Ngày 24-7-2025 đã ghi dấu với nhiều sự kiện quan trọng và đáng chú ý trong lĩnh vực thời sự. Để có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về những vấn đề đang được quan tâm, dưới đây là phân tích và đánh giá về một số sự kiện nổi bật trong ngày.

Trong bối cảnh hiện nay, thông tin chính xác và kịp thời đóng vai trò quan trọng trong việc giúp công chúng hiểu rõ về các vấn đề đang diễn ra. Các sự kiện trong ngày 24-7-2025 không chỉ phản ánh tình hình thời sự mà còn có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến cuộc sống hàng ngày của nhiều người. Do đó, việc phân tích và đánh giá các sự kiện này là cần thiết để cung cấp một cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn.

Người đọc có thể tìm hiểu thêm thông tin chi tiết về các sự kiện quan trọng trong ngày thông qua các nguồn tin cậy và các bài viết chuyên sâu trên các trang thông tin điện tử. Việc tiếp cận thông tin đa chiều và chính xác sẽ giúp người đọc có cơ sở để đánh giá và hình thành quan điểm riêng về các vấn đề thời sự.

Trong thời đại thông tin số hiện nay, vai trò của truyền thông trong việc cung cấp thông tin chính xác và kịp thời ngày càng trở nên quan trọng. Người đọc cần lựa chọn các nguồn tin uy tín để có thể nắm bắt được tình hình và diễn biến của các sự kiện một cách chính xác.

Bằng cách cung cấp thông tin đa chiều và phân tích chuyên sâu, chúng tôi hy vọng mang đến cho người đọc những góc nhìn mới và sâu sắc hơn về các sự kiện quan trọng trong ngày 24-7-2025 cũng như bối cảnh xã hội hiện nay.

Sau bốn tháng kể từ khi Tổng thống Donald Trump công bố chính sách thuế quan đối ứng, kinh tế thế giới đã cho thấy sự kiên cường đáng kinh ngạc. Ngành thương mại, sản xuất và các thành phần quan trọng khác của nền kinh tế toàn cầu đã không陷入 suy thoái như nhiều người lo ngại.

Ngân hàng JPMorgan cho biết nền kinh tế thế giới vẫn tăng trưởng với tốc độ 2,4% hàng năm trong nửa đầu năm nay, phù hợp với xu hướng tăng trưởng dài hạn. Trước tình trạng bất ổn cực độ, doanh nghiệp và hộ gia đình Mỹ đã khiến các nhà kinh tế ngạc nhiên với khả năng phòng ngừa rủi ro, tìm ra giải pháp ứng phó ngắn hạn trong khi chờ đợi sự rõ ràng về chính sách thuế quan cuối cùng của Mỹ.

Các nhà sản xuất trên toàn cầu đã đẩy nhanh hoạt động mua hàng và chuyển hướng xuất khẩu hàng hóa đến Mỹ thông qua các quốc gia thứ ba chịu mức thuế thấp hơn. Các nhà phân tích cho biết phần lớn các hộ gia đình và doanh nghiệp Mỹ vẫn tiếp tục chi tiêu và đầu tư bất chấp sự bất ổn.

Thị trường chứng khoán ở cả hai bờ Đại Tây Dương đã phục hồi lên mức cao kỷ lục và dự báo tăng trưởng của châu Âu đến châu Á đang được nâng lên. Theo ngân hàng Goldman Sachs, đầu tư, việc làm trong lĩnh vực sản xuất, chi tiêu và hoạt động kinh tế tổng thể trên toàn cầu đều được duy trì.

Nhiều chính phủ, bao gồm Mỹ và Đức, cũng đang chi tiêu ngân sách mạnh mẽ, giúp củng cố niềm tin của doanh nghiệp. “Dường như sự bất ổn thuế quan đang ảnh hưởng ít hơn đến hoạt động kinh tế so với những gì chúng ta nghĩ”, Isabel Schnabel, thành viên hội đồng điều hành của Ngân hàng trung ương châu Âu (ECB) nhận xét.

