Phó thủ tướng Lê Minh Khái chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá ngày 28/12/2022. (Ảnh: VGP)

Văn phòng Chính phủ đã ban hành Thông báo số 04/TB-VPCP ngày 5/1/2023 kết luận của Phó thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, Trưởng ban chỉ đạo điều hành giá tại cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá về kết quả công tác quản lý, điều hành giá năm 2022 và định hướng công tác quản lý, điều hành giá năm 2023.

Năm 2023 dự báo tiếp tục có nhiều khó khăn, thách thức cho công tác quản lý, điều hành giá 

Năm 2023 dự báo tiếp tục có nhiều khó khăn, thách thức cho công tác quản lý, điều hành giá, tình hình kinh tế, địa-chính trị thế giới còn diễn biến phức tạp, lạm phát ở một số nước mặc dù có dấu hiệu hạ nhiệt nhưng dự báo vẫn tiếp tục là một vấn đề trọng tâm cần phải giải quyết, giá các mặt hàng nguyên vật liệu, các mặt hàng chiến lược trên thị trường thế giới tiềm ẩn nhiều nguy cơ tăng giá, rủi ro về tỷ giá tạo sức ép lên chi phí nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu trong nước, nhu cầu tiêu thụ hàng hóa dự báo tăng sau khi Trung Quốc nới lỏng các biện pháp chống dịch.

Bên cạnh đó, tình hình trong nước chịu tác động từ việc thực hiện lộ trình giá thị trường một số mặt hàng Nhà nước quản lý đã bị lùi thực hiện trong thời gian qua, một số chính sách về hỗ trợ về thuế sẽ hết hiệu lực từ đầu năm 2023, một số dự án lớn, những công trình trọng điểm quốc gia triển khai ngay từ đầu năm, áp lực tăng giá một số mặt hàng lương thực, thực phẩm sau khi điều chỉnh tăng lương cơ bản, đặc biệt, áp lực lạm phát bình quân sẽ tăng ngay từ quý I năm 2023 do lạm phát được tích lũy theo xu hướng tăng trong năm 2022.

Trong bối cảnh đó, công tác quản lý, điều hành giá năm 2023 cần tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, thực hiện một cách chủ động, linh hoạt, bảo đảm kiểm soát tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng bình quân cả năm ở mức khoảng 4,5% theo mục tiêu Quốc hội đề ra, đồng thời tiếp tục hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh và đời sống của người dân, tiếp tục thực hiện lộ trình giá thị trường các dịch vụ công và hàng hóa do Nhà nước quản lý khi điều kiện cho phép và đẩy mạnh công tác hoàn thiện hệ thống pháp luật về giá, trình Quốc hội thông qua Luật giá sửa đổi.

Điều hành giá các mặt hàng nhà nước quản lý thận trọng trong những tháng đầu năm

Theo đó, các Bộ, ngành địa phương và các cơ quan có liên quan theo chức năng nhiệm vụ được giao triển khai tập trung các biện pháp sau:

Trước mắt, các bộ, ngành, địa phương cần chú trọng, tăng cường công tác quản lý, điều hành giá trong dịp Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023, thực hiện nghiêm Chỉ thị số 19-CT/TW ngày 18/11/2022 của Ban Bí thư về việc tổ chức Tết Quý Mão 2023 và Chỉ thị số 22/CT-TTg ngày 23/12/2022 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các biện pháp bảo đảm đón Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm, cụ thể: Theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả thị trường nhất là các mặt hàng thuộc diện bình ổn giá, các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu có nhu cầu tăng cao vào dịp cuối năm; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát về việc kê khai, niêm yết giá và việc bán vé đúng giá niêm yết đối với các đơn vị kinh doanh vận tải; xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng tăng giá bất hợp lý, kết cấu đưa thêm những khoản thu ngoài giá để thu cao hơn mức giá kê khai, niêm yết.

Chú trọng công tác kiểm tra, kiểm soát phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng và xử lý nghiêm mọi hành vi vi phạm. kịp thời xuất cấp hàng dự trữ quốc gia đúng đối tượng nhằm bảo đảm an sinh xã hội, đặc biệt tại các địa bàn xảy ra thiên tai, bão lũ… không để nhân dân bị thiếu đói trong dịp Tết Nguyên đán và thời kỳ giáp hạt.

