Giá xăng dầu trong nước đã trải qua kỳ điều hành thứ hai liên tiếp với xu hướng giảm trong ngày 24/7. Theo thông báo của Bộ Công Thương, từ 15 giờ cùng ngày, giá xăng E5 RON92 giảm 202 đồng/lít, xuống mức 19.279 đồng/lít. Tương tự, giá xăng RON95-III cũng giảm 216 đồng/lít, còn 19.709 đồng/lít.

Ngoài ra, dầu mazut giảm 99 đồng/kg, còn 15.379 đồng/kg. Ngược lại, dầu diesel tăng 330 đồng/lít, lên 19.129 đồng/lít và dầu hỏa tăng 199 đồng/lít, còn 18.628 đồng/lít. Trong kỳ điều hành này, nhà điều hành yêu cầu không trích lập và không chi sử dụng Quỹ bình ổn đối với các mặt hàng xăng dầu.

Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) thông tin số dư quỹ bình ổn tại doanh nghiệp hiện là 3.084 tỷ đồng, không đổi so với kỳ công bố gần nhất. Đây là lần giảm giá xăng thứ hai liên tiếp. Trước đó, vào ngày 17/7, giá xăng E5 RON92 giảm 178 đồng/lít, xăng RON95-III giảm 165 đồng/lít, dầu diesel giảm 38 đồng/lít và dầu mazut giảm 85 đồng/kg. Riêng dầu hỏa tăng 58 đồng/lít.

Được biết, Nghị định số 80/2023/NĐ-CP quy định thời gian điều hành giá xăng dầu sẽ rút ngắn từ 10 ngày xuống 7 ngày, được thực hiện vào ngày thứ Năm hàng tuần. Nếu ngày thứ Năm trùng với ngày nghỉ lễ, thời gian điều hành giá sẽ được điều chỉnh sang ngày liền kề. Việc điều chỉnh này nhằm giúp giá xăng dầu trong nước bám sát hơn với biến động của giá xăng dầu thế giới, cũng như hỗ trợ kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.

Hiện tại, người tiêu dùng và doanh nghiệp đang quan tâm đến diễn biến của giá xăng dầu trong thời gian tới, đặc biệt là trước những biến động phức tạp của thị trường năng lượng toàn cầu. Việc điều hành giá xăng dầu linh hoạt và hợp lý sẽ góp phần quan trọng vào việc ổn định kinh tế và đảm bảo nguồn cung năng lượng cho hoạt động sản xuất và đời sống.

Người dân và doanh nghiệp có thể theo dõi thông tin về giá xăng dầu tại https://www.petrolimex.com.vn/ cũng như các kênh thông tin chính thức khác để cập nhật những thông tin mới nhất về giá xăng dầu trong thời gian tới.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải (Ảnh: Nhật Bắc)

Mới đây đại diện Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) đã đề nghị cơ chế điều chỉnh giá điện như giá xăng. Liên quan đề nghị này, trao đổi tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ chiều tối ngày 3/1, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, theo quy định về cơ chế điều chỉnh giá điện trong năm tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, hàng quý EVN cập nhật chi phí phát điện của quý trước liền kề, dự kiến thông số đầu vào của khâu phát điện của các quý còn lại trong năm để tính toán lại giá bán lẻ điện bình quân. Nếu thông số đầu vào trong khâu phát điện thay đổi, làm giá bán lẻ điện bình quân tính toán tăng từ 3% trở lên thì giá điện được phép điều chỉnh tăng, nếu giảm thì giá điện được điều chỉnh giảm.

“Như vậy, quy định hiện hành đã có cơ chế đảm bảo giá điện theo sát với giá đầu vào, đảm bảo phản ánh biến động giá trên thị trường vào giá bán lẻ điện bình quân”, ông Hải khẳng định.

Tuy nhiên, giá điện có đặc trưng khác với giá xăng dầu. Chi phí sản xuất kinh doanh điện có sự phụ thuộc cao vào các mùa trong năm là mùa mưa và mùa khô.

