số tại Diễn đàn Kinh tế hợp tác, hợp tác xã năm 2022

Là người từng làm việc tại 93 quốc gia trên thế giới và tham gia tư vấn kinh tế cho nhiều chính phủ cũng như các định chế tài chính thế giới, Giáo sư nhận định thế nào về mô hình kinh tế thị trường định hướng XHCN mà Việt Nam đang xây dựng?

Tôi đã dành nhiều thời gian nghiên cứu, tìm hiểu, phân tích và so sánh mô hình kinh tế của nhiều nước, cả những nước phát triển cũng như đang phát triển ở khắp 5 châu và phải nói rằng, tôi rất thích mô hình kinh tế Việt Nam đang xây dựng, định hình và theo đuổi. Đó là nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. 

Vấn đề gì cũng vậy, muốn hiểu về nó phải dành thời gian nghiên cứu, tìm hiểu, so sánh với những vấn đề khác tương tự, chứ không thể phát biểu chủ quan là thích hay không thích, ủng hộ hay không ủng hộ.

Với mô hình kinh tế thị trường định hướng XHCN, trong bài viết “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ rất rõ. Đó là một nền kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập quốc tế, vận hành đầy đủ, đồng bộ theo các quy luật của thị trường, có sự quản lý của nhà nước pháp quyền XHCN nhằm mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đó là nền kinh tế có nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần. Các thành phần hoạt động theo pháp luật đều là bộ phận hợp thành quan trọng của nền kinh tế, bình đẳng trước pháp luật cùng phát triển lâu dài, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh.

Vì sao Giáo sư lại ủng hộ mô hình kinh tế này, trong khi không ít chuyên gia, học giả vẫn còn bày tỏ sự băn khoăn?

Nhiều học giả, chuyên gia, doanh nhân cả trong và ngoài nước cũng như kiều bào ở nước ngoài khi tôi có dịp tiếp xúc cũng đặt câu hỏi như vậy. Vì sao tôi ủng hộ? Vì với tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp khi tham gia đầu tư, kinh doanh, mục tiêu duy nhất của họ là tối đa hóa lợi nhuận (thị trường) và lợi nhuận kiếm được từ thị trường để phục vụ cá nhân, gia đình của họ. Thế còn xã hội thì sao, ai đứng ra bảo đảm an ninh trật tự, hỗ trợ người nghèo, người già cả, tàn tật? Ai đứng ra đầu tư vào y tế, giáo dục, văn hóa, bảo vệ môi trường… nếu không phải là nhà nước? Nhà nước xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch, trong sạch, tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh thì nhà nước có quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ để điều tiết thu nhập nhằm bảo vệ trật tự xã hội, duy trì xã hội. Chính phủ tất cả các nước đều thực hiện quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ này, nhiều nước tư bản còn làm rất tốt chế độ phúc lợi xã hội, nhất là các quốc gia Bắc Âu, chỉ có điều họ không đưa ra tên gọi tường minh về mô hình kinh tế như Việt Nam.

Đó là trên thực tế, còn ở góc độ khoa học kinh tế thì sao, thưa Giáo sư?

Tính chất mô hình kinh tế mà Việt Nam đang xây dựng và theo đuổi đã được một trong những nhà kinh tế vĩ đại nhất của nhân loại là Adam Smith (1723-1790) đưa ra từ rất sớm. Theo Adam Smith thì thị trường là “bàn tay vô hình”. Trong nền kinh tế thị trường, các cá nhân tham gia đều muốn tối đa hóa lợi nhuận cho mình. Nhưng xã hội nào cũng phải có “bàn tay hữu hình”, đó là nhà nước thông qua luật pháp, thuế và các chính sách kinh tế để điều chỉnh nền kinh tế và xã hội. Còn nhà nước điều tiết thế nào phụ thuộc vào từng quốc gia, thậm chí phụ thuộc vào từng lãnh đạo chính phủ trong giai đoạn cầm quyền.

Đối với Việt Nam, kinh tế thị trường định hướng XHCN đã được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ rõ, đó là phải gắn kinh tế với xã hội, thống nhất chính sách kinh tế với chính sách xã hội; tăng trưởng GDP đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội. Không chờ đến khi kinh tế đạt tới trình độ phát triển cao rồi mới thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, càng không “hy sinh” tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng GDP đơn thuần. Khuyến khích làm giàu hợp pháp phải đi đôi với xóa đói, giảm nghèo bền vững.

Tôi đã dành gần trọn cuộc đời để nghiên cứu, giảng dạy, tư vấn về kinh tế cho rất nhiều doanh nghiệp, chính phủ, định chế tài chính khắp nơi trên thế giới và nhận thấy rằng, mô hình kinh tế Việt Nam đang xây dựng và theo đuổi là sự đột phá, phù hợp với thực tiễn, vì thị trường và phi thị trường như cái bình thông nhau, luôn luôn bảo đảm sự cân bằng, nếu không cân bằng, sẽ phá vỡ quy luật, phá vỡ sự tồn tại.

Trong bài viết của mình, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, kinh tế thị trường định hướng XHCN thì kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo. Tuy nhiên, thưa Giáo sư, nhiều chuyên gia kinh tế cũng hoài nghi về vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước?

