Thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đã gây ra những phản ứng tiêu cực từ các lãnh đạo châu Âu, những người lo ngại về tác động tiêu cực của thỏa thuận này đối với nền kinh tế châu Âu và cả chính nước Mỹ.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz và Thủ tướng Pháp Francois Bayrou vừa lên tiếng cảnh báo về thỏa thuận thương mại này, cho rằng nó sẽ gây tổn hại nghiêm trọng cho nền kinh tế châu Âu và cả chính nước Mỹ. Thỏa thuận thương mại được công bố ngày 27/7, được Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen ca ngợi là thỏa thuận thương mại lớn nhất từ trước tới nay, chiếm gần 44% GDP toàn cầu.

Ông Merz, Thủ tướng Đức, cho rằng thỏa thuận này sẽ gây tổn hại nghiêm trọng cho nước Đức, châu Âu và chính nước Mỹ. Ông chỉ trích thỏa thuận này sẽ khiến lạm phát tăng cao và ảnh hưởng đến toàn bộ thương mại xuyên Đại Tây Dương. Ông Merz cũng nhấn mạnh rằng thỏa thuận này sẽ có tác động tiêu cực đến các ngành công nghiệp của Đức và châu Âu.

Trong khi đó, Thủ tướng Pháp Francois Bayrou gọi thỏa thuận này là một ngày đen tối và cho rằng EU đã tự nguyện đầu hàng. Các đảng cực hữu tại Pháp và Đức cũng đã chỉ trích mạnh mẽ thỏa thuận này, cho rằng nó cho thấy sự yếu kém của EU. Theo họ, thỏa thuận này sẽ khiến châu Âu mất đi sự độc lập và tự chủ trong lĩnh vực thương mại.

Theo Financial Times, đồng euro đã mất hơn 1% giá trị so với đồng USD và giảm thêm 0,7% so với bảng Anh sau khi Mỹ thông báo sẽ áp mức thuế 15% lên hầu hết hàng hóa nhập khẩu từ EU. Điều này cho thấy rằng thỏa thuận thương mại này đã gây ra những tác động tiêu cực ngay lập tức lên thị trường tài chính châu Âu.

Phòng Thương mại Mỹ tại EU hoan nghênh thỏa thuận này vì giảm áp lực cho doanh nghiệp, nhưng cũng cảnh báo rằng mức thuế 15% vẫn là một sự gia tăng đáng kể chi phí thương mại. Họ kêu gọi mở rộng danh mục hàng hóa được miễn thuế để giảm thiểu tác động tiêu cực của thỏa thuận này.

Nhà Trắng tuyên bố thỏa thuận đã đạt được các cải cách cấu trúc mang tính lịch sử và cam kết chiến lược có lợi cho ngành công nghiệp, người lao động và an ninh quốc gia Mỹ trong nhiều thế hệ tới. Tuy nhiên, không phải tất cả các lãnh đạo châu Âu đều ủng hộ thỏa thuận này. Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez bày tỏ ủng hộ thỏa thuận nhưng thừa nhận không có gì đáng để hân hoan.

Tóm lại, thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và EU đã vấp phải sự chỉ trích từ các lãnh đạo châu Âu, những người lo ngại về tác động tiêu cực của thỏa thuận này đối với nền kinh tế châu Âu và cả chính nước Mỹ. Việc đánh giá và phân tích kỹ lưỡng thỏa thuận này sẽ giúp các bên hiểu rõ hơn về những tác động của nó và tìm ra giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực.

Nhà phân tích thị trường năng lượng Thierry Bros, giảng dạy tại trường Science Po ở Paris, nhận định châu Âu sẽ gặp khó khăn trong việc lấp đầy các kho dự trữ vào mùa Hè này nếu không nhận được 30 tỷ m3 khí đốt từ Nga và giá khí đốt vẫn có thể tăng trở lại. Theo ông Bros, châu Âu đã chuẩn bị tốt hơn so với tháng 1/2022 khi các cơ sở dự trữ khí đốt chỉ đạt 54% công suất. Trong khi đó, ông Nicolas de Warren – Chủ tịch hiệp hội các ngành công nghiệp tiêu thụ nhiều năng lượng nhất của Pháp – cho biết sự cạnh tranh giữa châu Âu và châu Á để nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng cũng có thể đẩy giá lên cao hơn.

Đức là nước tiêu thụ năng lượng lớn thứ 7 trên thế giới, chiếm 2% mức tiêu thụ năng lượng của thế giới sau Trung Quốc, Mỹ, Ấn Độ, Nga, Nhật Bản và Canada. Mặc dù nước này đã đáp ứng được 19% nhu cầu năng lượng tái tạo, nhưng nhiên liệu hóa thạch – than đá, dầu mỏ và khí đốt – vẫn chiếm ưu thế, cung cấp hơn 3/4 nhu cầu năng lượng của Đức. Khí đốt tự nhiên (26%) là nguồn đóng góp lớn thứ hai sau dầu mỏ (33%).

Là nền kinh tế lớn nhất châu Âu, phần lớn phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên để sản xuất, Đức có tác động dây chuyền lớn đến hoạt động kinh tế của toàn khối. Thiếu hụt năng lượng là một trong những nguyên nhân chính và ngay lập tức gây ra lạm phát và suy thoái kinh tế của Đức.

“Điều này cho thấy Global Gateway sẽ trở nên thực tế hơn vào năm 2023”, một quan chức khác của EU cho biết, lưu ý rằng một số dự án đang có triển vọng tốt, với các bước cụ thể trong năm nay như bắt đầu công việc xây dựng, ký kết biên bản ghi nhớ hoặc chuẩn bị tài chính. Tiếp đó, EU sẽ bắt đầu đặt nền móng cho các dự án khác trong những năm tới.

Quan chức EU đầu tiên cũng nhấn mạnh rằng danh sách này không phản ánh bất kỳ lựa chọn địa chính trị nào. “Không có thông điệp chính trị nào đằng sau việc này”, quan chức trên nói.

Tuy nhiên, EU cũng có một số dự án nhạy cảm, được cho là thực hiện ở “sân sau” của Trung Quốc, chẳng hạn như quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng với Indonesia và dự án kết nối kỹ thuật số ở Philippines. Điều tương tự cũng xảy ra với một số dự án ở “sân sau” của Nga, chẳng hạn như dự án hydro ở Kazakhstan, tuyến giao thông ở Trung Á, hai dự án ở Mông Cổ và một nhà máy thủy điện ở Tajikistan.

Danh sách các dự án ưu tiên lần đầu tiên được thảo luận bởi các nhà ngoại giao EU vào cuối tuần trước. Hai quan chức EU cho biết sẽ có các cuộc đàm phán tiếp theo trong tuần này, với mục đích hoàn tất danh sách vào tuần bắt đầu từ ngày 6/2 tới.