Caption ảnh

Trên thực tế, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát luôn là mục tiêu ưu tiên trong điều hành kinh tế vĩ mô của Việt Nam trong nhiều năm gần đây. Tuy vậy, với một nền kinh tế mở như Việt Nam, nguy cơ “nhập khẩu” lạm phát là rất lớn, áp lực lạm phát luôn chực chờ, thì càng cần phải thận trọng hơn trong điều hành.

Chính phủ Việt Nam, có thể nói, đã rất thành công trong điều hành giá cả thị trường để kiểm soát lạm phát trong năm 2022. Đây chính là năm mà lạm phát “càn quét” kinh tế toàn cầu, đặc biệt ở khu vực châu Âu và Mỹ.

Một vài ví dụ cụ thể: lạm phát của khu vực đồng Euro tháng 11/2022 tăng 11,1% so với cùng kỳ năm 2021; lạm phát của Mỹ tăng 7,1% và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục duy trì chính sách thắt chặt tiền tệ. Tại châu Á, lạm phát tháng 11/2022 của Thái Lan tăng 5,6% so với cùng kỳ năm 2021.

Tỷ lệ lạm phát của Hàn Quốc tăng 5%; Indonesia tăng 5,4%; Trung Quốc tăng 1,6%; Nhật Bản tăng 3,8%… Cao hơn năm 2021, thậm chí là kỷ lục trong vài chục năm qua là điều được các chuyên gia nhắc đến rất nhiều khi nói về lạm phát trên toàn cầu năm 2022.

Nhưng ngược dòng thế giới, Việt Nam đã kiểm soát được lạm phát ở mức 3,15%, dù trong suốt cả năm, nền kinh tế luôn phấp phỏng lo lạm phát cao quay trở lại. Đó là một thành tựu quan trọng của nền kinh tế Việt Nam, được nhiều định chế tài chính nước ngoài đánh giá cao.

Tuy vậy, khi năm 2023 chỉ còn cách năm 2022 một bước chân, thì nỗi ám ảnh lạm phát đã quay trở lại.

Dù về số liệu thống kê, Chỉ số Giá tiêu dùng (CPI) bình quân chỉ tăng 3,15%, nhưng chính những người tiêu dùng mới thấy “hơi nóng” của lạm phát lớn thế nào, khi giá cả hàng hóa ngoài chợ, trong siêu thị không ngừng tăng.

Doanh nghiệp càng thấy “nóng” hơn, thậm chí là “nóng rát”, khi giá cả nguyên vật liệu đầu vào tăng nhanh trong năm vừa qua. Theo số liệu vừa được Tổng cục Thống kê công bố, Chỉ số Giá nguyên, nhiên vật liệu dùng cho sản xuất trong năm 2022 tăng 6,79% so với năm trước. Trong đó, chỉ số giá nguyên, nhiên, vật liệu dùng cho sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 9,88%; dùng cho sản xuất công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 5,53%; dùng cho xây dựng tăng 6,96%…

Thậm chí, nếu chỉ nhìn vào số liệu CPI, cũng có những điều cần phải lo. Bởi lẽ, dù tính bình quân, CPI năm 2022 của Việt Nam chỉ tăng 3,15%, nhưng so với tháng 12 năm trước, CPI vẫn tăng 4,55% – một mức khá cao. Trong đó, riêng CPI bình quân quý IV/2022 tăng 4,41% so với cùng kỳ năm trước.

Và dù Việt Nam thuộc nhóm các nước có mức lạm phát thấp so với mặt bằng chung, khi CPI tháng 12/2022 tăng 4,55% so với cùng kỳ năm trước đi chăng nữa, thì cũng vẫn cao hơn lạm phát của Nhật Bản và Trung Quốc.

Xu hướng tăng giá này cho thấy, áp lực lạm phát trong năm 2023 là hiện hữu. Hơn thế, còn rất nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến giá cả thị trường, lạm phát trong năm tới. Đầu tiên là việc giá cả nhiều mặt hàng đang tăng cao, có thể sẽ tiếp tục tăng mạnh hơn, nhất là khi hai kỳ nghỉ Tết Dương lịch và Âm lịch cận kề.