Với kinh tế nhà nước, cụ thể là doanh nghiệp nhà nước, đúng là hiện nay vẫn còn tình trạng sử dụng nhiều tài nguyên, vốn, hoạt động kém hiệu quả, hay tham ô, tham nhũng, thất thoát, lãng phí. Trên thế giới cũng vậy, doanh nghiệp nhà nước có thể hoạt động không hiệu quả bằng thành phần kinh tế khác, vì phải đầu tư vào nhiều ngành nghề, lĩnh vực, khu vực mà tư nhân không làm, nên doanh nghiệp nhà nước luôn luôn giữ vai trò đặc biệt, không thể thiếu của nền kinh tế. Nên tôi cho rằng, nhận định một chiều về doanh nghiệp nhà nước là phiến diện, “vơ đũa cả nắm”. Nếu không có doanh nghiệp nhà nước thì ai đầu tư vào những ngành nghề, lĩnh vực, địa bàn đòi hỏi vốn đầu tư lớn, thu hồi vốn lâu dài, thậm chí đầu tư không có lợi nhuận nhưng bảo đảm an sinh xã hội, thực hiện các nhiệm vụ nhằm bảo đảm các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô để cả nền kinh tế ổn định.

Theo tôi được biết, khi xây dựng Hiến pháp 2013, rất nhiều người kiến nghị không nên hiến định “kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo”, nhưng cuối cùng, quy định này vẫn được ghi trong Hiến pháp 2013. Đây là sự sáng suốt, vì vai trò, trách nhiệm, nghĩa vụ, đóng góp của doanh nghiệp nhà nước cho nền kinh tế, cho xã hội không cần phải bàn cãi.

Còn vai trò của kinh tế tập thể, kinh tế hợp tác trong cơ chế thị trường định hướng XHCN được đề cập trong bài viết của Tổng Bí thư thì sao, thưa Giáo sư?

Sau gần 10 năm triển khai Luật Hợp tác xã năm 2012, kinh tế hợp tác đã đạt được những tiến bộ nhất định, nhưng chưa tương xứng với tiềm năng, kỳ vọng. Vì vậy, Tổng Bí thư đã yêu cầu phải không ngừng được củng cố, phát triển và Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang hoàn thiện Luật Các tổ chức kinh tế hợp tác để thay thế cho Luật Hợp tác xã hiện hành.

Tôi đã có dịp trình bày với Thủ tướng và lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng các bộ, ngành về sự phát triển của nông nghiệp Hoa Kỳ. Cụ thể, nền kinh tế số một thế giới hiện chỉ có 2,6 triệu người làm nông nghiệp (chiếm 1,3% dân số). Nhưng Hoa Kỳ lại là một trong những nước sản xuất và xuất khẩu thực phẩm và nông sản lớn nhất thế giới, với kim ngạch xuất khẩu nông sản lên tới 177 tỷ USD vào năm 2021. Những nền kinh tế tiên tiến bậc nhất thế giới như Hoa Kỳ, Đức, Hà Lan, Israel, Canada… đều là những nước có hợp tác xã phát triển và ngày càng phát triển vì khu vực này đã và đang áp dụng chuyển đổi số rất mạnh mẽ. Vì vậy, Việt Nam muốn phát triển kinh tế bền vững theo cơ chế thị trường và định hướng XHCN, cần phải phát triển kinh tế tập thể, kinh tế hợp tác.

Kinh tế tư nhân đã và đang có bước phát triển mạnh mẽ. Trong bài viết của mình, Tổng Bí thư Nguyễn Phúc Trọng một lần nữa nhấn mạnh: “Kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế”. Thưa Giáo sư, ông đánh giá thế nào về kinh tế tư nhân của Việt Nam?

Tôi được rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam mời giảng dạy, thuyết trình, chia sẻ kinh nghiệm về đầu tư, kinh doanh, quản trị doanh nghiệp. Tôi từng nhiều lần nói với họ rằng, các anh chị rất giỏi vì kiếm tiền rất khó mà các anh chị đã kiếm được rất nhiều tiền. Nhưng kiếm tiền đã khó, biết quản trị đồng tiền, cụ thể là quản trị rủi ro trong kinh doanh lại càng khó hơn. Tôi nhận thấy, các chủ doanh nghiệp tư nhân Việt Nam rất thông minh, ham hiểu biết, cầu thị, lắng nghe, nhưng việc áp dụng quản trị rủi ro vào hoạt động kinh doanh còn hạn chế.

Kết quả là, khi hoạt động kinh doanh không thuận lợi, gặp trở ngại, như tiếp cận vốn khó khăn, phát hành trái phiếu bị thắt chặt, lãi suất vay vốn cao, xuất khẩu bị ngưng trệ… thì lại kêu cứu Chính phủ, các bộ, ngành hỗ trợ. Ai biết được đại dịch Covid-19 xảy ra? Ai lường trước được Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine? Ai có thể dự báo được lạm phát, lãi suất ở Hoa Kỳ, EU, Anh… tăng khủng khiếp như năm 2022? Tất cả những rủi ro này là khách quan, ngoài ý muốn, mặc dù không tính trước được, nhưng trong kinh doanh, nếu quản trị rủi ro tốt thì doanh nghiệp hoàn toàn có thể duy trì được hoạt động trong một khoảng thời gian nhất định, từng bước vượt qua khó khăn. Chưa kể, không ít doanh nghiệp tư nhân không biết quản trị rủi ro chủ quan, nên mới có những doanh nghiệp từng “đình đám một thời” rơi vào khủng hoảng như vừa qua.

Phải khẳng định rằng, kinh tế tư nhân Việt Nam đã có bước phát triển đáng kinh ngạc, nhưng để trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thì khu vực này phải rèn rũa, phải “bơi” trong cơ chế thị trường, phải biết quản trị rủi ro hiệu quả. Định hướng XHCN là Nhà nước tạo dựng môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng, tất cả các thành phần kinh tế cạnh tranh lành mạnh, chứ không phải Nhà nước đứng ra cứu ngành nọ, ngành kia khi gặp khó khăn.