TP. HCM đã xuất hiện biến chủng phụ XBB của Omicron

Nhóm nghiên cứu Covid-19 của Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM và Đơn vị nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) thực hiện trên 526 bệnh nhân mắc Covid-19 nhập viện tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới từ ngày 1/7 – 25/12/2022. Trong đó, 67% (tương ứng với 353 ca) bệnh nhân có tải lượng virus phù hợp và được giải mã gene. Các nhà nghiên cứu thu nhận 336 bộ gene SARS-CoV-2, chiếm 95% trong tổng số 353 mẫu được đem đi phân tích.

Kết quả định danh cho thấy, trong 6 tháng cuối năm 2022, TP.HCM lưu hành chủ yếu là biến thể Omicron, chỉ có một chủng Delta ghi nhận vào tháng 7/2022.

Ảnh minh hoạ

Nhóm nghiên cứu cho biết, có sự dịch chuyển từ biến thể phụ BA.5 của Omicrion (trong các tháng 7,8,9/2022) sang biến thể phụ BA.2.75 (bao gồm biến thể phụ BN.1) trong 3 tháng cuối năm.

Kết quả còn ghi nhận sự xuất hiện của biến thể phụ XBB vào tháng 12/2022 nhưng ở tỷ lệ thấp. Cụ thể có 3/52 trình tự giải mã vào tháng 12, chiếm 5,7%. XBB là biến thể phụ của Omicron hay còn gọi là chủng BA.2.10, được phát hiện trên thế giới từ tháng 8/2022. Sau đó, XBB đã phát triển thêm các biến thể phụ bao gồm XBB.1 và XBB.1.5.

Dựa vào diễn biến dịch Covid-19 thời gian qua và kết quả điều tra huyết thanh vào tháng 9, nhóm nghiên cứu nhận định, tình hình Covid-19 của TP.HCM đang được kiểm soát tốt. Qua đó, thể hiện vai trò của vaccine trong việc bảo vệ bệnh nhận nặng và tử vong.

Việc tầm soát biến thể của SARS-CoV-2 tiếp tục được nhóm nghiên cứu thực hiện trong thời gian tới nhằm cung cấp thông tin kịp thời cho chương trình ứng phó đại dịch Covid-19 của TP.HCM.

Viêm phổi bội nhiễm, suy đa tạng do lạm dụng corticoid tự điều trị cúm

Các bác sĩ của Bệnh viện Bạch Mai vừa cứu sống một bệnh nhân bị viêm phổi bội nhiễm, suy đa tạng do lạm dụng corticoid tự điều trị cúm, sau 37 ngày chạy ECMO, gần 50 ngày thở máy với oxy liều cao.

Bệnh nhân nữ 37 tuổi ở Hà Nội bị nhiễm cúm từ 27/10 với biểu hiện sốt, ngứa họng, ho, chảy nước mũi, đau mỏi toàn thân. Bệnh nhân tự điều trị hạ sốt và corticoid (medrol 16mg/ngày). 3 ngày sau tình trạng không cải thiện, sốt cao kéo dài kèm khó thở nhiều, phải thở oxy sau đó thở máy.

ThS.BS Nguyễn Bá Cường – Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ: Khi vào Trung tâm, tình trạng bệnh nhân rất nặng nề, sốt cao liên tục, sốc nhiễm khuẩn nặng, oxy máu giảm rất thấp, X-quang phổi mờ trắng xóa cả 2 bên phế trường, test nhanh Cúm B dương tính. Điều đặc biệt là mặc dù nhiễm cúm nhưng tình trạng nhiễm vi khuẩn trên xét nghiệm rất cao kèm theo đó là số lượng bạch cầu giảm trầm trọng còn 0.750 G/L (Bình thường 4.0-10.0 G/L).

Tại Trung tâm Hồi sức tích cực – Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân được điều trị kháng sinh, kháng virus, thở máy và lọc máu hấp phụ. Soi phế quản có hình ảnh nhiều giả mạc lấp kín lòng phế quản 2 bên. Xét nghiệm PCR dịch phế quản: Cúm B kèm bội nhiễm tụ cầu vàng.