Điều hành giá các mặt hàng nhà nước quản lý thận trọng trong những tháng đầu năm để tạo dư địa an toàn cho công tác kiểm soát lạm phát cả năm 2023. Trước mắt, trong quý I/2023 xem xét điều chỉnh giá những mặt hàng đã đánh giá được tác động có phương án giá cụ thể; trình cấp có thẩm quyền cho ý kiến. Trong các quý tiếp theo thực hiện việc điều hành giá thận trọng tùy vào diễn biến CPI các tháng đầu năm trên cơ sở tính toán, đánh giá tác động của việc điều chỉnh giá các mặt hàng do Nhà nước định giá thì xem xét điều chỉnh vào thời điểm thích hợp với mức độ phù hợp đảm bảo kiểm soát lạm phát mục tiêu, kịp thời đánh giá tác động, tham mưu, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để đưa ra những quyết sách phù hợp tình hình thực tế.

Công tác quản lý, điều hành giá cần tiếp tục thực hiện một cách chủ động và linh hoạt

Công tác quản lý, điều hành giá cần tiếp tục thực hiện một cách chủ động và linh hoạt đảm bảo kiểm soát lạm phát, trong đó chú trọng tập trung vào những biện pháp sau:

– Theo dõi sát diễn biến kinh tế và lạm phát thế giới tác động đến Việt Nam để có những giải pháp ứng phó phù hợp.

– Điều hành chính sách tiền tệ theo mục tiêu đề ra phối hợp với chính sách tài khóa và các chính sách khác để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Đối với chính sách tài khóa, đánh giá kĩ các công cụ về thuế để tham mưu đề xuất việc tiếp tục hoặc dừng thực hiện cho phù hợp với tình hình thực tế.

– Đối với các mặt hàng nhà nước định giá, các dịch vụ công đang triển khai lộ trình thị trường, các bộ, ngành, địa phương chủ động trong việc tính toán, chuẩn bị các phương án giá, phối hợp với Tổng cục Thống kê đánh giá tác động đến CPI bảo đảm ưu tiên kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.

– Đối với các mặt hàng cụ thể: Các Bộ, ngành, địa phương có trách nhiệm tổ chức, theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả thị trường các mặt hàng thuộc lĩnh vực quản lý để có biện pháp điều hành phù hợp. Chủ động dự báo và có phương án bảo đảm cân đối cung cầu, nhất là trong các thời điểm thị trường có nhu cầu tăng cao đối với các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, vật liệu xây dựng, lương thực, thịt lợn và các mặt hàng thực phẩm tươi sống khác, vật tư nông nghiệp, dịch vụ vận tải,…, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, gián đoạn nguồn hàng gây tăng giá đột biến.

– Sử dụng linh hoạt, hiệu quả, đồng bộ các công cụ, biện pháp điều tiết giá theo quy định của pháp luật về giá để kiểm soát, bình ổn thị trường. Tăng cường triển khai hiệu quả và giám sát thực hiện các biện pháp kê khai giá, niêm yết giá; công khai thông tin về giá; Tổ chức thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giá, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về giá.

Điều chỉnh các kịch bản điều hành giá sát với tình hình thực tế

Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương chủ động đẩy mạnh triển khai công tác thông tin, tuyên truyền về chủ trương, biện pháp bình ổn giá, bảo đảm cung cầu hàng hóa thiết yếu, kiểm soát lạm phát; Đồng thời, xử lý nghiêm các hành vi phát tán thông tin sai lệch sự thật, gây hoang mang trong dư luận. Các Bộ, ngành phối hợp chặt chẽ với các cơ quan báo chí trong việc cung cấp thông tin chính xác, chính thống, phản ánh trung thực về tình hình giá cả các mặt hàng trong phạm vi quản lý để kịp thời truyền tải đến người dân.

Bộ Tài chính – Cơ quan thường trực Ban chỉ đạo điều hành giá theo dõi, nắm bắt tổng hợp tình hình thực hiện các nội dung; tiếp tục cập nhật diễn biến tình hình giá cả trong các tháng trước và sau Tết để hoàn thiện, điều chỉnh các kịch bản điều hành giá sát với tình hình thực tế, báo cáo Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ – Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá.

Giá xăng giữ nguyên so với giá bán hiện hành, dầu giảm gần 1.000 đồng/lít từ 15 giờ 11/1/2023.

Liên Bộ Công thương – Tài chính vừa công bố giá bán lẻ xăng dầu theo định kỳ 10 ngày/lần. Từ 15 giờ chiều nay, giá bán các mặt hàng dầu được điều chỉnh giảm từ hơn 300 đến gần 1.000 đồng/lít, trong khi giá xăng giữ nguyên so với kỳ điều hành trước.

Sau điều chỉnh, xăng E5RON92 có giá 21.352 đồng/lít, thấp hơn xăng RON95-III 802 đồng/lít; Xăng RON95-III 22.154 đồng/lít. 2 loại xăng này đều giữ nguyên so với giá bán lẻ hiện hành.