Một số chuyên gia cho rằng thuế quan đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đa dạng hóa hoạt động sản xuất tại các thị trường xuất khẩu chính. EBM Papst, một nhà sản xuất máy quạt của Đức, đang có kế hoạch xây dựng nhà máy thứ ba tại Mỹ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.

Thương mại vẫn sôi động với khối lượng thương mại hàng hóa toàn cầu tăng 5,3% trong ba tháng đầu năm nay so với cùng kỳ năm trước. WTO dự báo thương mại hàng hóa toàn cầu trong năm nay tăng trưởng 0,1%, thay vì giảm 0,2% như dự báo trước đây.

Tại châu Âu, ngành sản xuất tiếp tục cải thiện trong những tháng vừa qua, với các chỉ số dự báo về đơn hàng xuất khẩu mới và sản lượng tương lai đều tăng lên mức cao nhất trong ba năm. Ngay cả ở Trung Quốc, sự hỗn loạn thuế quan trong vài tháng qua cũng không gây thiệt hại nhiều như lo ngại.

Xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ giảm khoảng 10% trong năm tháng đầu năm nay so với cùng kỳ năm trước do thuế quan ảnh hưởng đến thương mại trực tiếp giữa hai siêu cường kinh tế. Tuy nhiên, tổng kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc vẫn tăng 6% nhờ lượng hàng xuất khẩu sang châu Á, châu Âu và châu Phi tăng.

Tại Mỹ, giá trị tài sản ròng của các hộ gia đình vẫn ở mức cao theo tiêu chuẩn lịch sử, cho phép người tiêu dùng Mỹ tiếp tục chi tiêu bất chấp giá cả tăng cao. Một số nhà xuất khẩu sang Hoa Kỳ đã chuyển một phần chi phí thuế quan cho khách hàng của họ.

Các nhà nhập khẩu phô mai đã xoay sở để bù đắp một phần tác động bằng cách nhập thêm hàng tồn kho trước khi thuế quan có hiệu lực. Theo dữ liệu của Cục Thống kê dân số Mỹ, kim ngạch nhập khẩu của Mỹ từ châu Âu đã tăng 37% trong năm tháng đầu năm so với cùng kỳ năm trước.

Biên lợi nhuận cao của các doanh nghiệp Mỹ cho phép họ có thể gánh chịu một số chi phí tăng thêm từ thuế quan. “Do đó, tác động tiêu cực của thuế quan đối với điều kiện thị trường lao động và tăng trưởng kinh tế có thể bị hạn chế hơn”, Susan M. Collins, Chủ tịch Ngân hàng dự trữ liên bang khu vực Boston nhận xét.

Tổng Giám đốc IMF Kristalina Georgieva. Ảnh tư liệu: THX/TTXVN

Phát biểu trên đài truyền hình CBS, bà Kristalina Georgieva dự đoán năm 2023 sẽ còn “khó khăn” hơn so với năm 2022, do các nền kinh tế lớn là Mỹ, châu Âu và Trung Quốc đều đang trong giai đoạn giảm tốc. Người đứng đầu IMF nêu rõ, đối với phần lớn nền kinh tế thế giới, năm 2023 sẽ là một năm khó khăn, khó khăn hơn cả năm chúng ta bỏ lại phía sau.

Theo bà Georgieva, lần đầu tiên sau 40 năm, tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc trong năm 2022 có thể sẽ bằng hoặc thấp hơn tốc độ tăng trưởng toàn cầu. Hơn nữa, sự bùng phát các ca nhiễm COVID-19 theo như dự báo ở nước này trong những tháng tới nhiều khả năng sẽ tác động hơn nữa đến nền kinh tế Trung Quốc trong năm nay và khiến tốc độ tăng trưởng của khu vực và thế giới chậm lại.

Đồng USD. Ảnh: AFP/TTXVN

Báo cáo của Global SWF cho thấy khối tài sản nằm dưới quyền quản lý của các quỹ đầu tư quốc gia đã giảm từ 11.500 tỷ USD xuống 10.600 tỷ USD, trong khi tài sản của các quỹ hưu trí công giảm từ 22.100 tỷ USD xuống 20.800 tỷ USD.

