Một trường hợp đáng tiếc đã xảy ra tại tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc, khi một phụ nữ 67 tuổi bị hôn mê sâu sau khi tắm nắng giữa trưa trong hai giờ liền. Bà Vương đã tin vào một mẹo dân gian không có cơ sở khoa học rằng tắm nắng có thể “tăng cường sức khỏe”, “làm ấm dương khí, trừ ẩm và chữa bệnh”. Tuy nhiên, hành động này đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khi bà bị xuất huyết não do phình động mạch và có biểu hiện thoát vị não.

Các bác sĩ đã xác định rằng bà Vương đã bị tổn thương não nghiêm trọng và đối mặt với nguy cơ cao về các biến chứng do nằm liệt giường kéo dài. Sau nhiều tuần điều trị tích cực, bệnh nhân bước vào giai đoạn phục hồi chức năng với các liệu pháp kết hợp như châm cứu, vật lý trị liệu và một số ca phẫu thuật bổ trợ.

Bác sĩ Diệp Tường Minh, Giám đốc Khoa Phục hồi chức năng tại Bệnh viện Nhân dân tỉnh Chiết Giang, khẳng định rằng “tắm nắng chữa bách bệnh” hoàn toàn không có cơ sở khoa học. Việc tiếp xúc ánh nắng trong thời gian dài, đặc biệt vào giờ nắng nóng cực độ, là vô cùng nguy hiểm – nhất là đối với người cao tuổi hoặc người có bệnh nền như cao huyết áp hay bệnh mạch máu não.

Sự việc này đã gây chấn động ngành y và làm dấy lên cuộc tranh luận sôi nổi trên các nền tảng mạng xã hội Trung Quốc về xu hướng “tự chữa bệnh” bằng các phương pháp thiếu căn cứ khoa học. Các chuyên gia y tế đã cảnh báo về trào lưu “tắm nắng chữa bệnh” và khuyên người dân nên bảo vệ cơ thể trước ánh nắng mặt trời và ngăn ngừa say nắng.

Theo các chuyên gia y tế, việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời ở mức độ hợp lý có thể hỗ trợ tổng hợp vitamin D, cải thiện tâm trạng và tăng cường miễn dịch. Tuy nhiên, mọi “liệu pháp ánh nắng” đều cần được áp dụng đúng cách, đúng thời điểm và phải dựa trên tư vấn của bác sĩ, đặc biệt với nhóm người cao tuổi hoặc có tiền sử bệnh lý.

Vụ việc của bà Vương là minh chứng điển hình cho hệ quả của việc tin theo các lời đồn đoán không có cơ sở y học. Trong bối cảnh thông tin tràn lan, việc chọn lọc và tiếp cận kiến thức y tế từ các nguồn đáng tin cậy trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Sức khỏe không phải là điều để thử nghiệm bằng các mẹo dân gian thiếu kiểm chứng.

Huyết áp cao thường được ví như “kẻ giết người thầm lặng” bởi nó làm tăng nguy cơ đột quỵ, bệnh tim mạch và bệnh thận. Để kiểm soát tình trạng này, nhiều người thường được khuyên giảm lượng muối trong chế độ ăn uống. Tuy nhiên, theo bác sĩ Shirley Koeh, một chuyên gia y học chức năng tại Malaysia, việc giảm muối chỉ giải quyết một nửa vấn đề.

Bác sĩ Koeh nhấn mạnh rằng việc bổ sung kali vào chế độ ăn uống cũng quan trọng không kém. Kali đóng vai trò quan trọng trong việc làm giãn mạch máu và hỗ trợ cơ thể loại bỏ natri, một yếu tố góp phần làm tăng huyết áp. Khi cơ thể hấp thụ đủ kali, không chỉ giúp giảm gánh nặng cho hệ tim mạch mà còn giảm nguy cơ tử vong do các bệnh liên quan đến tim.

Về vấn đề này, bác sĩ Koeh khuyến khích tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu kali vào chế độ ăn uống hàng ngày. Một số thực phẩm giàu kali mà bạn có thể thêm vào thực đơn bao gồm bơ, rau bina, chuối, nấm, đậu và đậu lăng. Những thực phẩm này không chỉ cung cấp kali mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác.

Ngoài ra, nước ép cần tây và chiết xuất củ dền cũng được xem là hỗ trợ hạ huyết áp hiệu quả nhờ chứa kali và nitrat tự nhiên giúp giãn mạch máu. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nước ép củ dền có thể làm giảm huyết áp tâm thu hiệu quả trong vòng 90 ngày. Do đó, việc kết hợp các thực phẩm giàu kali và các loại nước ép tự nhiên vào chế độ ăn uống hàng ngày có thể giúp kiểm soát huyết áp cao một cách hiệu quả.

