Tập đoàn Masan (HOSE: MSN) vừa công bố bản phân tích chi tiết kết quả kinh doanh chưa soát xét của quý IV/2022 và năm tài chính 2022. Trong đó, tính riêng chuỗi cửa hàng đồ uống  Phúc Long Heritage (PLH) đang cho thấy tốc độ phủ sóng nhanh chóng.

Trong năm 2022, Phúc Long Heritage (PLH) khai trương 44 cửa hàng flagship, tạo đà tăng tốc mở rộng quy mô vào năm 2023. Dù là năm đầu tiên mở hàng loạt cửa hàng, 44 cửa hàng flagship mới của Phúc Long Heritage  đã mang lại biên lợi nhuận EBITDA cấp cửa hàng là 26% vào năm 2022.

Tính đến cuối năm 2022, PLH có 132 cửa hàng flagship, tăng gấp đôi số lượng của mô hình này kể từ khi được Masan mua lại và thu hẹp khoảng cách đáng kể so với các thương hiệu F&B khác.

Với vị trí số 2 về doanh thu và số 1 về tỷ suất lợi nhuận trong ngành, Phúc Long Heritage kỳ vọng sẽ trở thành công ty số 2 trên thị trường F&B về số lượng cửa hàng vào quý 2/2023.

Về kết quả kinh doanh, năm 2022, Phúc Long đạt 1.579 tỷ đồng doanh thu và 195 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, lãi vay và khấu hao (EBITDA), chủ yếu nhờ các cửa hàng flagship hoạt động hiệu quả, mang lại doanh thu 1.153 tỷ đồng và 332 tỷ đồng EBITDA.

Bước sang năm 2023, các cửa hàng flagship đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ khi Phúc Long đạt con số kỷ lục vào quý IV/2022: mở 23 cửa hàng flagship mới và 2 cửa hàng mini, nâng tổng số cửa hàng flagship lên 111 và tổng số cửa hàng mini lên 21.

Trên cơ sở hiệu quả tính theo đơn vị cửa hàng, ước tính các cửa hàng flagship sẽ mang lại doanh thu trên mỗi cửa hàng gấp đôi so với doanh thu của cửa hàng tương tự trong ngành; biên EBITDA của cửa hàng là trên 35%, cao hơn hẳn so với các chuỗi F&B thuộc top đầu thế giới.

Hiệu quả vượt trội trên mỗi đơn vị cửa hàng đi kèm với đà tăng tốc mở mới điểm bán củng cố tiềm năng Phúc Long sẽ trở thành công ty trà và cà phê số 1 tại Việt Nam trong vòng vài năm tới, hướng đến mục tiêu chinh phục thị trường quốc tế.

Song song đó, PLH cũng đã đóng các kiosk hoạt động kém hiệu quả. Việc đóng cửa các kiosk khiến PLH tốn 42 tỷ đồng chi phí.

Phúc Long được thành lập năm 1968 tại Bảo Lộc, Lâm Đồng. Doanh nghiệp này mở 3 cửa hàng đầu tiên để giới thiệu trà và cà phê pha máy tại TP HCM vào những 80 của thế kỷ trước, nhưng đến 2012 mới chính thức mở rộng hoạt động trong ngành đồ uống thông qua việc khai trương cửa hàng Phúc Long Coffee & Tea tại quận 7.

Trong năm 2023, PLH dự kiến ​​sẽ đạt mức doanh thu thuần từ 2.500 tỷ đồng đến 3.000 tỷ đồng, tăng trưởng từ 58% đến 90% so với năm 2022 nhờ mở thành công từ 75 đến 90 cửa hàng flagship và duy trì hiệu quả doanh thu của cửa hàng mới như cửa hàng hiện có.

Một nhân tố khác giúp thúc đẩy doanh thu là Phúc Long cũng sẽ bắt đầu tích hợp chương trình khách hàng thân thiết vào chương trình Hội viên WIN của Masan. Việc này mang đến cho các khách hàng nhiều lợi ích hơn khi thường xuyên thưởng thức Phúc Long. Cuối cùng, Phúc Long sẽ xem xét đổi mới thực đơn trong nửa cuối năm để mang đến cho người tiêu dùng các món thức uống chủ đạo tươi mới, thú vị hơn.

Để chuẩn bị cho việc mở rộng ra thị trường quốc tế trong năm 2024/2025, CEO mới của Phúc Long với bề dày kinh nghiệm trong mảng nhượng quyền thương hiệu quốc tế sẽ phát triển các quy trình và hệ thống vận hành chuẩn quốc tế bắt đầu từ năm nay.