BS Nguyễn Bá Cường cho biết: Triệu chứng giảm bạch cầu rất hay gặp ở bệnh nhân nhiễm virus đặc biệt là nhiễm cúm và sốt xuất huyết (2 dịch bệnh đang lưu hành rộng rãi ở Việt Nam) làm giảm sức đề kháng của cơ thể. Corticoid là thuốc chống viêm nhưng có tác dụng phụ là giảm sức chống đỡ của cơ thể. Việc lạm dụng thuốc này ở các bệnh nhân nhiễm virus làm tăng nguy cơ bội nhiễm đặc biệt là các vi khuẩn kháng thuốc.

Bệnh nhân sau đó không đáp ứng với điều trị hồi sức, phải tiến hành can thiệp ECMO cấp cứu. Trong quá trình 37 ngày chạy ECMO, gần 50 ngày thở máy với oxy liều cao, do suy giảm khả năng đề kháng, bệnh nhân rất dễ nhạy cảm với các vi sinh vật trong bệnh viện và phải điều trị nhiều đợt kháng sinh, kháng nấm. Các bác sĩ đã phải nhiều lần hội chẩn trong khoa và liên khoa để kịp thời đưa ra phác đồ điều trị thích hợp cho từng diễn biến của bệnh.

Sau hơn 2 tháng nằm điều trị hồi sức tích cực, bệnh nhân được ra viện trong niềm vui của các thầy thuốc và gia đình. Tuy nhiên các tổn thương phổi sau đó có thể sẽ còn tồn tại và cần phải theo dõi trong thời gian dài.

BS Nguyễn Bá Cường khuyến cáo: Việc lạm dụng corticoid diễn ra thường xuyên ở Việt Nam trong điều trị nhiễm cúm và các bệnh xương khớp (được trộn lẫn trong các thành phần thuốc cổ truyền không rõ nguồn gốc).

Theo các bác sĩ, thuốc phải được dùng đúng chỉ định và liều lượng. Hành động dùng bừa bãi làm suy giảm khả năng đề kháng và rất dễ bội nhiễm vi khuẩn. Trong đợt dịch cúm và sốt xuất huyết năm nay, Trung tâm Hồi sức tích cực tiếp nhận rất nhiều các ca nhiễm virus nguy kịch, điều đặc biệt ở các ca này ngoài vấn đề nặng do nhiễm virus thì các bệnh nhân đều bội nhiễm thêm vi khuẩn đa kháng thuốc (tụ cầu vàng, trực khuẩn mủ xanh, phế cầu…) dẫn đến sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng. Một số ca cần phải can thiệp ECMO dài ngày, mặc dù có thể sống sót nhưng cũng để lại hậu quản tổn thương lâu dài.

Vì thế, khi có vấn đề liên quan đến sức khỏe, người dân nên đi khám bác sĩ và sử dụng thuốc đúng theo chỉ định. Không được tự ý mua và sử dụng thuốc hoặc mua theo đơn cũ, theo lời mách bảo của người thân, người quen vì hậu quả sẽ là khôn lường.

Đảm bảo nhu cầu máu cung cấp cho các bệnh viện

Ban Chỉ đạo vận động hiến máu tình nguyện TP.HCM vừa tổ chức Hội nghị tổng kết hiến máu tình nguyện năm 2022 và phát động Chiến dịch vận động hiến máu tình nguyện dịp Tết – Lễ hội Xuân Hồng 2023.

Với thông điệp “Hiến giọt máu đào – Trao đời sự sống”, “Hiến máu đầu Xuân – Nhân lên hạnh phúc”, mục tiêu của Chiến dịch vận động hiến máu tình nguyện dịp Tết – Lễ hội Xuân hồng 2023 (từ ngày 15/12/2022 đến ngày 28/2/2023) tiếp nhận 44.000 túi máu.