Để có một chế độ ăn uống lành mạnh và kiểm soát huyết áp cao, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có được lời khuyên phù hợp nhất. Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm về các thực phẩm giàu kali và cách chúng hỗ trợ sức khỏe tại https://www.healthline.com/nutrition/benefits-of-potassium hoặc https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/nutrition-and-healthy-eating/expert-answers/potassium/faq-20458745.

Bệnh nhân là anh T.D.N (42 tuổi, TP.HCM), nhập viện trong tình trạng đau đầu, tê yếu một bên thân, méo miệng và khó nói. Bệnh nhân còn có tiền sử tăng huyết áp không điều trị thường xuyên.

Người nhà bệnh nhân cho biết, tối hôm trước anh D.N đi nhậu tất niên với hội bạn thân, gần 2 giờ sáng mới về. Anh nằm nghỉ đến tầm 6 giờ sáng dậy tắm rửa để đi làm. Bất ngờ anh bị lảo đảo chóng mặt, tê yếu tay, người nhà thấy vậy hỏi thăm nhưng anh nói khó, miệng hơi lệch sang bên. Bản thân anh cũng có hiểu biết về dấu hiệu FAST nên nhờ người nhà đưa vào viện khẩn cấp.

“Rất may anh D.N được phát hiện sớm và đưa đi cấp cứu ngay trong giờ vàng, chúng tôi phải cấp tốc tiết kiệm từng giây phút để nâng cao hiệu quả cứu sống, bảo toàn các chức năng cao nhất cho người bệnh”, Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Đức, Trưởng khoa Nội Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết.

Ngay tại phòng chụp CT não, kết quả chụp bằng máy CT 768 lát cắt hiện đại bậc nhất nhanh chóng được các Bác sĩ trực tiếp đọc ngay trên màn hình, khám và hội chẩn, xác định đúng bệnh cảnh đột quỵ thể nhồi máu não và chỉ định điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch (TPA). Người bệnh đồng thời cũng được lấy máu làm xét nghiệm các chỉ số liên quan như CTM, Ure, Creatinin máu, Ion đồ, AST, ALT, TQ-TCK, Troponin I…

Người bệnh được chụp CT não và đánh giá, cấp cứu ngay trong phòng chụp. Ảnh: BV Đa khoa Tâm Anh

Sau khi giải thích và được sự đồng ý của thân nhân, anh D.N được điều trị tiêu sợi huyết khẩn cấp ngay tại phòng chụp CT. Tổng thời gian từ lúc người bệnh nhập viện đến khi thực hiện cấp cứu khoảng 50 phút. Sau khi sử dụng thuốc tiêu sợi huyết, anh D.N tiếp tục được đánh giá liên tục trong nhiều giờ để đảm bảo người bệnh không có các biến chứng khi sử dụng thuốc và các mô não được tái tưới máu tốt.

Thuốc tiêu sợi huyết chứa thành phần hoạt chất chính là alteplase có tác dụng hoạt hóa plasmin là một chất trong cơ thể có tác dụng tiêu hủy huyết khối. Kỹ thuật cấp cứu đột quỵ bằng thuốc tiêu sợi huyết cần được áp dụng trong vòng 4,5 giờ sau khi mạch máu não bị tắc. Dùng thuốc càng sớm thì hiệu quả cứu sống và hồi phục của người bệnh càng cao.

Để loại trừ nguy cơ anh D.N bị tắc thêm động mạch não lớn, sau khi dùng thuốc tiêu sợi huyết, Bác sĩ chỉ định chụp thêm CTA giúp khảo sát toàn diện các mạch máu não. “Rất may bệnh nhân không bị tắc động mạch não lớn nên không cần can thiệp nội mạch”, Bác sĩ Minh Đức cho biết.

Sau khi được chuyển về Khoa Hồi sức tích cực – Chống độc để theo dõi và điều trị tiếp,hiện anh D.N đã qua cơn nguy kịch, tiên lượng phục hồi tốt.

Giải thích vì sao người bệnh bị đột quỵ cấp sau khi uống nhiều rượu bia, Bác sĩ Minh Đức cho biết người bệnh đi nhậu từ đêm hôm trước. Rượu là thủ phạm gây tiểu nhiều làm tăng độ nhớt máu, dễ tạo cục máu đông. Rượu cũng là nguyên nhân gây co mạch làm nóng bừng người gây tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim. Đây là các yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ. Ngoài ra, người bệnh còn tắm sáng trong thời tiết lạnh, nhiệt độ giảm làm co mạch máu, tăng trương lực mạch máu lại làm tăng huyết áp, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu não.