Tình trạng trên diễn ra giữa bối cảnh xung đột Nga – Ukraine thổi giá hàng hóa và đẩy tỷ lệ lạm phát vốn lên mức cao nhất trong 40 năm. Để ứng phó, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và các ngân hàng trung ương lớn khác đã tăng lãi suất và làm dấy lên tình trạng bán tháo trên thị trường toàn cầu.

Tuy nhiên, chuyên gia Diego López của Global SWF cho biết, những khoản lỗ trên chỉ nằm trên giấy tờ và một số quỹ sẽ không nhận ra sự thua lỗ với vai trò là nhà đầu tư dài hạn. 

Báo cáo của Global SWF phân tích 455 quỹ đầu tư quốc gia với tổng tài sản trị giá 32.000 tỷ USD. Theo báo cáo, 2022 là năm khó khăn nhất đối với quỹ ATP của Đan Mạch khi khối tài sản của quỹ này giảm tới 45%, gây thua lỗ 34 tỷ USD cho những người hưu trí tại Đan Mạch.

Một cơ sở khai thác dầu của Iran ở đảo Khark, ngoài khơi vùng Vịnh. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, trong báo cáo thường niên vừa công bố, nền tảng dữ liệu Global SWF nhận định các quỹ đầu tư quốc gia tại vùng Vịnh dự kiến sẽ hoạt động tích cực hơn và đóng vai trò lớn hơn trên thị trường toàn cầu trong năm 2023 nhờ doanh thu tăng từ dầu mỏ.

Theo Global SWF, trong số 10 quỹ đầu tư quốc gia tích cực nhất trong năm 2022, có 5 quỹ đến từ vùng Vịnh. Quỹ GIC của Singapore đứng đầu danh sách này với 40,3 tỷ USD được đầu tư trong năm ngoái, tăng 17% so với năm 2021.

Tiếp đến là Cơ quan Đầu tư Abu Dhabi (ADIA) của Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và Quỹ Đầu tư công của Saudi Arabia. Công ty đầu tư Mubadala và Công ty cổ phần ADQ của UAE cùng Cơ quan đầu tư Qatar (QIA) cũng nằm trong nhóm này.

Ông Diego Lopez, người sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của Global SWF, cho biết giới chuyên gia dự báo hoạt động và vai trò của các quỹ tài sản quốc gia ở vùng Vịnh sẽ ngày càng tăng trên thị trường toàn cầu. Ông nêu rõ: “Các quỹ quốc gia tại Trung Đông sẽ tỏa sáng hơn bao giờ hết”. 

Tại thị trường nước ngoài, các quỹ đầu tư quốc gia ở vùng Vịnh đã tăng hơn gấp đôi lượng đầu tư vào các nền kinh tế phương Tây, trong đó có cả Mỹ và châu Âu, với số tiền lên tới 51,6 tỷ USD vào năm 2022, cao hơn gấp đôi so với 21,8 tỷ USD trong năm 2021.

Báo cáo của Global SWF cho hay trong năm 2023 và các năm tiếp theo, các quỹ đầu tư quốc gia ở Trung Đông có thể duy trì hoạt động rất tích cực ở châu Âu và Bắc Mỹ, nơi những quỹ này sẽ có nhiều cơ hội mua cổ phiếu niêm yết hoặc cổ phần trực tiếp nhằm theo đuổi các dự án đồng đầu tư vốn cổ phần hoặc mua cổ phần trong các công ty cổ phần tư nhân nhằm tìm kiếm các danh mục đầu tư từ các công ty sắp phá sản.

Xuất khẩu luôn được xem là một trong những động lực tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Ảnh: Đức Thanh

Kinh tế toàn cầu: Suy thoái hay phục hồi?

