Trong thời đại kỹ thuật số hiện nay, hiện tượng KOLs (người có ảnh hưởng) và quảng cáo trên mạng xã hội đang trở thành xu hướng dẫn dắt tiêu dùng. Tuy nhiên, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã lên tiếng về việc sử dụng KOLs trong quảng cáo, cho rằng bên cạnh những lợi ích, việc này cũng đi kèm với hàng loạt rủi ro. Một trong những vấn đề nổi cộm là việc nhiều KOLs đăng bài giới thiệu sản phẩm nhưng không công khai mối quan hệ thương mại với nhãn hàng.

Không ít trường hợp quảng cáo sai sự thật, phóng đại công dụng, che giấu thông tin sản phẩm, thậm chí tiếp tay cho hàng không rõ nguồn gốc đã được ghi nhận. Điều này đặt ra thách thức lớn về việc quản lý hoạt động quảng cáo qua KOLs. Hiện hành lang pháp lý chưa đủ rõ ràng để quản lý hoạt động này hiệu quả. Để giải quyết vấn đề này, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia kiến nghị cần sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật nhằm làm rõ vai trò và trách nhiệm pháp lý của KOLs khi tham gia quảng cáo.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng cần tỉnh táo, không vội tin vào những lời giới thiệu ‘có cánh’ trên mạng. Trong khi chờ khung pháp lý hoàn thiện, việc lựa chọn sản phẩm an toàn, rõ nguồn gốc và tìm hiểu thông tin từ nguồn tin cậy là cách tự bảo vệ mình thiết thực nhất. Việc nâng cao nhận thức và kỹ năng của người tiêu dùng trong môi trường số là yếu tố quan trọng.

Các quốc gia như Hàn Quốc, Anh, Mỹ đã xây dựng hướng dẫn riêng để kiểm soát hoạt động quảng cáo qua KOLs. Tại Hàn Quốc, người có ảnh hưởng bắt buộc phải ghi rõ ‘bài viết tài trợ’ khi nhận tiền để quảng cáo. Nếu không tuân thủ, họ có thể bị xử phạt đến 30 triệu won. Còn tại Anh, Cơ quan Tiêu chuẩn Quảng cáo yêu cầu KOLs phải minh bạch mối quan hệ thương mại trong từng bài đăng.

Nhìn chung, việc quản lý hoạt động quảng cáo qua KOLs đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Thông qua việc hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao nhận thức, mục tiêu xây dựng một môi trường quảng cáo minh bạch và an toàn trên mạng xã hội có thể được hiện thực hóa.

Trong thời đại số, mua sắm trực tuyến đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người tiêu dùng Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh sự tiện lợi và đa dạng của các sản phẩm, vấn đề hàng giả và hàng kém chất lượng vẫn là một thách thức đáng kể. Để giúp người tiêu dùng an tâm vui sắm, dưới đây là một số bí quyết quan trọng.

Trước hết, việc lựa chọn nhà bán hàng uy tín là cực kỳ quan trọng. Trên các nền tảng thương mại điện tử lớn như TikTok Shop, người dùng có thể nhận diện các nhà bán hàng uy tín qua các nhãn hiệu như Mall (Cửa hàng chính hãng) hoặc Star Shop. Những huy hiệu này đảm bảo rằng nhà bán hàng đã đáp ứng các tiêu chí nghiêm ngặt về hiệu suất bán hàng, xếp hạng cửa hàng và điểm vi phạm.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng cần tìm hiểu thông tin sản phẩm từ nhiều nguồn khác nhau. Điều này giúp họ tránh bị lừa bởi thông tin quảng cáo một chiều và có cái nhìn chính xác hơn về sản phẩm. Người dùng nên tự nghiên cứu nguồn gốc xuất xứ, thành phần, công dụng và hướng dẫn sử dụng sản phẩm thông qua trang web chính thức của nhà sản xuất hoặc các diễn đàn uy tín.

Đọc kỹ đánh giá từ người mua trước cũng là một bước quan trọng. Người tiêu dùng nên ưu tiên đọc các đánh giá có hình ảnh và video thực tế, và không bỏ qua các đánh giá 1-2 sao. Những đánh giá này thường cung cấp thông tin chân thực và giúp người tiêu dùng có cái nhìn toàn diện về sản phẩm.

Trải nghiệm của người dùng có ảnh hưởng (KOC) cũng là một nguồn thông tin đáng tham khảo. Tuy nhiên, người tiêu dùng cần lưu ý rằng đánh giá từ KOC luôn mang góc nhìn cá nhân và chỉ nên được xem là thông tin tham khảo.