Ngoài yếu tố thời tiết và rượu bia, nhiều yếu tố của mùa lễ, Tết như giờ giấc sinh hoạt đảo lộn gây stress, thiếu ngủ, ăn uống nhiều thực phẩm chứa chất béo, đường, nạp quá nhiều năng lượng làm tăng cân nhanh… cũng khiến nguy cơ đột quỵ tăng cao. Bác sĩ Minh Đức đưa ra lời khuyên, mùa lễ Tết dù bận rộn và tiệc tùng nhiều, mỗi người cũng nên giữ ăn uống ở mức vừa phải; hạn chế các thức ăn chứa nhiều dầu, mỡ, nội tạng; vận động thường xuyên, tránh rượu bia quá đà và giữ ấm cơ thể khi thời tiết lạnh.

Việc phát hiện sớm dấu hiệu đột quỵ để tranh thủ thời gian vàng cấp cứu đóng vai trò vô cùng quan trọng, với các biểu hiện thường gặp như tê yếu chân tay, xây xẩm, chóng mặt, đau đầu, méo miệng, giọng nói bị đớ…

Thời gian vàng để cấp cứu đột quỵ là trong vòng 3 giờ đầu để điều trị tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch; nếu muộn hơn từ 4,5 đến 6 giờ tính từ khi xuất hiện triệu chứng khởi phát cơn đột quỵ thì cần can thiệp nội mạch lấy huyết khối bằng dụng cụ. Cấp cứu càng sớm hiệu quả điều trị càng cao. Trong thời gian chờ đợi cấp cứu, người bệnh không nên tự ý dùng bất cứ loại thuốc gì. Người nhà nên giữ người bệnh tránh bị té ngã, nằm cao đầu. Đồng thời, lập tức đưa người bệnh đến ngay cơ sở y tế có sẵn điều kiện, máy móc, thuốc chuyên dụng để can thiệp đột quỵ kịp thời.

Nhiều tiết mục văn nghệ, ảo thuật, múa rối, múa lân, vẽ tranh, chụp hình miễn phí… đã mang không khí xuân tràn ngập khán phòng, xua tan sự ảm đạm của bệnh tật. Mỗi bệnh nhi tại bệnh viện sẽ được phát 1 phiếu mua hàng 0 đồng để được mua sắm miễn phí các đồ dùng thiết yếu phục vụ cho Tết này.

Mỗi bệnh nhân nhi/người nhà bệnh nhân sẽ tới 13 quầy gian hàng để được nhận 13 phần quà tương ứng gồm nhiều sản phẩm như: quầy bánh kẹo, quầy bánh sữa, quầy bắp rang bơ, quầy đồ chơi, quầy chăn/ga/gối/quần áo, quầy xúc xích, quầy thực phẩm và đồ khô, quầy cắt tóc miễn phí, quầy tết bóng nghệ thuật, quầy chụp ảnh, quầy thư pháp, quầy tò he, quầy tranh cát/tô tượng.

Những tiết mục nghệ thuật đặc sắc tại chương trình Xuân yêu thương 2023 thu hút đông đảo các bệnh nhi

ThS.Trịnh Ngọc Hải – Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, năm 2022, bệnh viện thăm khám cho hơn 1 triệu bệnh nhi, trên 100.000 bệnh nhi nội trú, mỗi ngày, bệnh viện đón tiếp khoảng 5.000 bệnh nhân tới khám và có khoảng 2.000 bệnh nhân điều trị nội trú tại bệnh viện. Hầu hết các bé nằm viện đều ở tỉnh xa và mắc bệnh hiểm nghèo chuyển từ tuyến dưới lên gặp nhiều khó khăn về kinh tế.

Vào dịp Tết hằng năm, bệnh viện điều trị nội trú từ 1.000 đến 1.500 trẻ. Để động viên tinh thần bệnh nhi và người nhà, bên cạnh đảm bảo về mặt chuyên môn, Bệnh viện cũng có các biện pháp hỗ trợ tinh thần như suất cơm miễn phí, quà tặng đồ chơi, vật dụng… để bệnh nhi ở lại bệnh viện có điều kiện tốt nhất, không ai không có Tết.

Nhằm chia sẻ gánh nặng tâm lý cho các gia đình và mang lại sự lạc quan cho các em nhỏ, vào những dịp đặc biệt như Tết Thiếu nhi, Noel, Tết Nguyên đán, bệnh viện luôn có sự chung tay của các đơn vị tài trợ tổ chức chương trình đặc biệt dành cho các bệnh nhi.

