Thiên tai gây thiệt hại nặng nề trong 7 tháng đầu năm

Thiên tai nghiêm trọng đã gây ra 114 người chết, mất tích và thiệt hại kinh tế lên tới trên 553 tỷ đồng trong 7 tháng đầu năm nay, theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Từ đầu năm đến hết ngày 23/7, nhiều đợt thiên tai nghiêm trọng như bão, áp thấp nhiệt đới, lũ, ngập lụt, hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở, sụt lún đất và ngập lụt do triều cường đã xảy ra tại nhiều địa phương trên cả nước.

Đặc biệt, cơn bão số 3 (bão Wipha) và dông trước bão, mưa lũ sau bão đã gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Hai đợt mưa lớn, sạt lở đất, lũ quét, lũ, ngập lụt nghiêm trọng tại một số tỉnh miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng. Một trong những sự cố thiên tai nghiêm trọng nhất là trận dông lốc xảy ra vào ngày 19/7 tại tỉnh Quảng Ninh, khiến chìm tàu du lịch Vịnh Xanh 58 và làm 39 người chết, mất tích.

Hoàn lưu bão số 3 cũng đã gây ra mưa lũ lớn tại tỉnh Nghệ An, khiến nhiều ngôi nhà, công trình, trường học, trạm y tế ở một số xã miền núi, biên giới của tỉnh này bị hư hỏng.

Năm 2024 được ghi nhận là một năm thiên tai khốc liệt và cực đoan với nhiều loại hình trên khắp cả nước. Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong năm 2024, đã có 10 trận bão, áp thấp nhiệt đới; 240 trận mưa lớn, ngập úng, lũ, lũ quét, sạt lở đất; 278 trận dông lốc, sét, mưa đá; 409 trận sạt lở và hạn hán, xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long; 472 trận động đất và 17 đợt nắng nóng.

Thiên tai trong năm 2024 đã làm 519 người chết, mất tích, gấp hơn 3 lần so với năm 2023 và 2,5 lần trung bình 10 năm từ 2014 đến năm 2023. Thiệt hại về kinh tế ước tính lên tới trên 91.600 tỷ đồng, gấp 10 lần so với năm 2023 và gấp hơn 4 lần trung bình 10 năm 2014-2023.

Bão số 3 (bão Yagi) là một trong những cơn bão mạnh nhất trong 30 năm qua trên biển Đông và trong 70 năm qua trên đất liền, gây ra nhiều thiệt hại về người và tài sản. Bão Yagi và mưa lũ sau bão đã làm 345 người chết, mất tích và gây thiệt hại kinh tế lên tới trên 84.500 tỷ đồng.

Siêu mây dông hiếm gặp quét mạnh từ Bắc vào Nam vào chiều ngày 19/7 vừa qua đã gây ra tình trạng thời tiết cực đoan trên diện rộng. Sự kiện này đã đặt ra nhiều câu hỏi về khả năng dự báo và cảnh báo thiên tai của Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu và gia tăng tần suất các hiện tượng thời tiết cực đoan.

TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai, đã phân tích về siêu dông này. Theo ông, siêu dông có đường kính từ vài km đến vài trăm km, gồm nhiều cụm mây dông phát triển kết hợp thành hệ thống lớn. Nó có thể tồn tại trong nhiều giờ, thậm chí 12-24 giờ. Tuy nhiên, việc dự báo siêu dông là vô cùng khó khăn do sự phức tạp của các yếu tố thời tiết và địa lý.

Về vụ lật tàu du lịch thảm khốc xảy ra vào chiều 19/7, TS Huy cho rằng, đây là một tình huống hy hữu và có thể có lốc xoáy tại chỗ khi mây dông xảy ra. Cơ quan chức năng không thể dự báo chính xác siêu dông này do không có thông tin đầy đủ và kịp thời về tình hình thời tiết. ” Thông tin” không đầy đủ và kịp thời đã khiến cho việc dự báo trở nên khó khăn hơn.

PGS.TS Vũ Thanh Ca, giảng viên cao cấp Đại học Tài nguyên và Môi trường, cũng đồng tình với quan điểm trên. Ông cho rằng, dông sét rất khó dự báo chính xác và việc cảnh báo sớm là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, để đạt được điều này, cần có đầu tư chiều sâu vào hệ thống dự báo và cảnh báo thiên tai.

Từ thực tế này, các chuyên gia khí tượng thủy văn đề xuất cần tăng cường đầu tư cho dự báo, cảnh báo thiên tai để giảm thiểu thiệt hại. Việc ứng dụng công nghệ và phát triển công cụ dự báo, cảnh báo với độ chính xác cao là hết sức cần thiết.

Liên quan đến tình hình thời tiết hiện nay, tại Hà Nội, 38 tuyến phố có nguy cơ ngập sau cơn mưa dông chiều nay. Các cơ quan chức năng đang tích cực triển khai các biện pháp phòng chống và cảnh báo để đảm bảo an toàn cho người dân.

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia vừa đưa ra cảnh báo về một đợt mưa lớn diện rộng sẽ diễn ra trong 3 ngày tới, từ 21 đến 23/7. Dự báo cho thấy dải hội tụ nhiệt đới sẽ tiếp tục hoạt động mạnh, trục qua Bắc Bộ và nối với cơn bão số 3. Bên cạnh đó, gió mùa Tây Nam sẽ hoạt động với cường độ trung bình đến mạnh.

