Thị trường carbon đang nổi lên như một sân chơi mới và đầy tiềm năng cho Việt Nam trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh. Tại diễn đàn Netzero Việt Nam 2025, bà Betty Palard, CEO của công ty ESGs & Climate Consulting, đã chia sẻ những quan điểm sâu sắc về thị trường carbon và vai trò của Việt Nam trong lĩnh vực này.

Theo bà Betty Palard, tín chỉ carbon đang dần trở thành một loại tiền tệ và sản phẩm tài chính phái sinh đặc biệt. Thị trường carbon nằm ở giao thoa của bốn lĩnh vực chính: thiên nhiên, tài chính, tài sản quốc gia (đất đai) và chuyên môn, kiến thức, dữ liệu. Sự giao thoa này tạo ra một thị trường vừa đặc biệt vừa nhiều thách thức.

Việt Nam có lợi thế đặc biệt trong lĩnh vực này, với người Việt giỏi toán học, một yếu tố then chốt trong việc đo lường và xác minh tín chỉ carbon. Bên cạnh đó, với đặc thù sống gần gũi với thiên nhiên từ lâu đã tạo nền tảng kiến thức tự nhiên cho người Việt mà nhiều quốc gia khác có thể phải nỗ lực hơn mới có được.

Là quốc gia nông nghiệp với 92% nền tảng kinh tế đến từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, Việt Nam sẽ có kịch bản phát triển thị trường carbon khác biệt so với các quốc gia khác. Tuy nhiên, không có việc ‘mua bán’ tín chỉ carbon theo nghĩa thông thường. Thay vào đó là quan điểm cùng nhau đầu tư vào những dự án có khả năng phát sinh tín chỉ carbon, giống như một trái phiếu vậy.

Quá trình đồng hành đầu tư phát triển các dự án có thể có 2 khả năng: tránh phát thải carbon thông qua nỗ lực bổ sung hoặc hấp thụ, lưu trữ carbon tại nơi tín chỉ này vốn thuộc về. Về các loại tín chỉ carbon trên thị trường, bà Betty Palard đã phân tích về ba loại tín chỉ carbon chính: tín chỉ carbon trắng, tín chỉ carbon xanh lá cây và tín chỉ carbon xanh dương.

Từ những góc nhìn trên, bà Betty Palard cho rằng thị trường tín chỉ carbon là sân chơi rộng mở, kêu gọi sự tham gia của mỗi cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp… theo khả năng. Thay vì tập trung vào câu chuyện làm kinh tế, bà Betty Palard muốn nhìn vào tín chỉ carbon dưới góc nhìn tài sản quốc gia.

Cuộc chơi này có thể được xem là cuộc chơi của Việt Nam. Về phát triển thị trường carbon, qua kinh nghiệm từ các thị trường đi trước, Việt Nam có thể tham khảo, học hỏi từ ba khu vực thị trường: châu Âu về vấn đề dữ liệu, sự minh bạch và mạnh mẽ; thị trường Hàn Quốc về việc mở cửa thị trường cho cả cộng đồng tham gia; và Trung Quốc về việc những phần phát thải lớn nhất cần có chính sách của nhà nước, những lĩnh vực còn lại nên để các doanh nghiệp tự tìm nhau.

Như vậy, thị trường carbon đang mở ra những cơ hội mới cho Việt Nam trong việc tham gia vào cuộc chơi chuyển đổi xanh toàn cầu. Với sự chuẩn bị và tham gia tích cực, Việt Nam có thể tận dụng lợi thế của mình để trở thành một trong những quốc gia tiên phong trong lĩnh vực này.

Nguồn: Vietnam+

Đại dịch Covid-19 còn chưa dứt, những cú sốc về địa chính trị và lạm phát kéo dài được dự báo tiếp tục là những rủi ro chính trong năm 2023 nhưng châu Á nhiều khả năng sẽ là điểm sáng giữa bối cảnh khó khăn ngày càng gia tăng khi khu vực này tiếp tục phát huy sự vững vàng. Đặc biệt, việc Trung Quốc mở cửa lại biên giới và phục hồi tiêu dùng ở đại lục được kỳ vọng sẽ thúc đẩy kinh tế còn Ấn Độ và ASEAN cùng nâng cao tiềm năng tăng trưởng.

Caption ảnh

Đây là sáu xu hướng chính nên lưu tâm trong năm nay:

1. Các vấn đề về địa chính trị đang định hình lại chuỗi công nghiệp toàn cầu

Cuộc chiến Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn có thể châm ngòi cho những cuộc khủng hoảng năng lượng và thực phẩm mới, đẩy lạm phát lên cao, siết chặt thêm các điểm nghẽn trong chuỗi cung ứng và gia tăng các rủi ro địa chính trị. Trong khi đó, công nghệ trở thành tâm điểm của sự chú ý trong cuộc chiến tranh thương mại Mỹ -Trung Quốc nổ ra từ năm 2018.