Dầu điêzen 0.05S sau khi giảm  517 đồng/lít về mức 21.634 đồng/lít; Dầu hỏa 21.809 đồng/lít, giảm 958 đồng/lít; Dầu mazut 180CST 3.5S 13.366 đồng/kg, giảm 374 đồng/kg so với giá bán lẻ hiện hành.

Kỳ điều hành này, Liên Bộ Công thương – Tài chính quyết định không trích lập Quỹ bình ổn giá với xăng E5 và RON95; trích lập Quỹ với dầu diesel là 605 đồng/lít, dầu hỏa 650 đồng/lít, dầu mazut 300 đồng/kg.

Thực hiện chi Quỹ BOG đối với mặt hàng xăng E5RON92 ở mức 121 đồng/lít (kỳ trước chi 350 đồng/lít); xăng RON95 ở mức 103 đồng/lít (kỳ trước chi 400 đồng/lít), ngừng chi Quỹ BOG đối với dầu mazut (kỳ trước chi 100 đồng/kg).

Trước đó, chỉ trong 3 ngày đầu tháng 1/2023, giá xăng trong nước đã 2 lần tăng liên tiếp vào ngày 1/1 khi Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn chính thức có hiệu lực. Giá xăng dầu đã được điều chỉnh tăng sau khi Nghị quyết số 30/2022/UBTVQH15 về mức thuế bảo vệ môi trường  đối với xăng, dầu mỡ nhờn chính thức có hiệu lực.

Cụ thể từ 0h ngày 1/1, giá xăng E5RON92 được điều chỉnh tăng tăng 1.045 đồng/lít; xăng RON95-III tăng 1.100 đồng/lít; dầu diesel tăng 550 đồng/lít, dầu hoả tăng 330 đồng/lít; dầu mazut 180CST 3.5S tăng tăng 770 đồng/kg.

Và lần thứ 2 là sau kỳ điều chỉnh theo chu kỳ hôm 3/1. Ở kỳ điều hành chiều 3/1/2023, giá các mặt hàng xăng đồng loạt tăng. Sau điều chỉnh, giá xăng RON 95-III có mức giá mới 22.154 đồng, tức tăng 347 đồng/lít. Xăng E5 RON92 cũng tăng thêm 332 đồng/lít, lên 21.352 đồng.

Các mặt hàng dầu (trừ dầu diesel) tăng giá. Cụ thể, dầu hoả tăng 601 đồng một lít, lên 22.767 đồng; dầu mazut tăng 107 đồng, lên 13.740 đồng/kg. Riêng dầu diesel giữ nguyên giá bán 22.151 đồng/lít…

Giá cả hàng hóa tháng 1/2023 và dịp Tết Nguyên đán Quỹ mão không biến động bất thường.

Bộ Tài chính vừa có một số dự báo và kiến nghị biện pháp quản lý, bình ổn giá sau Tết và cả năm 2023.

Cụ thể, trong báo cáo gửi Văn phòng Chính phủ ngày mùng 2 Tết, Bộ Tài chính đã tổng kết công tác chuẩn bị hàng Tết tại các địa phương, công tác thanh tra, kiểm tra giá và công tác phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại, hàng giả trong dịp Tết Nguyên đán 2023 và kiến nghị một số giải pháp điều hành giá sau Tết.

Giá cả không biến động bất thường

Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, về cơ bản diễn biến giá cả thị trường tháng 1 và trong những ngày Tết không có biến động bất thường tại các địa phương, một số mặt hàng thiết yếu phục vụ Tết tăng theo quy luật hoặc theo diễn biến giá thế giới.

Tại các địa phương, những ngày sát Tết giá gạo chất lượng cao, gạo nếp tăng nhẹ từ 3 – 5% so với ngày thường, giá gạo tẻ thường ổn định, lượng cung dồi dào. Tại miền Bắc, giá gạo tẻ thường ở mức 12.000-14.000 đồng/kg; gạo tám thơm Điện Biên từ 18.000-22.000; gạo nếp từ 20.000-30.000 đồng/kg. Tại miền Nam, giá bán lẻ trên thị trường gạo trắng thường 25% tấm ở mức 14.000-17.000đ/kg, gạo thơm chợ Đào 20.000-22.000đ/kg.

Giá thực phẩm tươi sống ổn định trước Tết do nguồn cung dồi dào và mức giá tương đối ổn định hoặc tăng giá nhẹ. So với ngày thường, giá thịt bò tăng khoảng 10.000 – 20.000 đ/kg tùy từng thị trường địa phương do nhu cầu tăng; giá gà sống tăng khoảng 10.000 – 30.000 đ/kg; giá lợn hơi ổn định so giai đoạn trước Tết kéo theo giá thịt lợn thành phẩm cũng không có biến động lớn. 