Nền kinh tế thế giới sẽ tràn đầy bất ổn trong năm 2023, với các yếu tố như lạm phát cao ảnh hưởng đến thu nhập thực tế của người tiêu dùng, làm giảm doanh số bán lẻ ở nhiều quốc gia; lãi suất tăng sẽ làm giảm thanh khoản của thị trường bất động sản, các nhà phát triển bất động sản sẽ trì hoãn xây dựng các dự án mới. Thêm vào đó, việc Trung Quốc khó thoát khỏi đại dịch sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng trong ngắn hạn và căng thẳng địa chính trị sẽ gây ra nhiều biến động hơn trong thị trường năng lượng, thực phẩm và tài chính.

Rất may, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) dự đoán rằng, kinh tế thế giới sẽ giảm được suy thoái vào năm 2023, nhưng chỉ với tốc độ vừa phải. OECD dự báo, tăng trưởng GDP toàn cầu sẽ đạt 2,2% năm 2023, trong khi IMF dự báo con số này là 2,7%.

Hoạt động tại các nền kinh tế tiên tiến sẽ đình trệ, khi các ngân hàng trung ương tìm cách ghìm tốc độ tăng cao của lạm phát bằng cách thắt chặt hơn nữa chính sách tiền tệ. Lạm phát của Hoa Kỳ đã giảm trong những tháng gần đây, từ mức cao nhất là 9% trong tháng 6/2022, xuống còn 7,1% trong tháng 11/2022. Đây là một mức độ giảm đáng khích lệ so với áp lực giá cả hiện nay, nhưng vẫn vượt quá so với mục tiêu chính thức là 2%.

Với 7 lần tăng lãi suất trong năm 2022, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã tăng lãi suất lên 4,25-4,5%, mức cao nhất trong 7 năm gần đây. Sẽ còn cần nhiều đợt tăng giá thêm nữa để kiểm soát lạm phát, do đó, theo khảo sát mới nhất của các nhà dự báo chuyên nghiệp, GDP của Hoa Kỳ dự kiến sẽ chỉ tăng 0,7% vào năm 2023.

Trong khi đó, châu Âu đang phải thực hiện các biện pháp thắt chặt chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, lạm phát khu vực đồng euro vẫn không ngừng ở mức trên 10% trong tháng 11/2022 – vượt quá xa mục tiêu chính thức là 2%. Ngân hàng Trung ương châu Âu đã thận trọng với cuộc chiến chống lạm phát, do đó tỷ lệ tái cấp vốn chỉ dừng ở mức 2,5%. Mức này không đủ cao để đẩy lùi áp lực giá cả. Thắt chặt tiền tệ, lạm phát cao, giá năng lượng đắt đỏ và tình trạng không chắc chắn đang diễn ra, tất cả sẽ đè nặng lên tăng trưởng của châu Âu năm 2023.

Trong khi đó, chiến tranh ở Ukraine cũng đang che mờ triển vọng phát triển của châu Âu, với những mối đe dọa tái diễn về sự gián đoạn, quan hệ rạn nứt với Nga và cuộc khủng hoảng người tị nạn mới tiềm ẩn. OECD dự đoán, kinh tế châu Âu sẽ chỉ tăng ở mức khoảng 0,5% năm 2023.

Châu Á mới nổi là động lực tăng trưởng chính

Châu Á mới nổi sẽ là động lực tăng trưởng toàn cầu vào năm 2023. Các quốc gia này sẽ tiếp tục chống lại những cơn gió ngược toàn cầu và sẽ chỉ phải chịu mức lạm phát tăng vừa phải và trong ngắn hạn. Theo dự báo mới nhất của OECD, 2/3 tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ đến từ các nước châu Á mới nổi. Đặc biệt, tăng trưởng mạnh sẽ diễn ra ở Ấn Độ (6%), Philippines (5%), Indonesia (4,9%), Malaysia (4,4%) và Thái Lan (3,7%).

Dự đoán về tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc vẫn còn nhiều tranh luận. IMF và OECD đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng của Trung Quốc xuống còn 4,6% vào năm 2023. Con số này thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng nhanh chóng mà đất nước này đạt được trong thập kỷ qua. Hơn thế nữa, Ngân hàng Thế giới (WB) gần đây đã giảm dự báo còn 4,3%.