Giữa năm 2021, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát, Công ty TNHH The Sherpa, thành viên của Tập đoàn Masan (MSN) thông báo mua lại 20% vốn Phúc Long Heritage – công ty sở hữu thương hiệu Phúc Long với giá 15 triệu USD. Điều này đồng nghĩa Masan định giá công ty này 75 triệu USD, tương đương khoảng 1.730 tỷ đồng.

Sau khi mua cổ phần, một công ty thành viên khác của Masan là VinCommerce hợp tác với Phúc Long triển khai mô hình ki-ốt tại các cửa hàng VinMart+.

Thời điểm đó, ông Trương Công Thắng, Tổng giám đốc Vincommerce (nay đã đổi tên thành WinCommerce) chia sẻ, Masan và Phúc Long hướng tới mục tiêu mở 1.000 ki-ốt tương tự trong vòng một năm tiếp theo. Đồng thời lãnh đạo công ty cũng kỳ vọng đến năm 2025, chuỗi thực phẩm và đồ uống sẽ đóng góp 500 triệu USD doanh thu vào The CrownX – công ty con của Masan.

Mặc dù kinh tế năm 2023 được dự báo có nhiều khó khăn, nhưng theo Euromonitor, giá trị thị trường ngành F&B Việt Nam trong năm 2023 dự kiến sẽ tăng 18% so với 2022, đạt mốc doanh thu khoảng 720.300 tỷ đồng.

Thậm chí, sau khi hồi phục và tăng trưởng mạnh mẽ, ngành F&B sẽ tiếp tục phát triển với tốc độ ổn định và dự kiến đạt giá trị 938.305 tỷ đồng vào năm 2026.

Theo Báo cáo Thị trường kinh doanh ẩm thực tại Việt Nam năm 2022 do iPOS.vn phối hợp cùng Công ty cổ phần Nghiên cứu Việt Nam – VIRAC và cộng đồng chuyên trang F&B Việt Nam ra mắt, ngành F&B trong nước năm nay sẽ trải qua một vài xu hướng nổi bật dưới đây.

Bếp trên mây – Cloud Kitchen không còn là “hot trend”

Trong những năm gần đây, với sự phát triển của các ứng dụng (app) đặt đồ ăn online, đặc biệt là GrabFood và ShopeeFood, các mô hình “bếp trên mây” được kỳ vọng sẽ trở nên phổ biến tại thị trường Việt Nam. Việc xây dựng các khu bếp tổng lớn (các thương hiệu chỉ cần thuê gian hàng, công cụ, tự làm đồ, còn công tác marketing, giao vận sẽ có đơn vị chủ quản lo, tất cả chỉ phục vụ bán online) tỏ ra khá hấp dẫn về mặt lý thuyết.

Tuy nhiên sau một thời gian, các dự án thử nghiệm của ShopeeFood, GrabFood và một số dự án đơn lẻ của một vài cá nhân đều đã phải đóng cửa. Lý do chính được đưa ra là bên thuê bếp và đơn vị chủ quản không tìm được điểm cân bằng trong cơ cấu chi phí/lợi nhuận của cả hai, dẫn đến việc các thương hiệu có tiếng không mặn mà tham dự.

Mô hình Cloud Kitchen có thể sẽ được tinh chỉnh và tối ưu thành phiên bản mới. Tuy nhiên, đó là câu chuyện của tương lai.

Xu hướng ăn lành mạnh và ăn chay tiếp tục được cổ vũ nhưng khó tạo nên xu thế lớn

Sau đại dịch Covid-19, ngày càng nhiều thực khách quan tâm hơn đến sức khỏe của bản thân và gia đình. Số lượng các nhà hàng, quán cà phê đi theo xu hướng “lành mạnh” ngày càng tăng, tiêu biểu như các thương hiệu ăn chay, salad, eat clean, organic…  Xu hướng đặc biệt rõ nét ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng.

Tuy vậy, xu hướng này không phải mới, đã tồn tại trong khoảng 10 năm trở lại đây, chỉ là đang vươn lên mạnh mẽ sau đại dịch. Với thói quen tiêu dùng của người Việt Nam, các lựa chọn truyền thống như lẩu, nướng, đồ ăn nhanh, cơm, phở… vẫn sẽ là lựa chọn phổ biến, nhưng tỷ lệ số lần khách hàng chọn cửa hàng tốt cho sức khỏe đang dần cao hơn.