Không những thế, điều quan trọng là bước sang năm 2023, một số biện pháp hỗ trợ của Chính phủ, như giảm thuế giá trị gia tăng, giảm một số loại phí, lệ phí, giảm thuế môi trường, xăng dầu, các chính sách hỗ trợ người lao động… sẽ kết thúc. Nếu không tiếp tục được gia hạn, sẽ tác động ngay tới CPI.

Chưa kể, việc tăng lương, rồi điều chỉnh giá một số sản phẩm, dịch vụ mà Nhà nước quản lý, như giá điện, học phí…, vốn đang được trì hoãn, nếu được thực thi trong năm 2023 cũng sẽ ảnh hưởng tới tốc độ tăng CPI của cả nước.

Dù áp lực lạm phát toàn cầu năm 2023 được dự báo không căng thẳng như năm 2022, nhưng ở trong nước, rất nhiều yếu tố có thể tác động đến lạm phát. Trong đó, bao gồm cả việc gói đầu tư công lên tới hơn 700.000 tỷ đồng sẽ được đưa vào nền kinh tế trong năm tới. Việc một ngân khoản lớn của Chương trình Phục hồi và Phát triển kinh tế – xã hội phải hoàn tất giải ngân trong năm 2023 cũng sẽ đổ một lượng tiền lớn vào nền kinh tế.

Không phải ngẫu nhiên mà khi quyết nghị các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội 2023, Quốc hội đã bấm nút thông qua mục tiêu kiểm soát lạm phát ở mức 4,5%, thay vì dưới 4% như năm 2022. Chỉ điều đó cũng cho thấy, nỗi lo lạm phát lớn chừng nào.

Nếu không thận trọng trong điều hành, “bóng ma” lạm phát sẽ ám ảnh nền kinh tế.

Chỉ số CPI lõi của Mỹ trong tháng 12 tăng 5,7% so với cùng kỳ năm trước. Ảnh: AFP

Theo báo cáo ngày 12/1 của Bộ Lao động Mỹ, lạm phát khép lại năm 2022 với mức giảm khiêm tốn. Cụ thể, chỉ số CPI giảm 0,1% trong tháng 12, đúng với dự đoán của Dow Jones. Đây là mức giảm hàng tháng lớn nhất kể từ tháng 4/2020 do nhiều nơi ở Mỹ phải phong tỏa để phòng chống dịch Covid-19.

Tính cả mức giảm tháng 12, lạm phát toàn phần của Mỹ năm 2022 vẫn tăng 6,5% so với năm trước. Tuy nhiên, đây vẫn là mức tăng hàng năm nhỏ nhất kể từ tháng 10/2021.

Nếu không tính các mặt hàng có giá cả biến động mạnh như lương thực và năng lượng, chỉ số CPI lõi của Mỹ chỉ nhích 0,3% trong tháng 12, nhưng tăng tới 5,7% so với cùng kỳ năm trước.

Giá xăng giảm mạnh là nguyên nhân kéo giảm chỉ số CPI tháng 12 của Mỹ. Giá xăng bơm tại cửa hàng đã lao dốc 9,4% trong tháng 12 và giảm 1,5% so với một năm trước sau khi vượt mốc 5 USD/gallon vào giữa năm 2022.

Giá thực phẩm tại Mỹ tăng 0,3% trong tháng 12, trong khi mức phí sinh hoạt tăng tới 0,8% trong tháng và tăng 7,5% so với một năm trước. Mức phí sinh hoạt chiếm khoảng 1/3 tổng chỉ số CPI.