Vào giai đoạn mùa mưa, lượng nước về các hồ thủy điện nhiều, các nhà máy thủy điện (có chi phí phát điện thấp) được huy động điều độ phát nhiều, dẫn đến tổng chi phí sản xuất kinh doanh điện thấp hơn so với trong mùa khô khi phải huy động nhiều hơn các nguồn nhiệt điện có giá đắt hơn do nhà máy thủy điện không có đủ lượng nước để phát nhiều, đảm bảo cung cấp điện cho nền kinh tế và nhu cầu của người dân. Vì vậy, trong Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg đã quy định, thời gian điều chỉnh giá bán điện bình quân tối thiểu là 6 tháng kể từ lần điều chỉnh giá điện gần nhất, để phản ánh sự biến động khách quan của chi phí nêu trên.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, lần điều chỉnh giá điện gần nhất vào ngày 20/3/2019, và tính đến tháng 3/2023 sẽ là 4 năm giá điện chưa điều chỉnh.

“Do giá điện có tác động lớn đến kinh tế vĩ mô và đời sống người dân, nên việc điều hành giá điện cần phải được tính toán, cân nhắc kỹ lưỡng và đánh giá đầy đủ tác động”, Thứ trưởng khẳng định và cho biết, tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg cũng đã quy định rõ việc báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét có ý kiến về phương án điều chỉnh giá điện trước khi thực hiện.

Theo ông Hải, trong giai đoạn vừa qua, thế giới chứng kiến sự biến động khó lường của giá năng lượng, giá điện tăng cao ở nhiều nước trên thế giới, một số quốc gia đã phải cắt giảm điện luân phiên. Bên cạnh đó, tác động cộng hưởng của căng thẳng địa chính trị tại châu Âu, biến động tỷ giá giữa đồng USD và nhiều đồng tiền khác, áp lực của lạm phát gia tăng ảnh hưởng đến chi phí sản xuất kinh doanh điện nói riêng và chi phí sản xuất kinh doanh nói chung trên toàn cầu, đã tác động mạnh làm giá điện tăng cao ở nhiều nước trên thế giới. Tại một số quốc gia, giá điện đã tăng gấp nhiều lần.

Đối với Việt Nam, số liệu thống kê cho thấy giá than nhập khẩu cung cấp cho các nhà máy điện bình quân 10 tháng đầu năm 2022 tăng hơn 150% so với bình quân năm 2021, giá than trộn trong nước cho đến hết quý III năm 2022 của Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam và Tổng Công ty Đông Bắc đã tăng so với đầu năm khoảng hơn 50%. “Những điều này đã làm cho chi phí sản xuất và mua điện tăng cao so với dự kiến đầu năm”, ông Hải phân tích.

Chính phủ đã giao Bộ Công Thương phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, xử lý phương án đề xuất của EVN theo đúng quy định tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg để xây dựng lộ trình điều chỉnh giá điện trên cơ sở đánh giá, cân nhắc kỹ lưỡng, đầy đủ tác động đến lạm phát và đặc biệt là đời sống người dân đang còn gặp nhiều khó khăn sau giai đoạn dịch bệnh vừa qua và trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động khó lường trong thời điểm hiện nay.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải khẳng định, Bộ Công Thương sẽ tính toán, cân nhắc kỹ lưỡng và báo cáo các cấp có thẩm quyền theo đúng quy định để việc điều chỉnh giá điện hợp lý, hạn chế tác động ở mức thấp nhất đến kinh tế – xã hội và đời sống người dân khi điều chỉnh.

Chỉ số CPI lõi của Mỹ trong tháng 12 tăng 5,7% so với cùng kỳ năm trước. Ảnh: AFP

Theo báo cáo ngày 12/1 của Bộ Lao động Mỹ, lạm phát khép lại năm 2022 với mức giảm khiêm tốn. Cụ thể, chỉ số CPI giảm 0,1% trong tháng 12, đúng với dự đoán của Dow Jones. Đây là mức giảm hàng tháng lớn nhất kể từ tháng 4/2020 do nhiều nơi ở Mỹ phải phong tỏa để phòng chống dịch Covid-19.

