Trong một xã hội công bằng, danh tiếng không thể là lá chắn bảo vệ một cá nhân khỏi trách nhiệm đạo đức hay hình phạt pháp lý. Mới đây, làng giải trí Việt Nam đã chứng kiến hai sự kiện gây chấn động liên quan đến các nhân vật nổi tiếng. Đầu tiên là trường hợp của nhà thiết kế thời trang hàng đầu Việt Nam, Công Trí, bị bắt vì liên quan đến đường dây mua bán và sử dụng ma túy. Ngay sau đó, rapper Bình Gold cũng xuất hiện trên mạng xã hội với hình ảnh que test ma túy dương tính với cần sa. Cả hai sự việc đã thu hút sự chú ý của công chúng và trở thành đề tài nóng trên mạng xã hội.

Nhìn vào sự nghiệp của NTK Công Trí, người đã có những đóng góp đáng kể cho thời trang Việt Nam, thật xót xa khi thấy nó kết thúc trong một hoàn cảnh đáng buồn. Trong khi đó, rapper Bình Gold, với hình ảnh và âm nhạc không mấy tốt đẹp, không nhận được nhiều sự cảm thông từ công chúng. Việc này đặt ra câu hỏi về việc liệu có nên so sánh NTK Công Trí với Bình Gold hay không, dựa trên thành tích và đóng góp của họ cho xã hội.

Thế nhưng, khi bàn về vấn đề này, chúng ta cần tự hỏi liệu có đúng là đang đánh giá sai lầm dựa trên thành tích, tình cảm, hay sự đúng sai. Công lý không dựa trên cảm xúc, và khi đứng trước pháp luật, không ai được miễn trừ trách nhiệm trước hành vi sai trái. Không có lý do nào có thể biện minh cho việc làm sai, và không có lý do gì để bảo vệ những hành vi vi phạm pháp luật.

Khi thông tin về NTK Công Trí được công bố, nhiều người cho rằng việc anh bị bắt vì sử dụng ma túy là quá nặng. Tuy nhiên, trên thế giới, việc sử dụng ma túy là một vấn đề nghiêm trọng và có thể dẫn đến những hậu quả xấu. Nghệ sĩ trong xã hội Âu Mỹ có thể không bị yêu cầu trở thành tấm gương, nhưng ma túy vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra cái chết tại Mỹ. Nó không chỉ là lựa chọn cá nhân, mà còn là một đại dịch, một cái giá phải trả khi nội lực con người bỏ cuộc trước cám dỗ.

Ở Việt Nam, nơi chúng ta vẫn tin vào sự yên bình và hình mẫu nghệ sĩ sống sạch, truyền cảm hứng, tôi không nghĩ rằng chúng ta nên coi việc nghệ sĩ sử dụng chất kích thích là điều bình thường. Khi Quang Linh Vlog bị bắt trong vụ án về kẹo Kera, cũng có một làn sóng mạnh mẽ bênh vực, cho rằng với những việc tốt anh đã làm ở châu Phi, anh không đáng bị đối xử như một tội phạm. Tuy nhiên, luật pháp không tính theo ‘từng’, mà chỉ xét theo những gì bạn đã thực sự làm sai.

Từ thiện không thể miễn tội cho kinh doanh sai luật, cũng như việc từng cứu giúp hàng trăm người không thể xóa đi hành vi lừa dối hàng chục nghìn người tiêu dùng thông qua quảng cáo. Danh tiếng không miễn trừ ai khỏi trách nhiệm đạo đức hay hình phạt pháp lý. Trên sân khấu công lý, không có hàng ghế VIP, không có ưu tiên cho những người từng được yêu mến.

Một xã hội tốt đẹp không phải là nơi không có sai lầm, mà là nơi người ta biết cách sửa sai và biết cách đón nhận nhau trở lại, khi đã chân thành làm lại từ đầu. Điều quan trọng là chúng ta cần nhìn nhận vấn đề một cách công bằng và không để cảm xúc chi phối khi đánh giá các vấn đề liên quan đến pháp luật và đạo đức.

