Cơ thể điều chỉnh đồng sinh học như thế nào để đối phó với nhiệt độ cao

Linh — Mon, 11 Aug 2025 02:24:18 +0000

Một nghiên cứu gần đây đã khám phá ra khả năng đáng kinh ngạc của đồng hồ sinh học con người trong việc duy trì nhịp điệu 24 giờ ổn định, ngay cả trong điều kiện nhiệt độ cao. Các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Khoa học Toán học và Lý thuyết Liên ngành RIKEN (iTHEMS) ở Nhật Bản đã thực hiện nghiên cứu này, làm sáng tỏ cơ chế phức tạp giúp cơ thể chúng ta điều chỉnh các hoạt động hàng ngày.

Đồng hồ sinh học là một hệ thống tinh vi giúp cơ thể con người đồng bộ hóa với chu kỳ ngày-đêm, từ đó điều tiết các chức năng sinh học khác nhau. Tuy nhiên, nhiệt độ có thể ảnh hưởng đến tốc độ của các phản ứng sinh học, từ đó có thể làm thay đổi nhịp điệu của đồng hồ sinh học. Trước những thách thức này, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một cơ chế gọi là bù trừ nhiệt, giúp duy trì sự ổn định của đồng hồ sinh học.

Các nhà nghiên cứu đã áp dụng một kỹ thuật toán học tiên tiến gọi là phương pháp nhóm tái chuẩn hóa để phân tích dữ liệu liên quan đến hoạt động của gene. Qua đó, họ phát hiện ra rằng hình dạng của chu kỳ gene thay đổi ở nhiệt độ cao. Cụ thể, mức độ RNA thông tin (mRNA) tăng lên nhanh chóng và sau đó giảm dần. Sự điều chỉnh hình dạng này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chiều dài chu kỳ của đồng hồ sinh học.

Khi nhiệt độ tăng, hình dạng của sóng gene trở nên không đối xứng, giống như răng cưa. Sự thay đổi hình dạng này cho phép đồng hồ sinh học duy trì độ chính xác cần thiết. Điều đáng chú ý là sự thay đổi hình dạng này không chỉ xảy ra ở con người mà còn được quan sát thấy ở nhiều loài khác, bao gồm cả ruồi, chuột và nấm.

Đồng hồ sinh học có ảnh hưởng quan trọng đến sức khỏe của con người. Sự thay đổi hình dạng của đồng hồ sinh học có thể ảnh hưởng đến khả năng thích nghi với thay đổi múi giờ và làm việc theo ca. Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng nghiên cứu này sẽ giúp phát triển các phương pháp điều trị mới cho các rối loạn sinh học và cải thiện hiểu biết về mối quan hệ giữa nhiệt độ và đồng hồ sinh học.

Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí PLOS Computational Biology, đóng góp vào lĩnh vực nghiên cứu về sinh học và đồng hồ sinh học. Qua đó, các nhà nghiên cứu tiếp tục khám phá những bí ẩn của cơ thể con người và mối quan hệ phức tạp giữa các yếu tố sinh học và môi trường.

Tắm nắng chiều giúp ngủ ngon

Linh — Thu, 24 Jul 2025 08:15:13 +0000

Ánh nắng mặt trời buổi chiều không chỉ mang lại cảm giác thư giãn sau một ngày làm việc mệt mỏi mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe tổng thể. Theo BS.CKI Nguyễn Hữu Khánh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, ánh sáng tự nhiên có tác động trực tiếp lên cơ thể con người, đặc biệt là trong việc điều chỉnh nhịp sinh học.

Ánh sáng mặt trời là yếu tố then chốt trong việc điều hòa chu kỳ thức – ngủ tự nhiên của con người. Thông qua cơ chế kiểm soát này, ánh sáng mặt trời giúp não bộ điều chỉnh sản xuất melatonin, một loại hormone chính giúp thúc đẩy cảm giác buồn ngủ. Việc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời vào thời điểm thích hợp, đặc biệt là vào buổi chiều muộn, hỗ trợ cơ thể điều chỉnh và chuẩn bị cho giấc ngủ đêm, giúp đồng hồ sinh học hoạt động ổn định hơn.

Nhờ vào sự điều chỉnh này, cơ thể con người có thể dễ dàng chuyển vào giấc ngủ ban đêm và thức dậy với cảm giác tỉnh táo vào sáng hôm sau. Hơn nữa, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời còn kích thích cơ thể tổng hợp vitamin D, một dưỡng chất thiết yếu đối với hệ miễn dịch, hệ thần kinh và chất lượng giấc ngủ.

Thiếu vitamin D có thể làm tăng nguy cơ mất ngủ, ngủ không sâu giấc, dẫn đến cảm giác mệt mỏi kéo dài vào ban ngày. Ánh nắng buổi chiều giúp cơ thể hấp thụ vitamin D một cách tự nhiên qua da. Đối với những người có thói quen ở trong nhà hoặc làm việc trong văn phòng kín suốt cả ngày, việc dành khoảng 15-30 phút mỗi chiều ra ngoài và vận động nhẹ dưới ánh nắng có thể giúp thư giãn cơ thể, giải tỏa căng thẳng sau giờ làm việc, hít thở không khí trong lành và cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Để đảm bảo có giấc ngủ chất lượng hơn, bác sĩ khuyến cáo mọi người nên tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên và duy trì lối sống lành mạnh. Điều này bao gồm việc hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước giờ ngủ, tránh ăn tối muộn, không uống cà phê hoặc rượu bia vào chiều tối và duy trì thời gian ngủ – thức ổn định mỗi ngày.

Đảm bảo chế độ ăn uống cân bằng với nhiều rau, trái cây, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và đồ uống có đường cũng đóng vai trò quan trọng. Bổ sung thêm một số dưỡng chất thiên nhiên như việt quất (blueberry), bạch quả (ginkgo biloba) với công dụng chống gốc tự do, hỗ trợ hoạt động não bộ và cải thiện giấc ngủ.

Những người có dấu hiệu rối loạn giấc ngủ nên đi khám chuyên khoa Thần kinh để được tư vấn và điều trị phù hợp. Việc thiết lập một lối sống lành mạnh kết hợp với việc tận dụng ánh nắng mặt trời vào buổi chiều có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể và giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ một cách hiệu quả.

Đồng hồ sinh học – Doanhnhandautu.com

Cơ thể điều chỉnh đồng sinh học như thế nào để đối phó với nhiệt độ cao

Tắm nắng chiều giúp ngủ ngon