Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI đã tập trung thảo luận về việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ mới để nâng cao hiệu suất lao động, đặc biệt là trong lĩnh vực chuyển đổi số quốc gia. Các chuyên gia đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xác định dữ liệu là tài nguyên số quan trọng trong bối cảnh hiện nay.

Ông Trần Quang Hưng, UVBCH, Trưởng Ban Đoàn – Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, đã chủ trì phiên thảo luận và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng ‘bệ đỡ thị trường’ cho đổi mới sáng tạo. Với dân số hơn 100 triệu người và hệ thống dữ liệu ngày càng được hoàn thiện, Việt Nam đang sở hữu lợi thế lớn để phát triển các mô hình kinh tế dựa trên dữ liệu. Tuy nhiên, ông Hưng cũng chỉ ra rằng dữ liệu quốc gia hiện nay vẫn còn phân tán, thiếu sự liên kết giữa các lĩnh vực như thuế, bảo hiểm, nhân khẩu, ngành nghề… Điều này đã gây ra khó khăn cho việc khai thác và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả.

Các chuyên gia cũng cho rằng, Việt Nam cần làm rõ khái niệm dữ liệu trong bối cảnh hiện nay, những thuộc tính nào cần lưu trữ lâu dài và đâu là thông tin nên được loại bỏ. Điều cốt lõi của dữ liệu là phải ‘đúng, đủ, sạch, sống’. Tuy nhiên, phần lớn phần mềm không được cập nhật dữ liệu thường xuyên, dẫn đến giá trị thông tin giảm theo thời gian.

Để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, cần phát triển các nền tảng thực sự hữu ích để người dân sử dụng thường xuyên trong đời sống hằng ngày. Đặc biệt, toàn bộ dữ liệu thu thập từ người dùng cần được bảo mật tuyệt đối và tuân thủ các quy chuẩn chặt chẽ. Tại Việt Nam, bước tiến lớn là việc tích hợp số định danh cá nhân với hệ thống bảo hiểm, tuy nhiên vẫn còn khoảng cách rất lớn đến mục tiêu liên thông dữ liệu y tế quốc gia.

Các chuyên gia cho rằng cần bắt đầu từ dữ liệu cá nhân sau đó tiến tới dữ liệu ngành, chuẩn hóa định danh cá nhân là bước đầu tiên, cần một mã số duy nhất được dùng xuyên suốt cho tất cả dịch vụ công và dịch vụ tư nhân. Mỗi ngành cần xây dựng bộ chuẩn dữ liệu riêng (cấu trúc, chuẩn định dạng) để dữ liệu có thể phân tích, lưu trữ và chia sẻ. Tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh, đặc biệt phục vụ nghiên cứu khoa học.

Tóm lại, việc khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia là một vấn đề cấp thiết. Các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, chuẩn hóa định danh cá nhân và tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đẩy mạnh phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nền kinh tế tại phiên họp lần thứ 3 của Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06. Tại đây, Thủ tướng đã chỉ ra những tồn tại và bất cập trong quá trình triển khai các nhiệm vụ trên, bao gồm thể chế, cơ chế, chính sách chưa tương xứng với tiềm năng và tốc độ tăng trưởng kinh tế, thủ tục hành chính còn rườm rà gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp.

Để khắc phục những tồn tại này, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu cho bộ ngành, cơ quan, địa phương mình, bảo đảm các tiêu chí ‘đúng – đủ – sạch – sống’. Đồng thời, khẩn trương thiết lập công cụ quản lý trực quan và hệ thống chỉ số (KPI) định lượng để đánh giá các nhiệm vụ được giao. Việc này nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng của các dự án phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Về phát triển nhân lực, Thủ tướng cũng yêu cầu có chính sách đãi ngộ đặc biệt với nhân tài, chuyên gia hàng đầu, các tổng công trình sư, kiến trúc sư trưởng để triển khai các hệ thống chiến lược, các sáng kiến đột phá. Những chính sách này cần được thiết kế để thu hút và giữ chân những chuyên gia giỏi, tạo động lực cho họ tham gia vào các dự án quan trọng quốc gia.

Đề án 06 cần tập trung hoàn thành 40/61 tiện ích, giảm, đơn giản hóa đối với 324 thủ tục hành chính. Triển khai liên thông đơn thuốc từ các bệnh viện đến hệ thống điều phối dữ liệu y tế, nhà thuốc để tích hợp đồng bộ trên VNeID, nghiên cứu, xây dựng đám mây dữ liệu (Cloud) công dân tích hợp trên nền tảng VNeID. Đây là những bước đi cụ thể nhằm đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi số và cải thiện môi trường kinh doanh.

Tóm lại, việc đẩy mạnh phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang là một nhiệm vụ trọng tâm của Chính phủ. Các bộ, ngành và địa phương cần tích cực triển khai các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của các dự án, cải thiện môi trường kinh doanh và thu hút nhân tài. Với những nỗ lực và quyết tâm, Việt Nam kỳ vọng sẽ đạt được những bước tiến quan trọng trong thời gian tới.

Nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc xây dựng cơ sở dữ liệu, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, kết nối với các cơ sở dữ liệu khác để tạo ra hệ thống thông tin đồng bộ và chính xác. Điều này giúp nâng cao hiệu quả của các dịch vụ công và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nền kinh tế số.

JPMorgan gần đây đã giới thiệu một cơ chế tính phí mới cho các giao dịch chuyển tiền qua PayPal và Coinbase, với mục đích tạo điều kiện thuận lợi hơn cho khách hàng trong việc thực hiện các giao dịch tài chính. Tuy nhiên, quyết định này đã gây ra sự tranh cãi trong cộng đồng tài chính, khi ngân hàng này dự kiến thu được một nguồn thu đáng kể từ các khoản phí này.

