Thay đổi lớn trong hoạt động kinh doanh

Từ ngày 1-6, theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, cá nhân, hộ kinh doanh nộp thuế khoán với doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm trở lên bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Quy định này nhằm tăng cường minh bạch trong hoạt động kinh doanh.

Nhiều tiểu thương, hộ kinh doanh nhỏ lẻ đã bày tỏ sự lo ngại về việc triển khai thực hiện quy định mới này. Chị Thu Hồng, chủ một cửa hàng tạp hóa tại TP Thủ Đức (TP HCM), cho biết đã dừng nhận chuyển khoản kể từ ngày 1-6. “Nhiều khách mua hàng chỉ vài chục ngàn đồng nhưng chuyển khoản dư đến vài triệu rồi nhờ tôi trả lại bằng tiền mặt. Nếu sau này cơ quan thuế căn cứ tổng giao dịch tài khoản để tính thuế, tôi có thể bị ghi nhận doanh thu sai.”

Các tiểu thương kinh doanh tại chợ Bến Thành, quận 1, TP HCM

Chị Hồng cho rằng việc xuất hóa đơn điện tử vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng. “Bán bịch đá 1.000 – 2.000 đồng cũng phải xuất hóa đơn, trong khi khách chẳng cần. Hóa đơn đầu vào không có mà đầu ra lại nhiều thì tôi sợ sẽ bị đánh thuế oan.”

Bà Trần Thị Cẩm Hồng, Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ và Tư vấn Thuế VIFATAX, cho rằng việc hộ kinh doanh cho rằng chỉ nhận tiền mặt sẽ tránh được giám sát thuế là suy nghĩ chủ quan. “Khi giao dịch bằng tiền mặt, người bán khó chứng minh lượng hàng hóa đã tiêu thụ, trong khi nguồn hàng nhập vào thường có hóa đơn từ đối tác.”

ThS Nguyễn Ngọc Tịnh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn Thuế TP HCM, bày tỏ sự cảm thông và cho biết phản ứng né tránh của một số hộ kinh doanh phần lớn đến từ sự thiếu thông tin. “Việc sử dụng tài khoản cá nhân, không ghi rõ nội dung chuyển khoản hoặc cố tình lờ đi giao dịch là vi phạm và có thể bị xử phạt.”

Chi cục Thuế khu vực I cảnh báo, hành vi treo biển “chỉ nhận tiền mặt” hoặc ghi nội dung chuyển khoản kiểu “tiền mượn”, “tiền cafe”, “tiền ship” không làm giảm nghĩa vụ thuế mà ngược lại, có thể là dấu hiệu bị nghi ngờ che giấu doanh thu.

Lãnh đạo Chi cục Thuế khu vực II cho biết hiện tại ngành thuế vẫn chưa xóa bỏ hình thức thuế khoán. Từ nay đến hết năm 2025, các hộ kinh doanh thuộc diện áp dụng hóa đơn điện tử vẫn nộp thuế theo mức khoán ấn định đầu năm.

Chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp

Ông Lê Văn Nam, Giám đốc Công ty TNHH Hải Định Food (Đồng Tháp), vừa nâng lên mô hình doanh nghiệp vào cuối năm 2024 từ mô hình hộ kinh doanh, nhìn nhận việc ngại thay đổi chủ yếu đến từ “rào cản tâm lý”. “Lên doanh nghiệp không đóng thuế nhiều hơn, nếu có gì không biết sẽ được cán bộ địa phương hướng dẫn.”

Sắp tới hộ kinh doanh cũng sẽ phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, phải kê khai thuế thì việc chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp sẽ thuận lợi hơn nhiều.

Việc một số cá nhân, hộ kinh doanh thông báo không nhận thanh toán chuyển khoản, thay đổi tài khoản nhận tiền, không áp dụng hình thức COD – tiền mặt được thu khi giao hàng, đang trở thành một hiện tượng lan rộng. Điều này xuất phát từ lo ngại bị theo dõi doanh thu thực.

Thay đổi trong cách kinh doanh

Theo Nghị định 70, từ ngày 1/6, cá nhân, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên phải áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Điều này giúp tính đúng, tính đủ doanh thu, từ đó có thể điều chỉnh mức thuế khoán.

Thông tư 40/2021 quy định cá nhân, hộ kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng mỗi năm trở lên phải đóng 3 loại thuế, phí: Lệ phí môn bài, thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập cá nhân.

Thông báo giao dịch bằng tiền mặt, nếu chuyển khoản thu thêm 1,5% thuế từ ngày 2/6

Không nhận chuyển khoản, một cách “né” thuế?

Ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán thuế Keytas, cho rằng việc “né” chuyển khoản, nhận tiền mặt là cách hiểu sai về nghĩa vụ thuế. “Dù nhận tiền mặt hay chuyển khoản, chia nhỏ tiền ra các tài khoản nhận tiền khác nhau, thay đổi nội dung nhận tiền, hay làm cách nào đi nữa, thì nghĩa vụ thuế của cá nhân kinh doanh vẫn xảy ra.”