Lễ phát động đợt cao điểm vận động tiếp nhận HMTN diễn ra tại 2 địa điểm: Nhà Văn hóa Thanh Niên và Trường Đại học Tôn Đức Thắng, dự kiến tiếp nhận 1.000 đơn vị máu.

Gần 1.000 người là sinh viên, thanh niên tình nguyện đã có mặt tại hai địa điểm tổ chức ngày hội để hiến máu tình nguyện.

Ông Trần Trường Sơn, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ TP.HCM, Phó Trưởng ban Thường trực Ban chỉ đạo vận động hiến máu tình nguyện TP, cho biết, năm 2022 TP đã vận động và tiếp nhận được 244.934 túi máu (tương ứng 337.208 đơn vị máu), đạt trên 111 % chỉ tiêu năm 2022. Kết quả này đã đảm bảo được nhu cầu máu cho cấp cứu, điều trị cho hơn 150 bệnh viện trên địa bàn thành phố và hỗ trợ một số tỉnh miền Tây Nam bộ.

Dự kiến năm 2023, Ban chỉ đạo vận động Hiến máu tình nguyện TP.HCM tuyên truyền và tiếp nhận trên 220.000 đơn vị máu, với tỷ lệ túi 350ml – 450ml đạt 87%, đảm bảo nhu cầu máu cho cấp cứu và điều trị cho hơn 150 bệnh viện trên địa bàn thành phố.

Đặc biệt, trong đợt cao điểm từ 15/12/2022 đến 28/2/2023, phấn đấu thực hiện tiếp nhận 44.000 đơn vị máu. Tiếp tục thành lập thêm một số điểm hiến máu Chữ thập đỏ tại khu vực, tạo điều kiện cho người dân có thể tham gia hiến máu tại các khu vực xa trung tâm theo các ngày đã định trước.

Nhân dịp này, Ban chỉ đạo vận động Hiến máu tình nguyện thành phố tổ chức tuyên dương 17 cá nhân có thành tích tiêu biểu trong phong trào Hiến máu tình nguyện thành phố từ 70 lần trở lên, vinh dự đón nhận Bằng khen Thủ tướng Chính phủ.

Từ mùng 3 Tết đến nay, Bệnh viện Bạch Mai liên tục tiếp nhận các ca ngộ độc rất nặng do methanol.

Điển hình là 7 người trong một công ty ở Thái Bình sau bữa liên hoan ngày mùng 6 Tết, có 3 người bị ngộ độc rượu phải nhập viện điều trị, trong đó có 1 rất nặng phải thở máy, lọc máu. Dù đã được điều trị bằng thuốc giải độc và các loại thuốc khác, nhưng sau 3 ngày nhập viện, bệnh nhân vẫn hôn mê.

Ngộ độc rượu thường nóng dịp cuối năm và đầu năm.

Qua lời kể của gia đình anh M. (49 tuổi, quê Thái Bình), vừa qua anh M. cùng 9 người khác tham gia bữa tiệc khai xuân ở công ty (chỉ 7 người uống rượu).

Trên đường về, anh M. bị ngã xe, xây xước đầu gối, không va đập đầu nhưng mắt nhìn tối sầm lại. Sáng hôm sau, anh M. mệt nhiều, đau bụng, đau đầu, đi lại khó khăn. Anh được đưa đi cấp cứu tại bệnh viện tỉnh và chuyển lên Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai.

Kết quả xét nghiệm cho thấy, nồng độ methanol (cồn công nghiệp) trong máu cao (134,7 mg/dL), nhiễm toan chuyển hóa nặng. Nằm điều trị đến ngày thứ 4, song tình trạng của bệnh nhân vẫn rất nặng, hôn mê, nhiễm toan chuyển hóa nặng, phải lọc máu, đặt ống nội khí quản.

Trước đó, có trường hợp bệnh nhân nam (30 tuổi, quê Bắc Ninh) vào Trung tâm Chống độc sau khi uống rượu bị nôn rất nhiều, kèm tình trạng nói ngọng, yếu tay… Kết quả chụp chiếu cho thấy bệnh nhân bị nhồi máu não cả 2 bên.