Giá xe đã qua sử dụng cũng là một tác nhân quan trọng gây ra lạm phát ở Mỹ. Tuy nhiên, giá ô tô đã qua sử dụng giảm 2,5% trong tháng 12 và giảm 8,8% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ngược lại, giá dịch vụ chăm sóc y tế tăng 0,1% trong tháng 12, sau khi sụt giảm trong hai tháng liên tiếp. Giá cả các mặt hàng may mặc tăng 0,5% và dịch vụ vận tải tăng 0,2% trong tháng 12 nhưng vẫn tăng hơn 14,6% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, giá vé máy bay tại Mỹ lại giảm 3,1% trong tháng 12, nhưng vẫn tăng 28,5% so với một năm trước.

Thị trường tài chính Mỹ ngày 12/1 không có phản ứng mạnh sau thông tin lạm phát có chiều hướng đi xuống, với cổ phiếu trượt nhẹ khi mở cửa còn lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ cũng giảm trong hầu hết thời gian giao dịch.

Thực tế, hai chỉ số, gồm: lạm phát toàn phần tháng 12 của Mỹ tăng 6,5% so với cùng kỳ năm trước và CPI lõi (không tính các mặt hàng dễ biến động giá như lương thực và năng lượng) tăng 5,7%, đều cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% mà Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đề ra. Tuy nhiên, lạm phát Mỹ đang có xu hướng đi xuống.

“Tình hình lạm phát tăng nhanh đang được kiểm soát. Rõ ràng, nó vẫn còn cao một cách khó chịu, nhưng nó đang nhanh chóng đi đúng hướng”, ông Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng tại Moody’s Analytics đánh giá. “Tôi không thấy gì ngoài tin tốt trong báo cáo lạm phát, ngoại trừ mức 6,5% là quá cao”.

CPI là thước đo lạm phát được theo dõi chặt chẽ nhất vì nó tính đến biến động của mọi mặt hàng ở Mỹ, từ một gallon xăng đến một chục trứng hay chi phí vé máy bay.

Fed lâu nay ưa dùng một thước đo lạm phát khác – chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) – để làm căn cứ điều chỉnh chính sách nhằm thay đổi hành vi của người tiêu dùng. Tuy nhiên, cơ quan này gần đây thu thập rất nhiều thông tin khi đo lường lạm phát, trong đó chỉ số CPI là một phần quan trọng.

Các chuyên gia cảnh báo lạm phát tháng 12 của Mỹ “hạ nhiệt” chủ yếu nhờ giá xăng giảm, nhưng biến động này có thể không bền vững và phụ thuộc vào thị trường và nhu cầu của người tiêu dùng.

“Chúng ta biết rằng sẽ không nhận được sự hỗ trợ tương tự từ giá xăng. Vì vậy, đừng mong đợi báo cáo lạm phát sắp tới sẽ tốt như báo cáo lần này”, bà Simona Mocuta, nhà kinh tế trưởng tại Công ty quản lý tài sản State Street Global Advisors, nhận định.

Tổng cục Thống kê vừa chính thức công bố, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 1/2023 tăng 0,52% so với tháng trước.

Tết Nguyên đán Quý Mão rơi vào tháng 1/2023 nên nhu cầu mua sắm của người dân tăng cao, đẩy giá hàng hóa và dịch vụ tăng theo quy luật tiêu dùng vào dịp Tết; giá xăng dầu trong nước tăng theo giá nhiên liệu thế giới và điều chỉnh theo mức thuế bảo vệ môi trường từ 1/1/2023 là những yếu tố được Tổng cục Thống kê chỉ ra là đã khiến CPI tháng 01/2023 tăng khá cao so với tháng trước.

Trong khi đó, so với cùng kỳ năm 2022, CPI tháng Một tăng 4,89%. Đây là mức tăng khá cao so với tháng Một của 5 năm trở lại đây.

Cụ thể, so với cùng kỳ năm trước, CPI của các tháng Một từ năm 2019 trở lại đây tăng lần lượt 2,56%; 6,43%; -0,97%; 1,94% và 4,89%.