Trong thời gian gần đây, việc nhiều nghệ sĩ Việt bị bắt giữ vì liên quan đến ma túy đã trở thành một xu hướng đáng báo động trong giới giải trí. Điều này không chỉ phản ánh những vấn đề liên quan đến đạo đức nghề nghiệp và kiểm soát bản thân của người nổi tiếng, mà còn cho thấy sự tồn tại của những lỗ hổng trong hệ sinh thái giải trí hiện nay.

Xu hướng này, theo chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long, phản ánh ba vấn đề nghiêm trọng. Thứ nhất, đó là khủng hoảng về đạo đức nghề nghiệp và kiểm soát bản thân của chính người nổi tiếng. Khi những nghệ sĩ có ảnh hưởng lớn đến công chúng lại liên tục sa ngã vào con đường tội lỗi, điều đó không chỉ làm xấu đi hình ảnh của họ, mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến nhận thức và hành vi của xã hội. Thứ hai, hệ sinh thái showbiz dường như đang quá ưu ái cho hình ảnh hào nhoáng mà không đi kèm cơ chế kiểm soát hiệu quả. Điều này đã tạo ra một môi trường mà trong đó, người nổi tiếng có thể dễ dàng thực hiện hành vi sai trái mà không phải đối mặt với hậu quả nghiêm trọng. Thứ ba, khán giả cũng góp phần tạo ra một môi trường dễ dãi và nuông chiều người nổi tiếng. Khi công chúng liên tục bày tỏ sự cảm thông và bảo vệ nghệ sĩ vướng scandal, điều đó có thể được xem là dấu hiệu cho thấy sự dễ dãi và thiếu nghiêm túc trong việc đánh giá hành vi của người nổi tiếng.

Việc Công Trí, một nhà thiết kế nổi tiếng, bị bắt vì liên quan đến ma túy không chỉ là cú sốc đối với ngành thời trang, mà còn tạo ra một hiệu ứng tiêu cực sâu rộng tới giới trẻ. Điều này không chỉ làm xói mòn niềm tin của xã hội vào công lý và tiêu chuẩn đạo đức chung, mà còn cho thấy sự cần thiết của việc thiết lập và thực thi nghiêm ngặt các quy định và cơ chế kiểm soát. Chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long nhận định rằng, việc khán giả bày tỏ sự cảm thông hoặc lên tiếng bảo vệ nghệ sĩ vướng scandal có thể không sai về mặt nhân tính, nhưng có thể gây nguy hiểm về mặt xã hội. Ông cũng nhấn mạnh rằng người nổi tiếng luôn có ảnh hưởng lớn đến nhận thức và hành vi xã hội, và khi một nhân vật như Công Trí sa vào con đường sử dụng chất cấm, điều đó giống như một cú tát vào niềm tin của công chúng.

Ông Long cũng cho rằng việc khán giả bày tỏ sự cảm thông hoặc lên tiếng bảo vệ nghệ sĩ vướng scandal có phải là dấu hiệu cho thấy công chúng đang dễ dãi hơn với sai phạm của người nổi tiếng. Ông phân tích rằng công chúng có quyền tiếc nuối, xót xa trước sự sa ngã của một người từng được yêu mến, nhưng nếu sự tiếc nuối đó chuyển hóa thành những hành vi bào chữa, hợp lý hóa hay thậm chí tấn công ngược truyền thông, dư luận, và luật pháp, thì đó là biểu hiện rõ ràng của tâm lý dễ dãi tập thể.

Cuối cùng, chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long đề xuất rằng cần có các cơ chế xử lý mang tính răn đe kép: vừa xử lý về mặt pháp lý nghiêm minh theo luật hiện hành, vừa kèm theo các biện pháp chế tài bổ sung ở cấp độ nghề nghiệp và truyền thông. Điều này không mang tính trừng phạt dư luận, mà là một bước đi cần thiết để bảo vệ tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp và môi trường truyền thông lành mạnh. Bằng cách này, giới giải trí Việt Nam có thể dần dần xây dựng một môi trường giải trí lành mạnh và an toàn hơn cho cả người nổi tiếng và công chúng.