Giá bán các mặt hàng rau củ, trái cây hầu hết tại các địa phương cơ bản ổn định thậm chí có một số nơi giảm nhẹ do thời tiết thuận lợi cho việc trồng rau quả nên nguồn cung khá dồi dào và ổn định.

Nhìn chung các mặt hàng thực phẩm chế biến có giá ổn định dịp trước Tết do các doanh nghiệp chủ động chuẩn bị đủ nguồn hàng cho thị trường và các doanh nghiệp tham gia chương trình bình ổn Tết đều có các chính sách ổn định giá cả cho các tháng trong và sau Tết.

Giá nhiều mặt hàng như đường, dầu ăn, nước mắm ổn định do nguồn cung lớn, nhiều loại hàng Việt đã có thị phần lớn so với các năm trước, mẫu mã bao bì chất lượng hàng Việt Nam sản xuất có sự tiến bộ vượt trội so với các năm trước, chiếm được thị phần lớn, cạnh tranh được với hàng tương tự, ngoại nhập.

Giá dịch vụ vận tải cơ bản hiện vẫn ổn định, trong tầm kiểm soát của các địa phương. Theo báo cáo của các địa phương, về cơ bản giá cước vận tải các tuyến cố định trong thời gian qua không tăng hoặc tăng ít. Nhằm phục vụ nhu cầu đi lại của hành khách tăng cao vào dịp trước và sau Tết nguyên đán, một số đơn vị kinh doanh vận tải thực hiện kê khai tăng giá phụ thu chiều rỗng một chiều.

Không để biến động giá cả hàng hóa sau Tết và năm 2023

Đối với sau Tết và cả năm 2023, Bộ Tài chính dự báo tiếp tục có nhiều khó khăn, thách thức cho công tác quản lý, điều hành giá.

Giá các mặt hàng nguyên vật liệu, các mặt hàng chiến lược trên thị trường thế giới tiềm ẩn nhiều nguy cơ tăng giá, rủi ro về tỷ giá tạo sức ép lên chi phí nhập khẩu nguyên, nhiên, vật liệu trong nước, nhu cầu tiêu thụ hàng hóa tăng do Trung Quốc nới lỏng các biện pháp chống dịch.

Cùng với đó, yếu tố thiên tai có thể gây ảnh hưởng cục bộ đến giá lương thực, thực phẩm và một số nhu yếu phẩm tại một số địa bàn bị ảnh hưởng… Một số chính sách về hỗ trợ về thuế sẽ hết hiệu lực từ đầu năm 2023.

Từ các dự báo nêu trên, Bộ Tài chính kiến nghị một số biện pháp quản lý, điều hành và bình ổn giá sau Tết và cả năm 2023.

Bộ Tài chính kiến nghị các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả thị trường các mặt hàng thuộc lĩnh vực quản lý, nhất là các mặt hàng thiết yếu, những mặt hàng có biến động tăng giá cao trên địa bàn để chủ động phương án bảo đảm cân đối lượng hàng hóa, ổn định thị trường, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, gián đoạn nguồn hàng, gây tăng giá đột biến.

Bộ  nhấn mạnh công tác quản lý, điều hành giá năm 2023 cần thực hiện một cách chủ động, linh hoạt, bảo đảm kiểm soát tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng bình quân cả năm ở mức khoảng 4,5% theo mục tiêu Quốc hội đề ra.

Đồng thời tiếp tục hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh và đời sống của người dân, tiếp tục thực hiện lộ trình giá thị trường các dịch vụ công và hàng hóa do Nhà nước quản lý khi điều kiện cho phép và đẩy mạnh công tác hoàn thiện hệ thống pháp luật về giá, trình Quốc hội thông qua Luật giá sửa đổi. 

Theo dõi sát diễn biến kinh tế và lạm phát thế giới tác động đến Việt Nam để có những giải pháp ứng phó phù hợp.

Bộ Tài chính kiến nghị điều hành chính sách tiền tệ theo mục tiêu đề ra phối hợp với chính sách tài khóa và các chính sách khác để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Đối với chính sách tài khóa, đánh giá kỹ các công cụ về thuế để tham mưu đề xuất việc tiếp tục hoặc dừng thực hiện cho phù hợp với tình hình thực tế.

Đối với các mặt hàng cụ thể, các bộ ngành, địa phương có trách nhiệm tổ chức, theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả thị trường các mặt hàng thuộc lĩnh vực quản lý để có biện pháp điều hành phù hợp.