Sau 3 năm không khoan nhượng với Covid-19, các đợt đóng cửa tái diễn khiến hoạt động sản xuất công nghiệp bị xáo trộn, quốc gia này đang dỡ bỏ mọi hạn chế và mở cửa trở lại với tốc độ nhanh chóng.

Kinh nghiệm mở cửa trở lại ở các quốc gia khác cho thấy, trong môi trường tiêm chủng không đầy đủ, các ca nhiễm sẽ tăng mạnh, kéo theo nhu cầu nhập viện khẩn cấp cao. Điều này sẽ dẫn đến việc người dân sẽ tự nguyện giảm các tương tác xã hội cho đến khi tình hình trở lại bình thường. Do đó, số công nhân sẽ suy giảm đáng kể, người tiêu dùng sẽ tránh xa các trung tâm mua sắm và các trung tâm giải trí cũng hoạt động ít hơn. Khi đạt được miễn dịch cộng đồng, nỗi sợ lây nhiễm sẽ giảm dần và hoạt động kinh tế sẽ tiếp tục. Sự phục hồi dự kiến sẽ diễn ra vào quý II/2023. Tuy nhiên, vẫn rất khó để dự đoán đại dịch sẽ phát triển như thế nào.

Việt Nam: Thêm một năm tăng trưởng mạnh mẽ

Giống như những nơi khác thuộc nhóm nước châu Á mới nổi, tăng trưởng mạnh mẽ được dự đoán sẽ tiếp tục diễn ra ở Việt Nam. IMF dự báo kinh tế Việt Nam năm 2023 sẽ tăng trưởng 6,1%, WB đưa ra mức tăng trưởng 6,4% và ADB dự báo tăng 6,7%. Mức tăng trưởng như vậy sẽ đưa Việt Nam trở thành một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới. Triển vọng tăng trưởng lạc quan phần lớn nhờ vào việc Covid-19 được kiểm soát hiệu quả bằng các quyết định tiêm chủng sớm cho người dân và dỡ bỏ mọi hạn chế, nên các hoạt động của xã hội sớm quay trở lại bình thường.

IMF dự báo kinh tế Việt Nam năm 2023 sẽ tăng trưởng 6,1%, WB đưa ra mức tăng trưởng 6,4% và ADB dự báo tăng 6,7%. Mức tăng trưởng như vậy sẽ đưa Việt Nam trở thành một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới.

Lạm phát của Việt Nam đã tăng, nhưng chỉ vượt quá mục tiêu chính thức (4%) với biên độ nhỏ trong tháng 11 (4,37%). Việc tăng lãi suất một cách thận trọng của ngân hàng trung ương được đánh giá tích cực để kiểm soát lạm phát và duy trì niềm tin mà không gây rủi ro cho tốc độ tăng trưởng. Ngân hàng Nhà nước cần tiếp tục thận trọng, vì áp lực lạm phát có thể gia tăng, đặc biệt nếu tỷ giá hối đoái giảm sẽ ảnh hưởng đến giá nhập khẩu và đẩy lạm phát đi lên trong những tháng tới. Mục tiêu của chính sách tiền tệ là đưa lạm phát trở lại mục tiêu chính thức trong một khoảng thời gian ngắn và hợp lý.

Giữ đà tăng trưởng nhanh trong khi nền kinh tế toàn cầu suy yếu chắc chắn sẽ là một thách thức. Xuất khẩu là động lực tăng trưởng truyền thống của Việt Nam, nhưng các nhà xuất khẩu sẽ phải đối mặt với sự suy giảm nhu cầu từ các khách hàng Bắc Mỹ và châu Âu.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài cũng là một động lực tăng trưởng truyền thống của Việt Nam, với nhiều câu chuyện thành công trong lĩnh vực điện tử. Những thông báo mở rộng đầu tư của Samsung, LG, Foxconn và Lego minh chứng cho sức hấp dẫn không ngừng của Việt Nam. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đa quốc gia đang phải đối mặt với áp lực phải khôi phục hoạt động sản xuất, thúc đẩy tạo việc làm ở nước họ, làm cho chuỗi cung ứng linh hoạt hơn và củng cố an ninh quốc gia. Điều này có thể làm suy yếu dòng vốn đầu tư nước ngoài trong những năm tới.