Theo các bác sĩ, nguyên nhân là do bệnh nhân uống quá nhiều rượu, nôn nhiều dẫn đến mất nước, máu cô đặc dẫn đến việc dễ bị tắc mạch. Sau khi điều trị, bệnh nhân có tiến triển hơn nhưng cơ thể vẫn rất yếu và chưa thể nói được bình thường.

TS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc cho biết, trong những ngày vừa qua, Trung tâm Chống độc đã tiếp nhận nhiều trường hợp bị ngộ độc methanol với nhiều hình thức khác nhau như uống rượu rởm, cồn sát trùng rởm.

Chuyên gia của Bệnh viện Bạch Mai dự báo, từ nay đến hết tháng 2, thậm chí sang tháng 3 sẽ còn nhiều vụ ngộ độc rượu nhập viện khi người dân còn vui xuân. Bác sĩ cũng cảnh báo về ngộ độc do uống nhầm cồn sát trùng khi vừa có 1 ca tử vong. 

Được biết, các biểu hiện của ngộ độc methanol của bệnh nhân sẽ chậm, nên nhiều người sẽ chủ quan nghĩ không ngờ mình bị ngộ độc. Khi có các triệu chứng nặng như mờ mắt, đột quỵ phải nhập viện cấp cứu mới biết do ngộ độc rượu methanol.

Hầu hết các trường hợp ngộ độc methanol khi đã có triệu chứng rõ ràng đến viện là tổn thương não, mù mắt và tụt huyết áp, tình trạng nguy kịch.

Bệnh nhân xuất hiện biểu hiện mờ mắt, lơ mơ, thở nhanh và thở sâu giống như khó thở do nhiễm toan chuyển hóa (do quá nhiều axit formic được chuyển thành từ methanol), co giật, hôn mê.

Chuyên gia của Bệnh viện Bạch Mai khuyến cáo, các ca ngộ độc methanol thường có triệu chứng muộn nên bệnh nhân đến viện trong tình trạng nặng và rất nặng.

Nguyên nhân do ngộ độc cồn công nghiệp methanol diễn biến chậm vì phải qua quá trình chuyển hoá mới tạo thành acidfomic, gây tổn thương thần kinh và tổn thương mắt. Do quá trình chuyển hoá rất chậm nên nhiều giờ sau, thậm chí 2 ngày sau mới có biểu hiện. 

Với người dùng thêm rượu ethanol, thì chính loại rượu này khi vào cơ thể lại làm chậm quá trình chuyển hóa và gây độc của methanol. Chính vì vậy, việc uống liên tiếp rượu, đặc biệt trong những ngày Tết khiến ngộ độc methanol không có biểu hiện ngay, mặc dù, chất độc vẫn còn trong người. Tuy nhiên, đến khi dừng rượu, lúc đó không có gì ngăn cản methanol có trong có thể sẽ chuyển hóa chất độc.

Bác sĩ Nguyên cảnh báo, hiện nay, có nhiều loại hoá chất bị tuồn ra ngoài thị trường, các đối tượng đã sử dụng để pha trộn thành rượu rởm. Thậm chí, các công ty nhập về đóng thành chai cồn sát trùng rởm và được bán rất nhiều. 

Sau khi nhiều loại cồn sát trùng rởm được phát hiện và thông báo, các công ty đã chuyển dạng nhãn mác, công bố rõ không dùng để sát trùng, chỉ dùng để đốt, lau chùi, nhưng chai lọ, nhãn mác vẫn y nguyên và vẫn bán ở hiệu thuốc, làm cho người tiêu dùng nhầm lẫn là cồn y tế mua về. Trong nhà, người nghiện rượu thì uống nhầm, người khác thì mang ra sát trùng. Đây là những chất cực độc, cần phải cảnh báo tới người dân.

Để không còn các ca ngộ độc thương tâm, chuyên gia cho rằng, không được bán các loại hoá chất độc hại như hoá chất tẩy rửa, hoá chất đốt, cồn công nghiệp ở hiệu thuốc; không được đóng chai gây nhập nhèm giống với cồn sát trùng; các chai hoá chất phải có hình thức khác và có nhãn mác rõ ràng.