Tại chương trình Xuân yêu thương 2023 này, Bệnh viện Nhi Trung ương đã đón nhận tổng kinh phí tài trợ hơn 2,4 tỷ đồng với 30 gian hàng phát miễn phí tặng cho gần 2.000 bệnh nhân.

Xử phạt công ty sản xuất thuốc chưa được cấp giấy đăng ký lưu hành

Cục Quản lý Dược- Bộ Y tế, vừa ký quyết định số 19/QĐ-XPHC xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần y học Rạng Đông – Chi nhánh tại TP.HCM  (địa chỉ trụ sở chính số 202A đường 11, phường Linh Xuân, quận Thủ Đức, TP.HCM).

Do công ty này đã sản xuất và đưa ra lưu hành tại Việt Nam 70 lọ (lọ 10ml) chất 18F-FDG chưa được cấp giấy đăng ký lưu hành.

18F-FDG (18F- fluodeoxyglucose) là một dược chất phóng xạ dạng tiêm. Trong ung thư, dược chất này không chỉ được dùng để chẩn đoán giai đoạn bệnh mà còn giúp các bác sỹ y học hạt nhân cũng như ung thư và xạ trị lập kế hoạch điều trị, theo dõi đáp ứng điều trị. Hiện nay 18F-FDG là dược chất phóng xạ được phổ biến nhất trong y học hạt nhân (chiếm tới 90-95% ghi hình PET).

Mức xử phạt hành chính là 160 triệu đồng, Công ty cổ phần y học Rạng Đông – Chi nhánh tại TP.HCM còn bị đình chỉ hoạt động sản xuất thuốc 18F-FDG trong thời hạn 6 tháng, kể từ ngày 12/1/2023. Công ty cổ phần y học Rạng Đông – Chi nhánh tại TP.HCM cũng phải tiêu hủy 70 lọ (lọ 10ml) thuốc 18F-FDG trên đây.

Cục Quản lý dược đề nghị Công ty cổ phần y học Rạng Đông, chi nhánh TP.HCM phải nghiêm chỉnh chấp hành Quyết định xử phạt. Nếu quá thời hạn mà đơn vị không tự nguyện chấp hành sẽ bị cưỡng chế thi hành theo quy định của pháp luật.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ được trao chứng nhận Kim cương về điều trị đột quỵ

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ vừa nhận Chứng nhận Kim cương do Hội Đột quỵ thế giới (WSO) trao cho hệ thống cấp cứu, điều trị đột quỵ não đạt chuẩn.

WSO Angels Awards là giải thưởng mà Hội Đột quỵ Thế giới (W.S.O) dành cho các đơn vị và trung tâm điều trị đột quỵ có hoạt động chăm sóc đột quỵ xuất sắc trên phạm vi toàn cầu.

PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng, Phó Chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam, Chủ tịch Hội Đột quỵ TP.HCM và đại diện cho Hội Đột quỵ thế giới tại Việt Nam cho biết, đây là phần thưởng danh giá mà hiếm đơn vị, trung tâm đột quỵ có thể đạt được.

Khi đưa ra các tiêu chuẩn và trao tặng các chứng nhận Vàng, Bạch kim, Kim cương cho các đơn vị đột quỵ, Tổ chức Đột quỵ thế giới mong muốn sẽ đưa được những thành tựu của y học vào thực tiễn, để điều trị tốt nhất cho bệnh nhân bị đột quỵ theo khuyến cáo chung của các Hội Đột quỵ chuyên ngành trên thế giới.

Chứng nhận do Hội Đột quỵ Thế giới trao cho hệ thống cấp cứu, điều trị đột quỵ não đạt chuẩn không có hiệu lực vĩnh viễn. Thay vào đó, tổ chức này sẽ đánh giá chất lượng theo từng quý, nếu đủ tiêu chuẩn vượt qua hàng loạt tiêu chí khắt khe mới được “tái cấp”.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ tham gia RESQ từ quý 2 năm 2021, đạt mức Bạch kim (vào quý 2, quý 4 năm 2021 và quý 2 năm 2022). Đến quý 3 năm 2022, Bệnh viện là 1 trong 2 cơ sở y tế tại Việt Nam và là 1 trong 40 đơn vị điều trị đột quỵ khác trên toàn thế giới đã đạt giải thưởng cao nhất của WSO Angels – mức Kim Cương.

Để đạt được chứng nhận này, bệnh viện báo cáo các số liệu, quy trình điều trị lên hệ thống RESQ mỗi ngày, sau đó WSO căn cứ nhiều tiêu chí đánh giá như: quy trình tiếp nhận, can thiệp, cứu sống bệnh nhân đột quỵ, cho đến điều trị phòng ngừa sau khi xuất viện.