Đầu tư bất động sản cũng là động lực tăng trưởng chính trong những năm gần đây, mặc dù có rủi ro tài chính lớn. Lãi suất thấp và điều kiện tín dụng dễ dàng đã thúc đẩy sự bùng nổ bất động sản, với giá nhà đất tăng nhanh.

Ngân hàng Nhà nước đã tăng lãi suất và thắt chặt tín dụng để chống lạm phát, chu kỳ tăng giá nhà đất sắp kết thúc. Tình hình tương tự cũng đang diễn ra ở các thị trường nhà ở trên khắp thế giới: giá nhà ở tại Trung Quốc đã giảm trong 2 năm qua, với một số nhà phát triển bất động sản gặp khó khăn tài chính nghiêm trọng. Giá nhà ở Mỹ đã giảm kể từ giữa năm 2022 do sự tăng trưởng của lãi suất thế chấp. Người mua nhà Việt Nam sẽ thận trọng hơn trong thời gian tới và các nhà phát triển sẽ trì hoãn xây dựng các dự án mới, dẫn tới thị trường sẽ đóng băng. Điều này sẽ là một nguyên nhân quan trọng bóp nghẹt động cơ tăng trưởng trong thời gian tới.

Đầu tư cho việc giảm thiểu carbon có thể trở thành động lực tăng trưởng chính trong ngắn hạn và trung hạn. Việt Nam đã cam kết đạt được mức trung hòa carbon vào năm 2050. Tuy nhiên, không còn nhiều thời gian để thực hiện các khoản đầu tư lớn cần thiết để cắt giảm lượng khí thải. Mặc dù đã có nhiều dự án sử dụng pin mặt trời và turbin gió hơn so với trước, song than vẫn là trụ cột chính của ngành điện Việt Nam và là nguồn phát thải khí nhà kính lớn nhất. Việt Nam sẽ cần những khoản đầu tư lớn để khử carbon trong sản xuất điện, củng cố lưới điện và phổ biến sử dụng xe điện trong giao thông. Việt Nam đã cam kết hạn chế lượng khí thải của ngành điện ở mức 170 triệu tấn carbon dioxide vào năm 2030, với một nửa lượng điện đến từ năng lượng tái tạo. Khoản đầu tư này sẽ được hỗ trợ bởi một gói tài trợ từ các nền kinh tế tiên tiến, nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

Nhận diện rủi ro

Những dự báo này mô tả một triển vọng lạc quan về tăng trưởng mạnh mẽ và lạm phát giảm. Nhưng hiếm khi việc đưa ra dự báo lại khó khăn như hiện tại. Doanh nghiệp và người tiêu dùng Việt Nam nên sẵn sàng cho những cú sốc mới và có thể là một cuộc khủng hoảng mới. Tình hình địa chính trị vẫn nghiêm trọng. Các cuộc xung đột tạo ra những làn sóng biến động toàn cầu, với những tác động mạnh mẽ đến thị trường năng lượng, thực phẩm và tài chính. Không thể đoán trước được những căng thẳng địa chính trị này sẽ diễn ra như thế nào. Hy vọng hòa bình có thể đạt được, nhưng những sự cố nguy hiểm vẫn đang rất đáng lo ngại.

Cuộc chiến toàn cầu chống lạm phát cũng là một rủi ro lớn. Mặc dù theo Fed, lạm phát đã giảm chậm trong vài tháng qua, nhưng vẫn còn quá sớm để khẳng định thành công. Tại khu vực các nước sử dụng đồng euro, lạm phát vẫn chưa đạt đến đỉnh điểm và dự kiến sẽ có một số đợt tăng giá nữa của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB). Lãi suất cao hơn nhiều ở những khu vực này sẽ kéo theo dòng vốn quay trở lại các thị trường có năng suất cao và các nơi trú ẩn an toàn, từ đó gây áp lực lên đồng tiền của các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam.