Chiều 2/2, theo tin từ Bệnh viện Bạch Mai, tại Trung tâm Chống độc của Bệnh viện đã tiếp nhận nam bệnh nhân 46 tuổi ở Vĩnh Phúc bị ngộ độc Methanol (cồn công nghiệp) và tử vong sau một ngày nhập viện.

Lọ cồn bệnh nhân sử dụng.

Trước đó, nam bệnh nhân nhập viện trong tình trạng ngộ độc, hôn mê, tụt huyết áp, tổn thương não nặng sau khi uống cồn sát trùng mua ở hiệu thuốc. Kết quả xét nghiệm máu của bệnh nhân cho thấy, nồng độ Methanol (cồn công nghiệp) trong máu cao

Liên quan đến việc ngộ độc rượu chứa Methanol theo bác sĩ tại đây, cơ sở đang điều trị cho một nam bệnh nhân 52 tuổi.

Qua lời kể của gia đình, do nghiện rượu, người đàn ông này thường giấu gia đình ra hiệu thuốc mua cồn y tế để uống. Cách đây 3 ngày, mắt ông bỗng tối sầm, gần như không nhìn thấy gì.

Sau khi đi khám mắt, bệnh nhân 52 tuổi này được chuyển vào Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai. Tại đây, kết quả xét nghiệm của bệnh nhân cho thấy, nồng độ methanol ở mức cao. Bệnh nhân được chỉ định lọc máu cấp cứu.

Được biết, chai cồn mà bệnh nhân sử dụng là loại dùng để lau kính, làm nhiên liệu nhưng lại được mua ở hiệu thuốc.

Một bệnh nhân nữ 59 tuổi, TP. Hồ Chí Minh cũng bị ngộ độc rượu chứa Methanol. Theo đó, khi bệnh nhân ra miền Bắc đêm 31/1 thì biểu hiện ngộ độc ngay sau khi máy bay hạ cánh, sau đó chuyển sang hôn mê, tụt huyết áp, nồng độ methanol trong máu 171mg/dL và đang được điều trị, tiên lượng cũng rất nặng.

Trung tâm chống độc cũng đã thông báo cho cơ quan chức năng để phối hợp với địa phương nơi xảy ra ngộ độc truy xuất nguồn rượu gây ngộ độc để xử lý.

Cách đó không lâu, Trung tâm Chống độc tiếp nhận nam bệnh nhân 54 tuổi (ở phố Đội Cấn, Hà Nội) ngộ độc do uống nhầm cồn. Bệnh nhân được đưa đến viện trong tình trạng đau đầu, mờ mắt, chóng mặt.

Theo gia đình bệnh nhân, để phòng dịch Covid-19, gia đình đã mua cồn và để ở mỗi phòng một chai với mục đích tiện cho công tác sát khuẩn. Chai cồn 70 độ được gia đình mua tại hiệu thuốc gần nhà. 

Do mua tại hiệu thuốc nên gia đình tin tưởng để sử dụng sát khuẩn, mà không đọc kỹ công dụng ghi trên nhãn mác, đó là “dùng làm chất đốt và rửa kính”.

Trước khi nhập viện một ngày, bệnh nhân có uống nhầm khoảng 100 ml cồn, sau đó xuất hiện các triệu chứng đau đầu, chóng mặt, nhìn mờ… Trung tâm Chống độc đã xét nghiệm chai cồn do gia đình mang tới, kết quả là nồng độ cồn công nghiệp methanol lên tới 56%.

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc cho hay, thực trạng tồn tại các sản phẩm cồn sát trùng rởm chứa Methanol hoặc các chai hóa chất lau chùi hoặc làm nhiên liệu nhưng lại được đóng chai và bán nhập nhèm gây nhầm lẫn với cồn sát trùng, thực sự còn nguy hiểm rất lớn cho toàn dân và cả hệ thống y tế.