Tại Hà Nội, trong 3 ngày tới, thời tiết sẽ đầy mây với mưa to đến rất to và giông. Đáng chú ý, vào đêm 21/7, gió tây bắc đến bắc sẽ đạt cấp 4-5, sau tăng lên cấp 6-7, giật cấp 9. Nhiệt độ ngày 21/7 sẽ giảm mạnh so với ngày trước, chỉ đạt 29 độ, và tiếp tục giảm còn 27 độ vào ngày 22/7. Nhiệt độ thấp nhất sẽ phổ biến từ 23-25 độ.

Bắc Bộ cũng sẽ chịu ảnh hưởng của bão số 3 trong 3 ngày tới, với mưa rất lớn. Tổng lượng mưa có nơi sẽ lên đến 600mm. Từ ngày 21-22/7, khu vực Đông Bắc, đồng bằng Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An sẽ có mưa to đến rất to và giông, với lượng mưa phổ biến từ 120-250mm, có nơi trên 400mm.

Các khu vực khác của Bắc Bộ và Hà Tĩnh cũng sẽ có mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to và giông, với lượng mưa phổ biến từ 70-150mm, có nơi trên 200mm. Cơ quan khí tượng cảnh báo nguy cơ mưa có cường suất lớn (>150mm/3h).

Từ đêm 22-23/7, khu vực Đông Bắc, đồng bằng Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An tiếp tục có mưa to đến rất to, với lượng mưa phổ biến từ 60-100mm, có nơi trên 200mm. Người dân cần đề phòng lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh trong những ngày mưa giông. Ngoài ra, cũng cần cảnh giác với nguy cơ lũ quét trên sông, suối nhỏ, sạt lở đất ở sườn dốc và ngập úng tại vùng trũng, thấp.

Dự báo thời tiết tại Hà Nội trong 3 ngày tới (21-23/7):

– Ngày 21/7: Nhiều mây, có mưa to và giông. Gió tây bắc cấp 2-3, sau tăng lên cấp 4-5. Nhiệt độ cao nhất: 27-29 độ. Độ ẩm trung bình: 79-84%. Khả năng mưa: 100%.

– Đêm 21/7: Nhiều mây, có mưa to đến rất to. Gió tây bắc đến bắc cấp 4-5, sau tăng lên cấp 6-7, giật cấp 9. Nhiệt độ thấp nhất: 25-27 độ. Độ ẩm trung bình: 95-100%. Khả năng mưa: 100%.

– Ngày 22/7: Đầy mây, có mưa to đến rất to. Gió bắc cấp 6-7, sau giảm xuống cấp 3-4. Nhiệt độ cao nhất: 25-27 độ. Độ ẩm trung bình: 90-95%. Khả năng mưa: 100%.

– Đêm 22/7: Đầy mây, có mưa to đến rất to. Gió bắc cấp 3-4. Nhiệt độ thấp nhất: 23-25 độ. Độ ẩm trung bình: 95-90%. Khả năng mưa: 100%.

– Ngày 23/7: Nhiều mây, có mưa to đến rất to. Gió bắc cấp 2-3. Nhiệt độ cao nhất: 27-29 độ. Độ ẩm trung bình: 87-92%. Khả năng mưa: 90%.

– Đêm 23/7: Nhiều mây, có mưa vừa, mưa to. Gió nhẹ. Nhiệt độ thấp nhất: 24-26 độ. Độ ẩm trung bình: 95-90%. Khả năng mưa: 90%.

Người dân nên thường xuyên kiểm tra dự báo thời tiết và hạn chế ra đường khi xảy ra mưa giông lớn. Chủ động phương án an toàn trong sinh hoạt và đi lại cũng là điều cần thiết trong những ngày tới.

Trong ngày 20-7, thời tiết tại Nam Bộ và TP HCM dự kiến sẽ trải qua những diễn biến phức tạp do tác động kết hợp giữa gió mùa Tây Nam và vùng hội tụ ẩm trên cao. Theo Đài Khí tượng Thủy văn Nam Bộ, thời tiết trong ngày sẽ đặc trưng bởi nắng gián đoạn, kèm theo khả năng xuất hiện mưa rào và rải rác có dông.

Người dân cần đặc biệt chú ý đến các hiện tượng thời tiết cực đoan có thể xảy ra trong cơn dông, bao gồm sấm sét, gió giật mạnh và lốc xoáy. Điều này đòi hỏi sự chuẩn bị và đề phòng kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn.

Về nhiệt độ, nhiệt độ thấp nhất trong ngày sẽ dao động trong khoảng từ 24-27 độ C. Trong khi đó, nhiệt độ cao nhất có thể đạt mức từ 29-32 độ C, và ở một số khu vực có thể vượt trên 32 độ C.

Mặc dù có khả năng xuất hiện mưa rào và dông, Nam Bộ và TP HCM vẫn sẽ có những khoảng thời gian nắng gián đoạn. Điều này cho thấy sự phân bố không đều của thời tiết và nhu cầu theo dõi chặt chẽ dự báo thời tiết để có kế hoạch phù hợp.

Nhìn chung, trong ngày 20-7, cư dân tại TP HCM và các khu vực thuộc Nam Bộ nên chủ động ứng phó với các điều kiện thời tiết phức tạp này. Luôn cập nhật thông tin dự báo thời tiết mới nhất và thực hiện các biện pháp phòng ngừa cần thiết để giảm thiểu rủi ro từ các hiện tượng thời tiết bất lợi.