Có rất nhiều tiêu chí khắt khe của chứng nhận Kim cương, không chỉ ở vấn đề tay nghề, trình độ của bác sĩ, trang thiết bị của bệnh viện mà còn phải có sự phối hợp, hoạt động với cộng đồng, để người dân nhận biết được triệu chứng đột quỵ, đến bệnh viện để được điều trị tốt.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ là đơn vị tiên phong trong phát triển bệnh viện điều trị đột quỵ toàn diện và áp dụng nhiều kỹ thuật mới. Kể từ khi đi vào hoạt động (năm 2019), Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ đã khám, điều trị cho gần 400.000 lượt bệnh nhân, trong đó có hơn 160.000 lượt vì đột quỵ.

Tính riêng trong năm 2022, Bệnh viện tiếp nhận khám và điều trị cho hơn 205.000 lượt, trong đó có hơn 81.000 lượt bệnh nhân đến vì đột quỵ; số ca mắc đột quỵ mới là 12.814 ca. Số lượng nhồi máu não chiếm 76%, xuất huyết não chiếm 24%. Bệnh nhân đến trong thời gian vàng năm 2022 là 21%, tăng so với 2021 (20%).

Bệnh viện chuyên sâu về đột quỵ đầu tiên tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đạt chuẩn Kim cương sẽ là tiền đề quan trọng giúp nâng cao chất lượng điều trị đột quỵ, góp phần cứu sống hàng ngàn bệnh nhân, giảm tỷ lệ tàn phế, giảm gánh nặng cho các bệnh viện phía Nam và gánh nặng cho xã hội.

Sau khi kết thúc kỳ nghỉ Tết nguyên đán Quý Mão 2023, từ mùng 4 Tết đến nay, tại nhiều bệnh viện trên địa bàn Hà Nội ghi nhận số bệnh nhân nhập viện tăng, nhất là các bệnh nhân mãn tính và người cao tuổi. Nguyên nhân do thời tiết dịp Tết này khá lạnh cộng với thói quen sinh hoạt ngày Tết thay đổi bất thường.

Việc phát hiện sớm dấu hiệu đột quỵ để tranh thủ thời gian vàng cấp cứu đóng vai trò vô cùng quan trọng, với các biểu hiện thường gặp như tê yếu chân tay, xây xẩm, chóng mặt, đau đầu, méo miệng, giọng nói bị đớ…

Thông tin từ Bệnh viện Bạch Mai ngày 30/1 cho biết, trong 7 ngày nghỉ tết (từ 20/1 đến 27/1), tổng số bệnh nhân vào viện là 1.816 lượt, tăng cao gấp 2 lần so với các năm trước, trong đó có nhiều trường hợp đột quỵ nặng. Đáng chú ý, ngay mùng 1 tết Quý Mão, tại Trung tâm Đột quỵ của Bệnh viện này đã có 3 ca đột quỵ rất nặng vào cấp cứu.

PGS.TS. Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai cảnh báo, trời lạnh là nguyên nhân khiến bệnh đột quỵ gia tăng. Cùng với thời tiết, dịp tết nhiều người lười vận động, tập thể thao hơn, ăn uống mất kiểm soát hơn, đây cũng có thể là một yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Ngoài ra, lạm dụng rượu bia cũng là một trong nhiều nguyên nhân khiến nhiều ca đột quỵ xảy ra. Theo chuyên gia, rượu là thủ phạm gây tiểu nhiều làm tăng độ nhớt máu, dễ tạo cục máu đông. Rượu cũng là nguyên nhân gây co mạch làm nóng bừng người gây tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim.

Việc phát hiện sớm dấu hiệu đột quỵ để tranh thủ thời gian vàng cấp cứu đóng vai trò vô cùng quan trọng, với các biểu hiện thường gặp như tê yếu chân tay, xây xẩm, chóng mặt, đau đầu, méo miệng, giọng nói bị đớ…

Thời gian vàng để cấp cứu đột quỵ là trong vòng 3 giờ đầu để điều trị tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch; nếu muộn hơn từ 4,5 đến 6 giờ tính từ khi xuất hiện triệu chứng khởi phát cơn đột quỵ thì cần can thiệp nội mạch lấy huyết khối bằng dụng cụ. Cấp cứu càng sớm hiệu quả điều trị càng cao. 

Trong thời gian chờ đợi cấp cứu, người bệnh không nên tự ý dùng bất cứ loại thuốc gì. Người nhà nên giữ người bệnh tránh bị té ngã, nằm cao đầu. Đồng thời, lập tức đưa người bệnh đến ngay cơ sở y tế có sẵn điều kiện, máy móc, thuốc chuyên dụng để can thiệp đột quỵ kịp thời.