Đặc biệt, khi các loại cồn rởm này được đưa vào sử dụng sát trùng, không có tác dụng và không thể bảo vệ người dân trước nguy cơ nhiễm trùng, đồng thời khi sát trùng Methanol lại ngấm qua da vào cơ thể và nguy cơ gây ngộ độc.

Các cơ sở y tế hiện nay rất dễ dàng mua phải các loại cồn rởm này về sử dụng cho các bệnh nhân, do giá rẻ nên rất dễ trúng thầu. Hậu quả là biết bao bệnh nhân nặng, bệnh nhân phải phẫu thuật, trẻ sơ sinh, sản khoa,…sẽ phải chịu hậu quả.

Về nhận diện, Methanol rất giống với rượu Ethanol thông thường, thậm chí còn ngọt, dễ uống hơn. Khi mới uống, bệnh nhân cũng có cảm giác giống với say rượu nên dễ bị nhầm lẫn.

Tuy nhiên, khoảng 1-2 ngày sau uống, bệnh nhân sẽ có biểu hiện mờ mắt, lơ mơ, thở nhanh và thở sâu giống như khó thở do nhiễm toan chuyển hóa (do có quá nhiều a xít formic được chuyển thành từ Methanol), co giật, hôn mê. Khi đến viện, hầu hết các trường hợp này đã tổn thương não, mù mắt và tụt huyết áp, ở trong tình trạng nguy kịch”.

Trong những ngày tết hoặc vui xuân như thế này, khi bệnh nhân đã uống phải rượu chứa cồn công nghiệp Methanol nhưng lại uống tiếp các bữa rượu thông thường thì do hiện tượng Ethanol làm trì hoãn việc gây độc của Methanol, sẽ không thể biết lúc nào tình trạng ngộ độc Methanol mới phát tác, và chắc chắn sẽ bị ngộ độc.

Tuy nhiên, vấn đề khó là khi tình trạng ngộ độc xuất hiện chậm sau nhiều ngày thì rất dễ nhầm với nhiều bệnh lý khác như bệnh mắt, bệnh khó thở, tai biến mạch não,…dẫn tới bị bỏ sót và chữa muộn, chữa không đúng, dẫn tới bị tử vong hoặc di chứng mù, hôn mê đáng tiếc.

Để phòng tránh ngộ độc cồn công nghiệp Methanol theo bác sĩ Nguyên, đầu tiên là khâu quản lý hóa chất. Do methanol là hóa chất nhập khẩu hoặc sản xuất công nghiệp lớn, nhưng đã bị đưa ra ngoài vào tay kẻ xấu, thậm chí nhiều công ty sản xuất kinh doanh không chính đáng. Đây chính là công việc của các cơ quan chức năng.

“Mong muốn các cơ quan quản lý không để cồn công nghiệp được phép bán tại hiệu thuốc, mà chỉ nên bán tại quầy bán các hóa chất tẩy rửa, hoặc cửa hàng hóa chất để tránh gây nhầm lẫn cho người sử dụng”, Giám đốc Trung tâm Chống độc nêu.

Thứ hai, theo bác sĩ Nguyên, người dân nên hạn chế uống rượu tối đa và khi mua rượu uống hoặc mua cồn sát trùng cần chọn các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, có đảm bảo, thông tin trên nhãn mác cụ thể, rõ ràng và đầy đủ về cản thành phần, công dụng và thông tin nhà sản xuất.

Sảng rượu có khởi phát đột ngột, cấp tính trong khoảng thời gian từ một đến vài ngày sau khi ngừng uống rượu. Biểu hiện ban đầu của sảng rượu là bệnh nhân mất ngủ, chếnh choáng, run lẩy bẩy, rối loạn thần kinh thực vật (đỏ da, mạch nhanh, ra nhiều mồ hôi, đánh trống ngực, lo lắng, sợ hãi). 

Theo các bác sĩ, hoang tưởng, ảo giác và rối loạn hành vi rầm rộ do sảng rượu nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời có thể dẫn đến nguy cơ tai nạn và tử vong.