Diễn biến CPI tháng Một của 5 năm trở lại đây

So với cùng kỳ năm trước, Nhóm giáo dục tháng 1/2023 tăng cao nhất, với 11,6%, chủ yếu do trong năm học 2021-2022 nhiều địa phương đã miễn, giảm học phí để chia sẻ khó khăn với người dân trong đại dịch. Trong khi đó, năm học 2022-2023, một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã tăng mức học phí.

Ngoài Nhóm giáo dục, thì Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng cũng tăng cao, lên tới 6,94%, do giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở và nhà ở thuê tăng. Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 6,08%, chủ yếu do dịch Covid-19 được kiểm soát, dịch vụ ăn uống ngoài gia đình tăng 7,0%; giá lương thực tăng 3,74% và thực phẩm tăng 6,11%.

Nhóm văn hóa, giải trí và du lịch so với cùng kỳ năm trước cũng tăng 5,3%, do dịch Covid-19 được kiểm soát, giá tour, khách sạn, nhà hàng tăng khi nhu cầu du lịch trong nước tăng.

Trong khi đó, Nhóm đồ uống và thuốc lá tháng 1/2023 tăng 4,36%, chủ yếu do nhu cầu tiêu dùng tăng trong dịp Tết Nguyên đán, giá nguyên liệu sản xuất đồ uống, chi phí vận chuyển tăng…

Như vậy, sự phục hồi trở lại của các hoạt động tiêu dùng, dịch vụ, du lịch đã đẩy CPI tháng Một năm nay tăng khá cao so với cùng kỳ năm trước. Đây là điều đã được cảnh báo trước, sẽ gây áp lực lên mục tiêu kiểm soát lạm phát của năm 2023. Và đó cũng là lý do vì sao trong các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội năm 2023, mục tiêu kiểm soát được đặt ra ở mức 4,5%, thay vì dưới 4% như một số năm trước đây.

Trong khi đó, so với tháng trước, CPI của một số nhóm mặt hàng cũng tăng khá cao, do ảnh hưởng của chi tiêu trong dịp Tết.

Do nhu cầu chi tiêu trong dịp Tết tăng mạnh, giá cả một số mặt hàng có mức tăng khá cao

Cụ thể, Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,82%; Nhóm ăn uống ngoài gia đình tăng +0,46%; Nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 1,12%; Nhóm may mặc, mũ nón, giày dép tăng +0,62%…

Trong khi đó, Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng giảm 0,12%; Nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,36%; Nhóm giao thông tăng 1,39%; Nhóm giáo dục giảm 0,15%; Nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,42%; còn Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng +0,7%.

Ở góc độ khác, Tổng cục Thống kê cũng cho biết, lạm phát cơ bản tháng 1/2023 tăng 0,46% so với tháng trước, tăng 5,21% so với cùng kỳ năm trước.

Việc lạm phát cơ bản tăng 5,21% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức CPI bình quân chung (tăng 4,89%), theo Tổng cục Thống kê, chủ yếu do lạm phát cơ bản từ tháng 7/2022 đến tháng 12/2022 có mức tăng so với tháng trước cao hơn CPI chung, do giá xăng dầu và giá dịch vụ giáo dục là yếu tố kiềm chế tốc độ tăng CPI trong các tháng này thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính toán lạm phát cơ bản. Lạm phát cơ bản tháng 01/2023 ở mức nền cao hơn CPI chung nên có mức tăng so với cùng kỳ năm trước cao hơn.

Trong khi đó, do nhu cầu mua sắm vàng trước Tết Nguyên đán, chỉ số giá vàng tháng 01/2023 tăng 0,51% so với tháng trước; tăng 3,57% so với cùng kỳ năm trước.

Còn giá đô la Mỹ bình quân trên thị trường tự do ở quanh mức 23.690 VND/USD. Chỉ số giá đô la Mỹ tháng 01/2023 giảm 2,05% so với tháng trước; tăng 3,18% so với cùng kỳ năm trước.

Song theo nhận định của chuyên gia kinh tế, PGS-TS. Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính), CPI năm nay chỉ tăng 3,3 – 3,7%, thấp hơn rất nhiều so với mức tăng khoảng 4,5% mà Quốc hội đặt ra.