Chủ động dự báo và có phương án bảo đảm cân đối cung cầu, nhất là trong các thời điểm thị trường có nhu cầu tăng cao đối với các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, vật liệu xây dựng, lương thực, thịt lợn và các mặt hàng thực phẩm tươi sống khác, vật tư nông nghiệp, dịch vụ vận tải, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, gián đoạn nguồn hàng gây tăng giá đột biến.

Bộ Tài chính vẫn giữ quan điểm nên giao thống nhất đầu mối quản lý giá xăng dầu về Bộ Công thương.

Tại văn bản gửi Bộ Công thương tham gia ý kiến một số đề xuất nội dung sửa đổi, bổ sung các quy định về kinh doanh xăng dầu tại Nghị định 95 và 83, Bộ Tài chính một lần nữa nêu lại quan điểm nên giao đầu mối quản lý thống nhất về Bộ Công thương.

Bộ Tài chính lập luận, Bộ Công thương sẽ là cơ quan quản lý ngành, xác định giá, định mức chi phí (gồm tính toán các khoản định mức trong giá cơ sở; điều hành và giám sát trích lập, sử dụng Quỹ bình ổn xăng dầu). Bộ Tài chính chỉ thực hiện chức năng thanh, kiểm tra theo đúng quy định.

“Do Bộ Công thương là cơ quan quản lý Nhà nước và chủ trì điều hành giá mặt hàng này. Nhưng hiện nay một số nhiệm vụ về điều hành giá xăng dầu lại được phân công cho Bộ Tài chính, như giám sát trích lập, sử dụng Quỹ Bình ổn giá, rà soát tính toán công bố các khoản định mức để tính giá cơ sở… Việc này, theo Bộ Tài chính dẫn đến sự phân tán trong thực hiện”, Bộ Tài chính nêu quan điểm. 

Đồng thời, Bộ này nhấn mạnh, sửa đổi Nghị định 95/NĐ-CP để giao thống nhất về một cơ quan quản lý nhà nước về kinh doãnh xăng dầu, đồng thời là cơ quan điều hành giá xăng dầu để tăng tính chủ động, nâng cao hiệu quả hoạt động.

Thêm nữa,  Bộ Công thương hiện là cơ quan quản lý, cấp phép các doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối; hoạt động kinh doanh, xuất nhập khẩu, cũng như bảo đảm nguồn cung xăng dầu.  Bộ nắm được chi tiết tình hình sản xuất kinh doanh, hoạt động của các đơn vị; các chi phí cần thiết phát sinh để duy trì, phát triển hệ thống phân phối; tình hình cung cầu, diễn biến giá xăng dầu nguyên liệu và thành phẩm.

Do đó, việc giao thống nhất một cơ quan quản lý, điều hành về Bộ Công thương sẽ tăng tính chủ động xác định và tính toán các yếu tố hình thành giá cơ sở, phương án điều hành trong những tình huống thiếu hụt, bất thường.

Việc giao thống nhất về Bộ Công thương sẽ giúp cơ quan chủ trì điều hành giá nắm bắt bản chất của các yếu tố hình thành giá cơ sở để điều hành phù hợp thực tế phát sinh, cũng như tăng cường giám sát chi phí của các thương nhân.

Bộ Tài chính cũng cho rằng, việc phân tán như hiện nay làm phát sinh thêm quy trình và gây khó khăn cho cơ quan điều hành giá vì giá là cơ sở tổng hòa của các yếu tố hình thành giá, không chỉ đơn giản là việc quyết định tăng/giảm tại thời điểm điều hành giá.

Với vai trò liên bộ trong quản lý, điều hành giá xăng dầu, tại Dự thảo sửa đổi Nghị định 95/2021 và Nghị định 83/2014 về kinh doanh xăng dầu, Bộ Tài chính và Bộ Công thương liên tục “đá bóng” cho nhau. Tại dự thảo lần 1, Bộ Công thương đề xuất chuyển quản lý xăng dầu về Bộ Tài chính nhưng Bộ Tài chính không đồng tình.

Tại dự thảo lần 2 hôm 18/12023, Bộ Công thương đề nghị giữ nguyên quy định hiện hành về chức năng nhiệm vụ của các Bộ, ngành trong quản lý xăng dầu, đồng thời yêu cầu cần làm rõ hơn thẩm quyền, trách nhiệm của Bộ, ngành liên quan, tuy nhiên Bộ Tài chính vẫn bảo lưu quan điểm nên giao về một đầu mối là Bộ Công thương.