Quãng thời gian từ lúc ngừng rượu cho đến khi có sảng rượu là khác nhau, thường từ 1-2 ngày, nhưng có trường hợp phải sau 3-4 ngày.

Sảng rượu luôn được bắt đầu bởi cơn co giật kiểu động kinh, vì vậy, nếu bệnh nhân cai rượu có cơn co giật kiểu động kinh thì cần phải đề phòng sảng rượu.

Giai đoạn toàn phát của sảng rượu thường xuất hiện sau cai rượu 3-5 ngày và có triệu chứng rất đa dạng và phong phú. Sảng rượu bao gồm 3 triệu chứng chính sau: Mất ngủ hoàn toàn: Bệnh nhân mất ngủ trầm trọng, họ không ngủ được một tí gì trongvòng 24 giờ qua.

Rối loạn ý thức: Bệnh nhân bị rối loạn định hướng không gian (không biết đây là đâu), thời gian (không biết bây giờ là sáng hay chiều). Rối loạn định hướng bản thân (không biết mình là ai) ít gặp.

Hoang tưởng và ảo giác rất rầm rộ: Bệnh nhân có các ảo thanh thật, ảo thị và hoang tưởng bị hại biểu hiện rất mạnh mẽ. Các hoang tưởng và ảo giác này có bất kỳ lúc nào trong ngày và chi phối hành vi của bệnh nhân. 

Vì vậy họ hay vùng chạy đột ngột, tấn công các kẻ thù vô hình… kết quả là có thể gây ra các tai nạn (ngã, chạm vào ổ điện, chém vào chân mình) có thể gây ra tử vong. Các triệu chứng của sảng rượu thường tăng lên về chiều tối và giảm đi vào buổi sáng.

Theo các bác sĩ Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, rối loạn tâm thần do sử dụng rượu là tình trạng thường gặp, khá nguy hiểm cho bản thân người sử dụng rượu và cho mọi người chung quanh. Họ không kiểm soát được cảm xúc và hành vi của bản thân mà gây hấn cũng như gây nguy hiểm cho mọi người.

Bác sĩ nội trú Nguyễn Thị Phương Thảo cho biết, sảng rượi là biểu hiện của các triệu chứng khi uống quá nhiều rượu gây ra tình trạng ngộ độc rượu bao gồm: Rối loạn tâm thần, mất khả năng kiểm soát, hay cãi lộn, tấn công xâm phạm người khác bằng lời nói hoặc hành vi bạo lực, cảm xúc không ổn định, mất sự chú ý, giảm khả năng suy xét, ngoài ra có thêm các dấu hiệu như đi không vững, nói không chuẩn, giảm ý thức, đỏ mặt, …

Bên cạnh đó, sảng rượu là một trạng thái loạn thần cấp tính và trầm trọng, thường xuất hiện ở người nghiện rượu mạn tính, khi cơ thể bị suy yếu hay vì một bệnh lý nào đó mới xuất hiện (như nhiễm khuẩn, chấn thương…). Sảng rượu cũng có thể xuất hiện sau khi cai rượu tương đối, tuyệt đối hoặc sau khi sử dụng số lượng lớn rượu trong dịp Tết.

Ngoài ra, người sử dụng rượu có thể xuất hiện biểu hiện của trầm cảm, thường không điển hình. Đầu tiên là giảm cảm xúc tích cực, cảm xúc chán nản, buồn bực, cáu kỉnh, cảm xúc thất thường, không ổn định, dễ bị công kích, thường cảm giác mệt mỏi, mất sinh lực, giảm hoạt động, giảm quan tâm thích thú, dù là đi chơi hay chúc Tết.

Đôi khi, người bệnh kèm theo rối loạn giấc ngủ như mất ngủ hoặc mơ ác mộng. Sảng rượu thường khởi phát các triệu chứng trầm cảm trong vòng hai tuần có sử dụng rượu và kéo dài trên 48 tiếng.