Alex Rampell, đối tác chung tại Andreessen Horowitz và người đồng sáng lập Affirm, đã lên tiếng chỉ trích bước đi này của JPMorgan. Ông cho rằng việc áp dụng phí giao dịch mới có thể cản trở sự cạnh tranh trong ngành tài chính và gây khó khăn cho người dùng khi chuyển tiền vào các nền tảng tiền mã hóa. Theo ông Rampell, nếu chiến lược của JPMorgan thành công, các ngân hàng khác có thể sẽ noi theo, điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của ngành tài chính công nghệ.

Cuộc tranh luận giữa các tổ chức tài chính và các công ty fintech về quyền sở hữu và quyền truy cập dữ liệu đã trở nên gay gắt hơn. Trong khi JPMorgan muốn bảo vệ dữ liệu khách hàng và chi phí vận hành, các công ty fintech lại lập luận rằng những khoản phí như vậy có thể hạn chế sự đổi mới và cạnh tranh trong lĩnh vực công nghệ tài chính. Về vấn đề này, tương lai của dịch vụ tài chính và cách dữ liệu được chia sẻ và sử dụng trên toàn ngành có thể sẽ bị ảnh hưởng.

Không chỉ giới hạn ở việc thu phí, động thái của JPMorgan còn đặt ra câu hỏi về vai trò của các ngân hàng truyền thống trong thời đại kỹ thuật số. Khi các phương thức thanh toán kỹ thuật số ngày càng trở nên phổ biến, các ngân hàng buộc phải thích nghi và tìm cách cân bằng giữa việc bảo vệ lợi ích kinh doanh và đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

Nhìn chung, việc JPMorgan triển khai cơ chế tính phí mới cho các giao dịch chuyển tiền thông qua PayPal và Coinbase đã mở ra một cuộc tranh luận rộng lớn về tương lai của ngành tài chính. Kết quả của cuộc tranh luận này sẽ quyết định cách thức mà các tổ chức tài chính và công ty fintech hoạt động trong thời gian tới, cũng như cách mà dữ liệu khách hàng được bảo vệ và sử dụng. Đối với khách hàng, điều quan trọng là phải cập nhật những thay đổi trong chính sách của các tổ chức tài chính và hiểu rõ về các khoản phí mà họ phải trả.

Chuyển đổi số khu vực công tại Việt Nam đang trở thành một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là làm thế nào để đầu tư vào chuyển đổi số một cách hiệu quả và kiến tạo sự phát triển bền vững.

Ông Nguyễn Minh Khôi, Giám đốc Chính sách & Chuyển đổi, Viện Tony Blair vì Thay đổi Toàn cầu cho rằng, thay vì chỉ tập trung vào hạ tầng phần cứng và kỹ năng CNTT cơ bản, Việt Nam cần xác định tư duy về một hệ sinh thái số, nơi hạ tầng, thể chế và con người cùng vận hành như một nền tảng điều phối chính sách, dữ liệu và dịch vụ công.

Như ông Khôi đã chỉ ra, việc đầu tư vào chuyển đổi số chỉ tập trung vào hạ tầng phần cứng và kỹ năng CNTT cơ bản sẽ không mang lại hiệu quả lâu dài. Thay vào đó, cần có một cách tiếp cận toàn diện hơn, xây dựng một hệ sinh thái số vững chắc, bao gồm hạ tầng, thể chế và con người làm việc cùng nhau.

Trong đó, hạ tầng đóng vai trò quan trọng, bao gồm các thành phần như mạng internet, các trung tâm dữ liệu và các nền tảng công nghệ. Tuy nhiên, hạ tầng không phải là yếu tố duy nhất, thể chế và con người cũng cần được quan tâm và đầu tư đúng mức.

Thể chế đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường pháp lý và chính sách hỗ trợ cho chuyển đổi số. Điều này đòi hỏi sự thay đổi trong cách thức quản lý và điều hành của các cơ quan nhà nước, cũng như việc ban hành các chính sách và quy định mới để hỗ trợ sự phát triển của hệ sinh thái số.

Còn con người, là nguồn lực quan trọng trong quá trình chuyển đổi số. Cần có đội ngũ nhân viên được đào tạo và trang bị kỹ năng phù hợp để có thể tận dụng các công nghệ mới và vận hành hệ sinh thái số một cách hiệu quả.

Ông Khôi cũng nhấn mạnh rằng, việc xây dựng một hệ sinh thái số cần có sự tham gia của nhiều bên, bao gồm cả các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và tổ chức xã hội. Sự hợp tác này sẽ giúp tạo ra một môi trường hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái số.

Viện Tony Blair vì Thay đổi Toàn cầu đang hỗ trợ nhiều quốc gia trên thế giới trong quá trình chuyển đổi số. Theo ông Khôi, mỗi quốc gia có những điều kiện và nhu cầu riêng, vì vậy cần có cách tiếp cận riêng phù hợp với từng quốc gia.

Với Việt Nam, ông Khôi tin rằng, với sự quyết tâm và sự hợp tác của các bên, sẽ có thể xây dựng một hệ sinh thái số vững chắc, hỗ trợ cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Chuyển đổi số đang là một yêu cầu cấp thiết đối với Việt Nam, và việc đầu tư vào chuyển đổi số một cách hiệu quả sẽ giúp kiến tạo sự phát triển bền vững cho đất nước. Với cách tiếp cận toàn diện và sự hợp tác của các bên, tin rằng chúng ta sẽ có thể xây dựng một tương lai số vững sáng cho Việt Nam.