Cũng do thời tiết lạnh, theo thông tin từ các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương, mỗi ngày, tại Khoa Tim mạch và Trung tâm tim mạch – điện quang can thiệp (Bệnh viện đa khoa Hùng Vương) tiếp nhận rất nhiều bệnh nhân nhập viện vì các bệnh lý tim mạch. Trong đó chủ yếu là người cao tuổi và những người có tiền sử bệnh tim mạch trước đó, số lượng này tăng cao trong những ngày gần đây.

PGS.TS. Phạm Nguyễn Vinh, Giám đốc Trung tâm Tim mạch thông tin, Bệnh viện Tâm Anh cho biết, nhồi máu cơ tim cấp còn có tên gọi khác là đột quỵ tim, là tình trạng cơ tim bị thiếu máu nuôi và hoại tử do mạch vành bị tắc nghẽn đột ngột bởi cục huyết khối trong lòng mạch.

Đột quỵ tim có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào cũng như vào mọi thời điểm trong năm. Tuy nhiên, mùa lạnh là lúc nguy cơ đột quỵ tim cao hơn cả, đặc biệt ở những người có sẵn yếu tố nguy cơ như suy tim, từng phẫu thuật hay can thiệp tim mạch, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, hút thuốc lá nhiều năm…

“Khi thời tiết lạnh, các mạch máu co lại khiến áp lực trong lòng mạch máu tăng lên dẫn đến tăng huyết áp, đồng thời thay đổi tình trạng đông máu khiến dễ hình thành cục máu đông hơn gây ra đột quỵ tim. Ngoài ra, việc thiếu hoạt động thể chất do ngại ra ngoài trong tiết trời lạnh cũng góp phần làm tăng nguy cơ này”, PGS. Phạm Nguyễn Vinh cho biết.

Để phòng ngừa đột quỵ tim hoặc tái phát bệnh trong mùa lạnh, PGS.TS. Vinh khuyến cáo, bên cạnh việc dùng thuốc đúng chỉ dẫn và tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ, người bệnh cần duy trì lối sống lành mạnh, tăng cường rau xanh và trái cây, kiêng rượu, bia, thuốc lá…

Vào mùa đông, người cao tuổi, người có bệnh nền tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi mạn tính (COPD) lưu ý giữ ấm cơ thể để tránh nhiễm lạnh, hoạt động thể chất đều đặn, đúng cách để giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim cấp.

“Bên cạnh đó, những người từ 30-45 tuổi có ít nhất 2 yếu tố nguy cơ, người từ 45-55 tuổi có 1 yếu tố nguy cơ và người trên 55 tuổi nên thực hiện tầm soát nguy cơ đột quỵ tim định kỳ, đặc biệt là trước mỗi đợt rét đậm, rét hại để phát hiện sớm nguy cơ đột quỵ tim và can thiệp kịp thời”, chuyên gia lưu ý.

Các bác sĩ khuyến cáo khi có một số dấu hiệu nhồi máu cơ tim cấp cần nhanh chóng đến bệnh viện như đau thắt ngực với biểu hiện đè nặng, đau tức, bóp nghẹn ở sau xương ức.

Cơn đau kéo dài 5-7 phút trở lên, có thể lan lên cằm, vai hoặc cánh tay; khó thở; tim đập nhanh; đổ mồ hôi lạnh; buồn nôn, khó tiêu/ợ chua, khó chịu hoặc đau dạ dày; tê mỏi tay chân; xây xẩm, chóng mặt; ngất xỉu.

Ngoài đột quỵ tim, theo các chuyên gia y tế khuyến cáo thời điểm xấu dễ gặp phải đột quỵ não mùa lạnh là vào rạng sáng hoặc nửa đêm. Do đó, để giảm thiểu những rủi ro của đột quỵ vì tác động của thời tiết, khí hậu, bạn nên áp dụng các biện pháp phòng tránh sau:

Thiết lập khẩu phần ăn có dinh dưỡng: Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng đẩy lùi nguy cơ đột quỵ mùa lạnh đến từ bệnh tim mạch, đái tháo đường, mỡ máu do vậy người dân nên tuân thủ các chế độ ăn uống hợp lý như:

Gia tăng khẩu phần ăn có các loại rau củ quả, đậu, ngũ cốc tốt cho sức khỏe; chọn thịt trắng, hải sản, trứng để giúp bổ sung protein, hạn chế thịt đỏ; hạn chế đồ ăn có chứa nhiều dầu mỡ, chất béo, thức ăn nhanh;

Hạn chế sử dụng các đồ uống có chứa nhiều đường; không nên dùng mỡ động vật để nấu nướng, chế biến thức ăn. Chẳng hạn như mỡ lợn đồng thời tránh ăn nhiều thịt mỡ, tóp mỡ, mỡ hành; tăng cường uống nhiều nước lọc, nước trái cây, sữa đậu nành.