Một số trường hợp, sử dụng rượu mạn tính có thể gây ra tình trạng quên do rượu, người bệnh thậm chí quên các sự kiện vừa mới xảy ra, làm giảm hiệu quả trong công việc và cuộc sống. Có trường hợp tiến triển nặng hơn khiến họ phải sống phụ thuộc vào người khác

Sảng rượu là hệ lụy của tình trạng lạm dụng rượu bia. Và việc này còn khiến người dân đối diện với các nguy cơ khác như ngộ độc rượu chứa methanol.

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, về nhận diện, methanol rất giống với rượu ethanol thông thường, thậm chí còn ngọt, dễ uống hơn. Khi mới uống, bệnh nhân cũng có cảm giác giống với say rượu nên dễ bị nhầm lẫn.

Tuy nhiên, khoảng 1-2 ngày sau uống, bệnh nhân sẽ có biểu hiện mờ mắt, lơ mơ, thở nhanh và thở sâu giống như khó thở do nhiễm toan chuyển hóa (do có quá nhiều acid formic được chuyển thành từ methanol), co giật, hôn mê. Khi đến viện, hầu hết các trường hợp này đã tổn thương não, mù mắt và tụt huyết áp, ở trong tình trạng nguy kịch.

Trong những ngày Tết hoặc vui xuân như thế này, khi bệnh nhân đã uống phải rượu chứa cồn công nghiệp methanol nhưng lại uống tiếp các bữa rượu thông thường, thì do hiện tượng ethanol làm trì hoãn việc gây độc của methanol, sẽ không thể biết lúc nào tình trạng ngộ độc methanol mới phát tác, và chắc chắn sẽ bị ngộ độc.

Vấn đề khó là khi tình trạng ngộ độc xuất hiện chậm sau nhiều ngày thì rất dễ nhầm với nhiều bệnh lý khác như bệnh mắt, bệnh khó thở, tai biến mạch não,…dẫn tới bị bỏ sót và chữa muộn, chữa không đúng, dẫn tới bị tử vong hoặc di chứng mù, hôn mê đáng tiếc.

Để phòng tránh ngộ độc cồn công nghiệp methanol thì đầu tiên quan trọng nhất là phải tăng cường khâu quản lý hóa chất của cơ quan chức năng.

Do methanol là hóa chất nhập khẩu hoặc sản xuất công nghiệp lớn, nhưng đã bị “tuồn” ra ngoài vào tay kẻ xấu, thậm chí nhiều công ty sản xuất kinh doanh không chính đáng.

Thứ hai, người dân nên hạn chế uống rượu tối đa và khi mua rượu uống hoặc mua cồn sát trùng cần chọn các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, có bảo đảm, thông tin trên nhãn mác cụ thể, rõ ràng và đầy đủ về các thành phần, công dụng và thông tin nhà sản xuất.

Phụ nữ mang thai uống rượu, bia cũng ảnh hưởng tới sức khỏe của chính mình. Chất cồn sẽ khiến mẹ say xỉn, mệt mỏi, đau đầu, gây rối loạn về thể chất, tinh thần và có thể làm tăng nguy cơ sảy thai, thai chết lưu trong bụng mẹ, sinh non, ảnh hưởng đến phát triển thể chất, tinh thần, trí tuệ của đứa trẻ, gây ngộ độc cho thai nhi.

Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân hạn chế uống rượu, bia vì không có ngưỡng nào là an toàn. Nếu có uống, nam giới không nên uống quá hai đơn vị cồn/ngày và nữ giới không nên uống một đơn vị cồn/ngày; Không uống quá 5 ngày/tuần.

Đặc biệt, không sử dụng rượu bia trong các trường hợp: Điều khiển phương tiện cơ giới, vận hành máy móc, phụ nữ đang mang thai hoặc đang cho con bú, đang điều trị thuốc có phản ứng với cồn, có các tình trạng bệnh lý mà rượu bia làm cho bệnh nặng lên.

Không nên tham gia vào các hoạt động ngoài trời hoặc ở những nơi nguy hiểm, không an toàn vì dễ bị ngã, va chạm, chấn thương,…Tuyệt đối không điều khiển phương tiện giao thông sau khi uống rượu, bia.