Người bán hàng online yêu cầu khách chuyển khoản qua nhiều tài khoản khác nhau, không ghi nội dung chuyển khoản, với suy nghĩ không liên quan đến mua bán hàng hoá, dịch vụ thì không ai biết. Tuy nhiên, ông Tuấn cho rằng đây là sai lầm vì tổng doanh thu sẽ được tính trên tổng tất cả các tài khoản của cá nhân đó.

Người bán đổi tài khoản nhận tiền, thúc giục khách chuyển khoản để gửi hàng sớm

Cơ quan thuế có các biện pháp nghiệp vụ để xác minh doanh thu của người nộp thuế. Nếu người nộp thuế không giải trình được rõ ràng, nhà chức trách có cơ sở nghi là trốn thuế.

Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế, Bộ Tài chính, cho biết ngành thuế có thể đối chiếu doanh thu hộ kinh doanh khai báo với dòng tiền thanh toán, dữ liệu hóa đơn điện tử, hoặc thông tin từ ngân hàng, cơ quan quản lý thị trường.

Chính phủ vừa ban hành Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024, có hiệu lực từ ngày 1/7, mở rộng diện tham gia BHXH bắt buộc với nhiều nhóm đối tượng, trong đó có chủ hộ kinh doanh cá thể. Điều này tác động trực tiếp đến hàng triệu hộ kinh doanh trên cả nước.

Thay đổi lớn trong chính sách bảo hiểm xã hội

Luật BHXH 2024 quy định chủ hộ kinh doanh được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng. Mức đóng BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh cá thể là 25% tiền lương.

Mức đóng bảo hiểm xã hội cho hộ kinh doanh

Với mức lương cơ sở hiện nay là 2,34 triệu đồng/tháng, mức đóng BHXH thấp nhất của chủ hộ kinh doanh là 585.000 đồng/tháng và cao nhất là 11,7 triệu đồng/tháng. Chủ hộ kinh doanh có thể lựa chọn phương thức đóng hàng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần tùy theo nhu cầu.

Về thủ tục đăng ký, chủ hộ kinh doanh nếu thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc có thể lựa chọn một trong hai cách để tham gia BHXH bắt buộc. Thứ nhất, đăng ký tham gia BHXH qua người sử dụng lao động với hồ sơ gồm tờ khai đăng ký tham gia BHXH kèm theo danh sách người lao động tham gia BHXH. Thứ hai, tự nộp hồ sơ với tờ khai đăng ký tham gia BHXH và nộp cho cơ quan BHXH trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Lộ trình đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho hộ kinh doanh

Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về BHXH bắt buộc đã đề xuất lộ trình đóng BHXH bắt buộc cho chủ hộ kinh doanh cá thể. Cụ thể, chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai sẽ tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 1/7.

Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh, nộp thuế theo phương pháp khoán, thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2027. Chủ hộ kinh doanh của hộ có đăng ký kinh doanh không thuộc hai nhóm trên sẽ đóng BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2029.

Với khoảng 80 nghìn hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai và khoảng 2,02 triệu hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán vào năm 2024, chính sách mới dự kiến tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh trên cả nước.

Hộ kinh doanh Cafe Giảng gặp sự cố không thể lập hóa đơn điện tử vào tối ngày 4/5. Sau khi xác minh, Cục Thuế kết luận rằng lỗi kỹ thuật xuất phát từ phần mềm bán hàng.

Cục Thuế Đưa Ra Giải Pháp Hỗ Trợ Hộ Kinh Doanh

Tại Hội nghị hỗ trợ và giải đáp vướng mắc về hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền ngày 5/6, đại diện hộ kinh doanh Cafe Giảng đã đề xuất cơ quan thuế tìm giải pháp cho tình huống tương tự. Đại diện Cục Thuế cho biết sau khi tiếp nhận phản ánh, hộ kinh doanh đã kiểm tra lại hệ thống và khắc phục sự cố với sự hỗ trợ của nhà cung cấp phần mềm.

Sự cố kỹ thuật khi lập hóa đơn điện tử

Kết quả xác minh cho thấy sự cố là do lỗi kỹ thuật từ phần mềm bán hàng. Để tránh tái diễn, cơ quan thuế đề nghị các nhà cung cấp thiết lập kênh hỗ trợ kỹ thuật nhanh.

Cục Thuế đã giải đáp 80 thắc mắc từ 30 hộ kinh doanh trên cả nước trong hội nghị ngày 5/6. Các câu hỏi liên quan đến việc lập hóa đơn điện tử, hạch toán hàng tồn kho, và cách lập hóa đơn khi đơn vị vận chuyển nộp tiền hàng vào cuối ngày.

Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế, nhấn mạnh rằng những chia sẻ và giải đáp tại hội nghị sẽ giúp cơ quan thuế gần hơn với người nộp thuế. Tháng 6 là thời gian cao điểm hỗ trợ hộ kinh doanh triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Cục Thuế sẽ tiếp tục tổ chức các chương trình đối thoại và hỗ trợ hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử hiệu quả. Cơ quan thuế cũng sẽ phối hợp với các nhà cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử để hỗ trợ tận nơi.