Cuộc chiến dành thị phần giữa các chuỗi lớn khi các chủ đầu tư nhỏ lẻ thận trọng

Quý IV/2022 và đặc biệt là 2 tháng cuối năm ngoái chứng kiến sự khác biệt của thị trường F&B tại Việt Nam so với những năm trước. Thời kỳ trước dịch và ngay trong năm 2021, quý IV luôn là thời điểm bùng nổ về số lượng cửa hàng mở mới cũng như tần suất ăn uống của thực khách.

Tuy nhiên năm vừa qua, mọi thứ đang trùng xuống theo tình hình kinh tế nói chung. Xu thế này được kỳ vọng sẽ tiếp diễn trong năm 2023.

Trong bối cảnh đó, các chủ đầu tư đơn lẻ đang có xu hướng dè chừng và phòng thủ. Các kế hoạch mở mới đang tạm được hoãn lại để nghe ngóng thêm thị trường. Tuy nhiên, với các thương hiệu lớn, đặc biệt là thương hiệu chuỗi, bằng nguồn vốn tích lũy của mình, nhiều bên đang tranh thủ chiếm lĩnh thị phần khi các đối thủ suy yếu. Các thương hiệu lớn như Golden Gate, Highlands Coffee, The Coffee House… vẫn bền bỉ mở rộng chuỗi, tuy nhiên cạnh tranh ngày một tăng đến từ các thương hiệu mới, đang tạo nên tiếng vang như Phê La, Katinat…

Vì vậy, năm 2023 hứa hẹn là một năm của nhiều biến số thú vị trên thị trường.

Đặt món trực tuyến trở nên phổ biến, nhưng xu thế cân đối 8/2 giữa chạy ứng dụng giao đồ ăn và tự vận hành

Hiện nay, việc bán đồ ăn online đã trở nên rất phổ biến trên thị trường F&B Việt Nam. Xu thế này được dự kiến sẽ tiếp tục lan tỏa sang các thành phố đô thị loại 1, loại 2 trong những năm tới, theo đà mở rộng của hệ thống hạ tầng app gọi món, giao vận, thanh toán. Vấn đề nhức nhối hiện nay giữa cửa hàng với các nền tảng đặt món online vẫn liên quan đến chi phí hoa hồng trên mỗi đơn hàng, theo đó đang dao động từ 20 – 25%, một mức cao theo cơ cấu chi phí của ngành.

Bên cạnh đó, việc các thương hiệu đều muốn xuất hiện trên app và lao vào những cuộc đua giảm giá để dành đơn hàng khiến lợi nhuận bị bào mòn và phụ thuộc hoàn toàn vào chính sách của mỗi nền tảng. Vậy nên, nhiều thương hiệu đang cân đối ở tỷ lệ tối ưu: 80% lượng đơn online đến từ các app, nhưng 20% còn lại đến từ hệ thống tự vận hành qua hotline, inbox, và tự giao vận qua AhaMove, GrabExpress…

Trong tương lai tỷ lệ này có thể tăng lên 7/3 hoặc thậm chí 6/4, nhưng điều quan trọng là trong bất cứ hoàn cảnh nào, chủ thương hiệu nên luôn có phương án phòng thủ một khi việc hợp tác với các ứng dụng trở nên “cơm không lành, canh không ngọt”.

Xu thế chuyển đổi số lan tỏa sâu rộng hơn

Công cuộc chuyển đổi số đang được Chính phủ khuyến khích và hỗ trợ trên cả phạm vi vĩ mô và vi mô. Ngành F&B cũng không nằm ngoài xu thế đó.

Thời kỳ phong tỏa do đại dịch đã cho các thương hiệu kinh doanh ẩm thực một bài học thấm thía về tối ưu nhân sự, tối ưu vận hành, tiếp cận khách hàng online… Trong năm 2022, số lượng các cửa hàng ăn uống tham gia số hóa vận hành đã tăng lên đáng kể.

Không chỉ dừng lại ở phần mềm quản lý bán hàng đơn thuần, hiện nay rất nhiều thương hiệu đã nghiêm túc đánh giá vai trò của công nghệ trong nhiều nghiệp vụ quan trọng khác như: Chăm sóc khách hàng, quản trị nhân sự, quản trị mua hàng… Nhiều chủ cửa hàng dần ý thức được: “Bạn chỉ tối ưu được những thứ bạn có thể đo”, từ đó giảm bớt việc quản lý cửa hàng theo cảm xúc, phỏng đoán, mà dựa nhiều hơn vào các báo cáo, dữ liệu do các sản phẩm công nghệ mang lại.