PGS-TS. Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính)

Ngay tháng đầu năm, CPI đã tăng tới 4,89% so với cùng kỳ năm 2022. Với tốc độ tăng cao như tháng 1 vừa qua, thì năm nay, liệu CPI có cao hơn con số 4,5% không, thưa ông?

Tháng 1/2023, CPI tăng tới 4,89% so với cùng kỳ năm 2022 và tăng 0,52% so với tháng trước, đúng là cao nhất trong nhiều năm trở lại đây (ngoại trừ năm 2020), nhưng hoàn toàn không lo ngại.

Bởi năm nay, Tết Nguyên đán rơi trọn vẹn vào tháng 1 – tháng cầu tiêu dùng tăng đột biến và theo quy luật, trong tháng Tết Nguyên đán bao giờ mặt bằng giá cả cũng tăng cao nhất so với các tháng còn lại trong năm.

Điều đặc biệt nữa là sau 3 năm liên tiếp trong dịp Tết cổ truyền, người dân bị hạn chế đi lại do đại dịch Covid-19, Tết Quý Mão năm nay, mọi hoạt động vui xuân – đón Tết đã trở lại trạng thái bình thường, nên nhu cầu mua sắm, đi lại của người dân tăng rất mạnh so với thông thường.

Theo số liệu vừa được Tổng cục Thống kê công bố, chỉ riêng tháng Tết Quý Mão, doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng ước đạt 544.800 tỷ đồng, tăng 5,2% so với tháng 12/2022 và tăng tới 20% so với cùng kỳ năm 2022. Nhu cầu tăng đột biến, giá cả hàng hóa, dịch vụ tăng cũng là lẽ đương nhiên.

Như vậy, mức tăng CPI tháng 1/2023 không phải là điều quá lo lắng, thưa ông? Theo ông, năm nay, CPI tăng khoảng bao nhiêu?

Tôi nghĩ rằng, nếu Chính phủ, các cấp, các ngành không chuẩn bị chu đáo thực phẩm, hàng hóa, dịch vụ, thì CPI tháng 1/2023 còn tăng cao hơn nữa. Bởi trong mức tăng 0,52% so với tháng trước Tết, riêng nhóm hàng thực phẩm đã đóng góp 0,2 điểm phần trăm, đi lại (giao thông) đóng góp 0,13 điểm phần trăm.

Đúng ra, kể từ ngày 1/1/2023, thuế bảo vệ môi trường sẽ trở về bình thường vì thời hạn giảm phí đã hết. Nhưng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân và góp phần kiểm soát lạm phát, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã kịp thời ban hành Nghị quyết số 30/2022/UBTVQH15. Theo đó, chỉ áp dụng thuế 2.000 đồng đối với mỗi lít xăng và 1.000 đồng đối với mỗi lít dầu, tức là chỉ bằng một nửa so với quy định.

Nhờ đó, chỉ số giá nhóm giao thông tháng 1/2023 tăng 1,39% so với tháng trước, làm CPI chung tăng 0,13 điểm phần trăm. Nếu tăng đúng theo quy định, tức là không tiếp tục giảm 50%, thì chỉ số giá nhóm giao thông và hoạt động sản xuất, kinh doanh còn tăng cao hơn nữa, khó mà giữ được CPI chỉ tăng ở mức 0,52% so với tháng trước.

Hơn nữa, tháng 1/2022, CPI rất thấp (tăng 0,19% so với tháng trước và tăng 1,94% so với cùng năm trước), đứng trên mẫu số thấp để tính toán, thì CPI tháng 1 năm nay cao cũng là bình thường, không có gì lo lắng.

Theo tôi, CPI năm 2023 chỉ tăng khoảng 3,3 – 3,7%, tức là thấp hơn rất nhiều mức tăng khoảng 4,5% theo yêu cầu của Quốc hội.

Cơ sở nào để ông đưa ra mức dự báo này?