Việt Nam hy vọng sẽ có một năm 2023 thành công. Chúng ta hy vọng những điều tốt nhất, nhưng cũng phải chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất.

Riêng ngành dầu khí phải đối mặt với nhiều thách thức trong thăm dò, sản xuất, vận chuyển, lưu trữ, tinh chế và phân phối. Ảnh: new.siemens.com

Năm 2022 là một năm cực kỳ biến động đối với ngành năng lượng toàn cầu. Các vấn đề về chuỗi cung ứng, xuất hiện trong thời gian phong tỏa vì Covid-19, cũng như cuộc xung đột Nga – Ukraine khiến giá cả tăng vọt. Sự leo thang giá năng lượng là một trong những yếu tố quan trọng nhất thúc đẩy lạm phát toàn cầu.

Đó là nhận định của chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng Sirri Uyanik, giảng viên tại Đại học Karatay (Thổ Nhĩ Kỳ) với hãng thông tấn Anadolu mới đây.

Theo ông Uyanik. với sự tăng giá của khí đốt tự nhiên, dầu mỏ, than đá và điện, đặc biệt là vào mùa xuân, cộng với những lo ngại về khả năng tiếp cận nguồn cung năng lượng, thế giới đã chứng kiến ​​cuộc khủng hoảng năng lượng lớn nhất trong lịch sử.

Bên cạnh đó, địa chính trị năng lượng đã trở thành vấn đề mang tính quyết định trong quan hệ quốc tế. Sau khi tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine và với nguồn năng lượng dồi dào của mình, Nga đã nhắc nhở điều này bằng tuyên bố: “Năng lượng không bao giờ chỉ là năng lượng”.

Xung đột và các biện pháp trừng phạt sau đó từ phương Tây, các cùng chính sách năng lượng mới đã dẫn đến sự phân chia thị trường năng lượng với sự phân phối lại các nguồn tài nguyên trên toàn cầu.

Do đó, những diễn biến chính trị và những lo ngại về an ninh năng lượng đã cản trở một phần nỗ lực chống biến đổi khí hậu hoặc gây ra sự chậm trễ trong việc đạt được một số mục tiêu trong cuộc chiến chống khủng hoảng khí hậu.

Một số nước ở châu Âu mở lại nhà máy điện than và thế giới quay trở lại với nhiên liệu hóa thạch. Trong hai tháng qua, cường độ carbon trong sản xuất điện đã vượt quá 700 gram carbon dioxide (gCO₂eq/kWh) ở nhiều quốc gia.

Dự báo trong năm 2023, ông Uyanik cho rằng vai trò của nhà nước trong các chính sách năng lượng có nhiều khả năng sẽ được tăng cường. Thật vậy, xu hướng toàn cầu hóa đang có sự điều chỉnh, do đó các chính phủ và chính sách công sẽ vẫn mang tính quyết định về các biện pháp khuyến khích và can thiệp thị trường.

Trụ sở Ngân hàng Thế giới (WB) tại Washington, DC, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong dự báo mới nhất này, WB cho rằng năm 2023, nhiều nền kinh tế sẽ có mức tăng trường gần bờ vực suy thoái do ảnh hưởng của tình trạng tăng lãi suất – giải pháp mà nhiều nước thực hiện để kiềm chế lạm phát, xung đột giữa Nga và Ukraine tiếp diễn, trong khi các nền kinh tế lớn của thế giới gặp nhiều khó khăn. 

WB cho rằng tốc độ tăng trưởng chậm lại hầu hết đều xảy ra ở những nền kinh tế tiên tiến, điển hình kinh tế Mỹ có thể chỉ tăng trưởng 0,5% trong năm 2023. Các quốc gia sử dụng đồng euro có thể đối mặt với suy thoái kinh tế toàn cầu mới trong chưa đầy 3 năm sau đợt suy thoái gần đây nhất. 