Vận động, tập thể dục đều đặn: Tập thể dục, vận động cơ thể có vai trò tăng cường lưu lượng tuần hoàn máu trong cơ thể, cải thiện sức khỏe, nhịp tim khỏe mạnh. Vì thế, bạn nên tập thể dục ít nhất 30 phút/ ngày và 4 lần/ tuần để phòng tránh nguy cơ cao mắc tim mạch và đột quỵ mùa lạnh. 

Giữ ấm cho bản thân: Nhiễm lạnh là yếu tố chính dẫn đến cao huyết áp làm cho mạch máu chịu áp lực và bị vỡ. Do đó, bạn nên giữ ấm cho bản thân đặc biệt là những người cao tuổi trong thời tiết mùa đông.

Hút thuốc lá, uống rượu bia mỗi ngày là nguyên nhân chính khiến đột quỵ mùa lạnh tăng cao. Trong đó, thuốc lá rất có hại cho sức khỏe của bản thân cũng như mọi người xung quanh. Nếu bạn duy trì lối sống khỏe, bỏ thuốc lá từ 2 – 5 năm thì nguy cơ đột quỵ ngang bằng với người chưa hút thuốc bao giờ.

Chuyên gia cũng khuyến cáo việc kiểm tra, theo dõi sức khỏe định kỳ là một trong các cách giúp ngăn ngừa đột quỵ mùa lạnh cũng như có biện pháp phòng ngừa với người có tiền sử đột quỵ. Từ đó, bác sĩ có thể đề ra kế hoạch điều trị tối ưu để kiểm soát tình trạng của bệnh hiệu quả, an toàn. 

Tăng cao bệnh nhân nhập viện

Tại Bệnh viện Bạch Mai, trong hơn 1 tuần qua đã tiếp nhận gần 2.000 người nhập viện, trong đó nhiều trường hợp bị đột quỵ rất nặng. PGS.TS. Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai cho hay, khi thời tiết chuyển sang rét đậm, rét hại thì bệnh nhân đột quỵ nhập viện cấp cứu tăng đáng kể và số ca nặng cũng tăng cao. Cụ thể, ngay mùng 1 tết Quý Mão, tại Trung tâm Đột quỵ có 3 ca đột quỵ rất nặng.

Bệnh nhân đột quỵ đang điều trị tại bệnh viện.

Cùng lo ngại, bác sĩ Nguyễn Đặng Khiêm, Trưởng Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Hữu Nghị cho biết, nhiệt độ giảm sâu nhiều ngày qua có thể làm nặng thêm các bệnh tiềm ẩn, đặc biệt ở người cao tuổi.

“Khi thời tiết quá lạnh có thể làm cho hệ thống mạch máu của cơ thể co lại, dẫn tới các cơn tăng huyết áp đột ngột khiến những người lớn tuổi hay người có bệnh lý nền không thể thích nghi, gây xuất huyết não”, bác sĩ Khiêm giải thích.

Chuyên gia lý giải, khi trời lạnh nguy cơ bị đột quỵ tăng 80%, đặc biệt khi nhiệt độ xuống dưới 15 độ C và nhiệt độ giảm đột ngột. Sở dĩ như vậy là do nhiệt độ lạnh có thể làm mạch máu co lại, gây tăng huyết áp. Trời lạnh cũng có thể làm máu cô đặc lại, có thể dẫn đến hình thành cục máu đông.

Trong mùa đông lạnh, nhiều người trở nên lười vận động tập thể thao hơn, và đây cũng có thể là một yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ đột quỵ. Ngoài ra, trời lạnh mang lại nhiều căng thẳng stress cho cơ thể kết hợp những thói quen không lành mạnh như ăn và uống quá nhiều.

Tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương, số người cao tuổi phải nhập viện điều trị do các bệnh lý về tim mạch, huyết áp, xương khớp và hô hấp… cũng tăng khá cao do ảnh hưởng của rét đậm, rét hại kéo dài. 

Còn tại Bệnh viện Nhi Trung ương, số trẻ được đưa tới khám bệnh và phải nhập viện điều trị khá nhiều, khoảng 1.400-1.600 trẻ/ngày, trong đó phần lớn bị viêm đường hô hấp, ho sốt. 