Năm 2023, có nhiều yếu tố giúp kiểm soát lạm phát.

Thứ nhất, nền kinh tế Việt Nam đã thích ứng với tình hình mới, hoạt động sản xuất, kinh doanh phục hồi mạnh mẽ, mặc dù trong quý IV/2022, một số doanh nghiệp bị thiếu hụt đơn hàng xuất khẩu phải co hẹp sản xuất, nhưng tình hình đã sáng trở lại, hàng loạt doanh nghiệp đang thu hút lao động để đáp ứng nhu cầu sản xuất. Sản xuất, kinh doanh tăng, sản phẩm hàng hóa, dịch vụ dồi dào khiến lạm phát khó có thể tăng mạnh.

Thứ hai, sau thời gian tăng lãi suất, nhiều ngân hàng thương mại đã rời khỏi cuộc đua tăng lãi suất. Lãi suất giảm, giảm chi phí đầu vào, giảm giá thành sản xuất, thì sẽ giảm được giá bán sản phẩm.

Thứ ba, Bộ Tài chính đã quyết định tiếp tục thực hiện các chính sách giãn, giảm, gia hạn các loại thuế, phí năm 2023 áp dụng như năm 2022, góp phần rất lớn làm giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp.

Thứ tư, trong Nghị quyết số 01/2023/NQ-CP, Chính phủ đã yêu cầu Bộ Tài chính sớm sửa Nghị định số 65/2022/NĐ-CP và Nghị định số 153/2020/NĐ-CP về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Khi hoạt động huy động vốn trên thị trường trái phiếu được tháo gỡ sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp thêm kênh huy động vốn mới, giảm phụ thuộc vào vốn vay ngân hàng, giảm áp lực tăng lãi suất ngân hàng.

Và cuối cùng, như tôi đã nói, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý tiếp tục giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu sẽ làm giảm giá bán lẻ xăng dầu cũng có đóng góp không nhỏ trong kiểm soát lạm phát.

Theo ông, những yếu tố khách quan sẽ tác động thế nào tới tình hình lạm phát của nước ta, thưa ông?

Rất mừng là tốc độ tăng trưởng kinh tế của các nền kinh tế hàng đầu thế giới cũng là đối tác quan trọng nhất của Việt Nam trong quý IV/2022 không quá ảm đạm như dự báo trước đó. Khi các cường quốc kinh tế, đặc biệt là Mỹ và EU phục hồi, Việt Nam không chỉ tăng được xuất khẩu, mà còn gia tăng thặng dư thương mại, có đủ nguồn ngoại tệ để kiểm soát tỷ giá, giảm áp lực lên lạm phát.

Những ngày gần đây, đồng loạt các ngân hàng trung ương trên thế giới đã phát tín hiệu giảm đà tăng và đi đến chấm dứt tăng lãi suất để hỗ trợ sản xuất vì lạm phát tại các nền kinh tế này đang giảm dần. Đây là cơ hội để Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất điều hành, tạo điều kiện cho ngân hàng thương mại giảm lãi suất cho vay.

Nếu trước đây, cuộc xung đột tại Ukraine là ẩn số với giới bình luận, phân tích chính trị, quân sự, thì bây giờ đã khá rõ nét. “Cuộc chiến” này sẽ còn kéo dài, dai dẳng, giằng co qua lại giữa các bên. Khi đã nhìn rõ kết cục của cuộc chiến, các nước bị ảnh hưởng đã và đang tìm cách hạn chế tối thiểu thiệt hại về kinh tế như kiểm soát giá xăng dầu, năng lượng, nguyên liệu; khắc phục đứt đoạn chuỗi logistics, vận chuyển truyền thống… góp phần không nhỏ chặn đà tăng và giảm dần cho phí vận chuyển.

Việt Nam là nền kinh tế phải nhập khẩu hơn 40% nguyên liệu đầu vào phục vụ cho hoạt động sản xuất, xuất khẩu, khi giảm được chi phí trung gian sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp giảm được giá thành sản xuất.