WB nhận định với điều kiện kinh tế mong manh hiện nay, bất kỳ tác động tiêu cực mới nào gia tăng như lạm phát cao hơn dự kiến cùng chính sách tăng lãi suất đột ngột để ngăn chặn lạm phát, hay sự lây lan trở lại của dịch Covid-19, đều có thể đẩy kinh tế toàn cầu rơi vào suy thoái. 

Về các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển, WB cho rằng năm 2023 sẽ chồng chất khó khăn khi những nước này phải chật vật đối phó với gánh nặng nợ công, đồng nội tệ suy yếu, đầu tư doanh nghiệp giảm…

Đồng 100 đô la Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo ước tính của Standard & Poor’s (S&P), việc các ngân hàng trung ương tăng lãi suất có thể khiến các con nợ, đặc biệt là những người vay để đầu tư vào bất động sản, phải gánh thêm khoản chi phí lãi vay lên tới 8.600 tỷ USD trong vài năm tới và hậu quả là hoạt động kinh tế giảm tốc.

Mức phí bổ sung trên được S&P ước tính trên cơ sở tính lãi suất tăng 3 điểm % cho khoản nợ 300.000 tỷ USD trên toàn cầu.  Khoảng 65% chi phí vay nợ tăng thêm sẽ được thanh toán bằng trái phiếu lãi suất cố định và các khoản vay khi đến kỳ đáo hạn.

Công ty nghiên cứu tài chính này cũng đưa ra dự báo tỷ lệ nợ trên tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu, theo đó trong trường hợp xấu nhất, tỷ lệ này sẽ tăng từ 349% ghi nhận hồi tháng 6/2022 lên 391% vào năm 2030.

Thông qua báo cáo này, S&P một lần nữa cảnh báo giới hoạch định chính sách và các thể chế tài chính đa phương về tác động của chi phí lãi vay cao hơn đối với các nền kinh tế và công ty vốn đã mong manh, cũng như các hộ gia đình đang gặp khó khăn.

Trong năm 2022, các ngân hàng trung ương lớn của thế giới đã tăng con số kỷ lục 2.700 điểm cơ bản lãi suất để kiềm chế lạm phát trong bối cảnh giới chuyên gia ngày càng quan ngại về chi phí đi vay tăng cao có thể khiến kinh tế thế giới rơi vào suy thoái.

Tháng trước, Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB) David Malpass nhấn mạnh các nước nghèo nhất thế giới hiện đang mắc nợ 62 tỷ USD chi phí lãi vay hằng năm cho các chủ nợ chính thức, tức tăng 35% trong năm qua, làm dấy lên mối lo ngại về xu hướng vỡ nợ không thể kiểm soát.

Tháng 9/2022, Nhóm dễ bị tổn thương (V20) gồm 55 nền kinh tế chịu ảnh hưởng nặng nề của tình trạng biến đổi khí hậu dự báo chi phí lãi vay của họ sẽ tăng đáng kể.

Tổng giám đốc IMF Kristalina Georgieva phát biểu tại cuộc họp báo ở Washington, DC, Mỹ. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Đây là nhận định của Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva đưa ra ngày 17/1 tại Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) năm 2023 đang diễn ra ở thành phố Davos (Thụy Sĩ).

Bà Georgieva nêu rõ IMF sẽ không còn phải tiếp tục hạ dự báo tăng trưởng trong năm 2023, dù rằng kinh tế thế giới sẽ tiếp tục giảm tốc trong năm 2023, giảm từ mức 3,2% năm ngoái xuống còn 2,7% trong năm nay. Sau khi chạm đáy, kinh tế thế giới sẽ phục hồi vào năm 2024.

Kể từ tháng 10/2021 đến nay, IMF đã 3 lần điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu.

Tổng giám đốc IMF Georgieva nêu ra 3 thách thức lớn đối với kinh tế thế giới là xung đột Nga – Ukraine, cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt và lãi suất cao ở mức chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ. Theo đó, thế giới cần điều chỉnh để đảm bảo nguồn cung “một cách thông minh”.