Đặc biệt, rét đậm, rét hại không chỉ làm gia tăng bệnh nhân ở các bệnh viện tuyến cuối mà tại nhiều bệnh viện ở các tỉnh miền núi như: Lào Cai, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang…, số bệnh nhân tới khám điều trị cũng tăng nhiều.. 

Tiêm vắc-xin vẫn là biện pháp hiệu quả

Để phòng tránh đột quỵ khi trời lạnh theo chuyên gia người dân cần thường xuyên theo dõi huyết áp khi thời tiết thay đổi. Và ngay khi cơ thể có những thay đổi nhẹ hoặc huyết áp tăng cao bất thường, ngay lập tức liên hệ với ​​bác sĩ để có thể phải kê đơn và điều chỉnh thuốc cho bạn. 

Đồng thời cần khám bác sĩ định kỳ để kiểm soát các bệnh lý nền thật tốt như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh lý tim mạch, … tránh tiếp xúc đột ngột với thời tiết lạnh, đặc biệt khi trời lạnh dưới 15 độ C. 

Mặc quần áo ấm phù hợp khi đi ra ngoài đội mũ len, đeo găng tay, đi giầy, mặc quần áo ấm. Duy trì hoạt động thể chất thường xuyên theo ý kiến của bác sĩ. Giảm cân và duy trì cân nặng hợp lý.

Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh như không ăn mặn, hạn chế thức ăn có nhiều cholesterol. Không uống rượu và ăn quá nhiều. Tránh căng thẳng, stress quá mức. Không hút thuốc lá, thuốc lào.

Thời điểm Đông – Xuân là cao điểm của một số bệnh lý đường hô hấp, trong khi dịch Covid -19 có dấu hiệu bùng phát trở lại. Vì vậy chúng ta cần chủ động có những biện pháp để nâng cao thể trạng, phòng chống bệnh tật để đón một mùa xuân thật ý nghĩa.

Khi thời tiết quá lạnh có thể làm cho hệ thống mạch máu của cơ thể co lại, dẫn tới các cơn tăng huyết áp đột ngột khiến những người lớn tuổi hay những người có bệnh lý nền không thể thích nghi, gây xuất huyết não.

Do đó, trong những ngày trời rét đậm, người cao tuổi cần chú ý ăn uống đủ chất, duy trì hoạt động thể chất thường xuyên theo hướng dẫn của bác sĩ. Với những người có bệnh mãn tính, huyết áp, cần sử dụng thuốc hàng ngày và đo huyết áp thường xuyên. 

Đối với trẻ em, cần phải luôn giữ ấm cơ thể, vệ sinh mũi miệng tốt nhằm tránh nguy cơ bị viêm đường hô hấp, đồng thời cần chú trọng dinh dưỡng cho trẻ. Khi trẻ bị ho, sốt, các gia đình nên đưa trẻ đến bệnh viện, tuyệt đối không tự ý mua thuốc điều trị.

PGS.TS. Phan Thu Phương, Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai cho rằng thời tiết mùa mùa Đông- Xuân thuận lợi cho các loại vi trùng, virus, nấm mốc… phát triển mạnh mẽ gây nên các căn bệnh về đường hô hấp.

Vì vậy, cần tiêm vắc-xin Covid-19 đầy đủ, cũng như tiêm các vắc-xin phòng bệnh hô hấp như tiêm vắc-xin cúm hàng năm, vắc-xin phế cầu mỗi 5 năm một lần.

Cũng theo PGS.TS. Phan Thu Phương, khi tham dự mùa lễ hội mỗi người cần thường xuyên rửa tay sạch bằng dung dịch sát khuẩn có cồn hoặc bằng xà phòng và nước.

Người dân cần rửa tay sau khi trở về từ nơi công cộng, trước và sau khi ăn uống, trước khi chuẩn bị thức ăn; che miệng và mũi của bạn bằng khuỷu tay hoặc khăn giấy khi bạn ho hoặc hắt hơi.

Vứt bỏ khăn giấy đã sử dụng ngay lập tức và tuân thủ vệ sinh đường hô hấp cũng như các quy định kiểm soát nhiễm khuẩn, bạn sẽ bảo vệ những người xung quanh khỏi virus gây bệnh hô hấp như cúm và Covid-19.

Về chế độ dinh dưỡng cần ăn uống hài hòa và đảm bảo dinh dưỡng sẽ giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng. Cụ thể, ăn cân đối các nhóm dưỡng chất: tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.

Uống nước ấm, tránh ăn uống lấy trực tiếp từ tủ lạnh. Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, không ăn tiết canh, không sử dụng gia cầm, động vật ốm chết và không rõ nguồn gốc để chế biến thực phẩm.