Tính cả mức giảm tháng 12, lạm phát toàn phần của Mỹ năm 2022 vẫn tăng 6,5% so với năm trước. Tuy nhiên, đây vẫn là mức tăng hàng năm nhỏ nhất kể từ tháng 10/2021.

Nếu không tính các mặt hàng có giá cả biến động mạnh như lương thực và năng lượng, chỉ số CPI lõi của Mỹ chỉ nhích 0,3% trong tháng 12, nhưng tăng tới 5,7% so với cùng kỳ năm trước.

Giá xăng giảm mạnh là nguyên nhân kéo giảm chỉ số CPI tháng 12 của Mỹ. Giá xăng bơm tại cửa hàng đã lao dốc 9,4% trong tháng 12 và giảm 1,5% so với một năm trước sau khi vượt mốc 5 USD/gallon vào giữa năm 2022.

Giá thực phẩm tại Mỹ tăng 0,3% trong tháng 12, trong khi mức phí sinh hoạt tăng tới 0,8% trong tháng và tăng 7,5% so với một năm trước. Mức phí sinh hoạt chiếm khoảng 1/3 tổng chỉ số CPI.

Giá xe đã qua sử dụng cũng là một tác nhân quan trọng gây ra lạm phát ở Mỹ. Tuy nhiên, giá ô tô đã qua sử dụng giảm 2,5% trong tháng 12 và giảm 8,8% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ngược lại, giá dịch vụ chăm sóc y tế tăng 0,1% trong tháng 12, sau khi sụt giảm trong hai tháng liên tiếp. Giá cả các mặt hàng may mặc tăng 0,5% và dịch vụ vận tải tăng 0,2% trong tháng 12 nhưng vẫn tăng hơn 14,6% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, giá vé máy bay tại Mỹ lại giảm 3,1% trong tháng 12, nhưng vẫn tăng 28,5% so với một năm trước.

Thị trường tài chính Mỹ ngày 12/1 không có phản ứng mạnh sau thông tin lạm phát có chiều hướng đi xuống, với cổ phiếu trượt nhẹ khi mở cửa còn lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ cũng giảm trong hầu hết thời gian giao dịch.

Thực tế, hai chỉ số, gồm: lạm phát toàn phần tháng 12 của Mỹ tăng 6,5% so với cùng kỳ năm trước và CPI lõi (không tính các mặt hàng dễ biến động giá như lương thực và năng lượng) tăng 5,7%, đều cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% mà Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đề ra. Tuy nhiên, lạm phát Mỹ đang có xu hướng đi xuống.

“Tình hình lạm phát tăng nhanh đang được kiểm soát. Rõ ràng, nó vẫn còn cao một cách khó chịu, nhưng nó đang nhanh chóng đi đúng hướng”, ông Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng tại Moody’s Analytics đánh giá. “Tôi không thấy gì ngoài tin tốt trong báo cáo lạm phát, ngoại trừ mức 6,5% là quá cao”.

CPI là thước đo lạm phát được theo dõi chặt chẽ nhất vì nó tính đến biến động của mọi mặt hàng ở Mỹ, từ một gallon xăng đến một chục trứng hay chi phí vé máy bay.

Fed lâu nay ưa dùng một thước đo lạm phát khác – chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) – để làm căn cứ điều chỉnh chính sách nhằm thay đổi hành vi của người tiêu dùng. Tuy nhiên, cơ quan này gần đây thu thập rất nhiều thông tin khi đo lường lạm phát, trong đó chỉ số CPI là một phần quan trọng.

Các chuyên gia cảnh báo lạm phát tháng 12 của Mỹ “hạ nhiệt” chủ yếu nhờ giá xăng giảm, nhưng biến động này có thể không bền vững và phụ thuộc vào thị trường và nhu cầu của người tiêu dùng.

“Chúng ta biết rằng sẽ không nhận được sự hỗ trợ tương tự từ giá xăng. Vì vậy, đừng mong đợi báo cáo lạm phát sắp tới sẽ tốt như báo cáo lần này”, bà Simona Mocuta, nhà kinh tế trưởng tại Công ty quản lý tài sản State Street Global Advisors, nhận định.