Những hạn chế đối với thương mại và đầu tư song phương giữa hai quốc gia được dự báo sẽ còn tiếp tục duy trì và lan rộng sang sản xuất công nghệ.

2. Cơ hội để tăng tốc quá trình chuyển dịch năng lượng

Đây là lúc để đẩy nhanh quá trình chuyển dịch năng lượng, đặc biệt là sản xuất năng lượng bền vững, các giải pháp lưu trữ tiên tiến và tăng cường tiêu dùng năng lượng bền vững. Cuộc chuyển hóa này sẽ đòi hỏi mức đầu tư khổng lồ và các thị trường vốn cũng như các nhà đầu tư tư nhân sẽ đóng vai trò quan trọng hỗ trợ cho nguồn vốn của chính phủ.

Về lâu về dài, chuỗi cung ứng xanh mới – dựa trên năng lượng mới và công nghệ mới – được kỳ vọng sẽ góp phần vào tăng trưởng kinh tế và tạo thêm cơ hội việc làm.

3. Công nghệ tài chính sẽ thúc đẩy tăng trưởng tương lai

Sự vững vàng của các doanh nghiệp nhờ số hóa đã được kiểm chứng đầy đủ trong đại dịch Covid-19 và sẽ tiếp tục là trọng tâm của chiến lược kinh doanh. Công nghệ tài chính toàn cầu sẽ mở ra những thay đổi mới, ví dụ như tiền số ngân hàng trung ương (central bank digital currencies – CBDC) và tài sản ảo. Những thay đổi này không chỉ nâng cao trải nghiệm dịch vụ khách hàng mà còn mang đến nhiều cơ hội kinh doanh cho doanh nghiệp. Chúng tôi hoan nghênh công bố gần đây của chính phủ Hong Kong kêu gọi tài sản ảo cần được quản lý chặt chẽ nhằm đảm bảo tăng cường an toàn và an ninh.

4. Ấn Độ và các nền kinh tế ASEAN sẽ là những điểm sáng trong tăng trưởng toàn cầu

Được thúc đẩy bởi sự chuyển dịch sản xuất, số hóa, chuyển hóa năng lượng và nâng cấp ngành dịch vụ, Ấn Độ được kỳ vọng sẽ vượt qua Nhật Bản và Đức để trở thành nền kinh tế lớn thứ ba thế giới vào năm 2030. Ở ASEAN, ngành sản xuất ô tô, điện tử tiêu dùng, năng lượng tái tạo, thương mại điện tử và công nghệ tài chính sẽ là những lĩnh vực tăng trưởng chính yếu của khu vực. Chỉ mới đây thôi, Việt Nam vừa trở thành thị trường thương mại điện tử lớn thứ hai Đông Nam Á, chỉ sau Indonesia trong năm 2022.

5. Kinh tế Trung Quốc dự báo sẽ dần dần phục hồi

Mặc dù vẫn còn xuất hiện biến thể mới trong các đợt lây nhiễm Covid-19, việc Trung Quốc mở cửa trở lại và các chính sách toàn diện hơn nhằm hỗ trợ ngành bất động sản sẽ là động lực thúc đẩy hỗ trợ phục hồi tăng trưởng. Tháng 12 năm ngoái, Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương đã đặt “mở rộng nhu cầu trong nước” là ưu tiên hàng đầu, bao gồm nâng cao thu nhập của người dân ở thành thị và nông thôn, cải thiện nhà ở và dịch vụ chăm sóc người cao tuổi và sản xuất thêm phương tiện chạy điện. Điều này sẽ giúp phục hồi niềm tin của người tiêu dùng, xoa dịu những tắc nghẽn trong chuỗi cung ứng và thúc đẩy hoạt động kinh tế.

Sự phục hồi của nhu cầu tiêu dùng ở đại lúc được kỳ vọng sẽ thúc đẩy các nước xuất khẩu lớn như Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Singapore. Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) sẽ thúc đẩy tăng cường thương mại giữa Trung Quốc và ASEAN, còn kinh tế số sẽ trở thành “xương sống” cho thương mại.

6. Cuộc chiến giành nhân tài sẽ căng thẳng hơn

Làn sóng nghỉ việc hàng loạt (Great Resignation), xuất hiện từ đợt đại dịch COVID-19, không chỉ tập trung trong ngành tài chính mà còn là thách thức chung cho nhiều ngành, nhiều quốc gia trên thế giới.

Trong năm 2023, nhiều công ty đa quốc gia sẽ hướng tới mở rộng kinh doanh trên toàn cầu và các nền kinh tế sẽ có những chính sách ưu đãi khác nhau để thu hút những công ty này cũng như nhân tài của họ.