Các nền tảng thương mại điện tử cũng cung cấp nhiều công cụ đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng. Người mua cần nắm được các chính sách trả hàng, hoàn tiền và khiếu nại hàng kém chất lượng. Ví dụ, trên TikTok Shop, người mua có thể gửi yêu cầu khiếu nại, trả hàng – hoàn tiền trong vòng 10-15 ngày kể từ khi nhận được đơn hàng.

Cuối cùng, người tiêu dùng cần cảnh giác với các chiêu trò lừa đảo trên mạng xã hội. Họ nên ưu tiên mua sắm trên các nền tảng thương mại điện tử uy tín, được cấp phép bởi Bộ Công Thương.

Chiến dịch ‘An tâm vui sắm’ do TikTok Shop phối hợp với Tạp chí Công Thương tổ chức là một nỗ lực nhằm nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về quyền lợi của mình khi tham gia mua sắm trực tuyến. Đây là một tín hiệu đáng mừng cho thấy thương mại điện tử tại Việt Nam đang không chỉ ‘tăng trưởng nóng’ mà còn theo hướng ngày càng chuyên nghiệp hơn.

Trong bối cảnh sự phát triển không ngừng của tiền kỹ thuật số và sự thay đổi trong các quy định tài chính toàn cầu, các tổ chức tài chính truyền thống đang ngày càng quan tâm đến việc tích hợp và phát triển stablecoin. Đây là một loại tiền kỹ thuật số được thiết kế để duy trì giá trị ổn định thông qua việc gắn với giá trị của một tài sản dự trữ như tiền tệ fiat hoặc hàng hóa. Sự ra đời của các quy định mới, như Đạo luật GENIUS tại Mỹ, đã mang lại sự rõ ràng về quy định cho các stablecoin, từ đó thúc đẩy các ngân hàng và tổ chức tài chính truyền thống tham gia vào lĩnh vực tài sản kỹ thuật số.

Trước đây, các tổ chức tài chính truyền thống thường thể hiện sự thận trọng đối với tài sản kỹ thuật số. Tuy nhiên, với sự tiến hóa của công nghệ blockchain và sự rõ ràng về quy định, họ đã bắt đầu nhận ra tiềm năng của stablecoin trong việc hiện đại hóa hệ thống thanh toán, giữ chân khách hàng, và tăng cường khả năng cạnh tranh với các công ty fintech trong lĩnh vực blockchain.

Khi các ngân hàng bắt đầu hỗ trợ và tích hợp stablecoin vào hoạt động của mình, họ phải đối mặt với một loạt rủi ro mới. Những rủi ro này bao gồm rủi ro tín dụng, rủi ro thanh khoản, rủi ro hoạt động, và rủi ro danh tiếng. Để giảm thiểu những rủi ro này, việc xây dựng một khuôn khổ toàn diện bao gồm con người, quy trình, và công nghệ là điều cần thiết. Các ngân hàng cần triển khai các chiến lược và giải pháp cụ thể để đối phó với bốn loại rủi ro chính liên quan đến stablecoin: rủi ro quy định và tuân thủ, rủi ro an ninh mạng, rủi ro hoạt động, và rủi ro thanh khoản cũng như rủi ro đối tác.

Về rủi ro quy định và tuân thủ, các ngân hàng cần có đội ngũ chuyên gia tuân thủ, luật sư, và chuyên gia quan hệ với cơ quan quản lý. Họ cũng cần triển khai các quy trình kiểm soát và công nghệ như hệ thống theo dõi giao dịch và xác minh danh tính để đảm bảo tuân thủ các quy định hiện hành. Việc tuân thủ quy định không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro pháp lý mà còn tăng cường niềm tin của khách hàng và đối tác.

Rủi ro an ninh mạng là một thách thức lớn khác khi các ngân hàng tham gia vào lĩnh vực stablecoin. Để giảm thiểu rủi ro này, các ngân hàng cần đầu tư vào đội ngũ an ninh thông tin mạnh mẽ, các chuyên viên an ninh blockchain, và triển khai các quy trình bảo mật nghiêm ngặt. Việc áp dụng các công nghệ như hệ thống phát hiện và ngăn chặn tấn công mạng cũng là một phần quan trọng trong chiến lược bảo mật của họ.

Rủi ro hoạt động và rủi ro thanh khoản cũng như rủi ro đối tác đòi hỏi các ngân hàng phải có đội ngũ quản lý hoạt động chuyên nghiệp, các quy trình hoạt động chuẩn, và công nghệ hỗ trợ như hệ thống theo dõi giao dịch và phân tích dữ liệu blockchain. Qua đó, các ngân hàng có thể tối ưu hóa hoạt động và giảm thiểu các rủi ro liên quan đến thanh khoản và đối tác.

Tóm lại, sự tham gia vào lĩnh vực stablecoin của các ngân hàng đòi hỏi một chiến lược toàn diện và đa diện. Bằng cách xây dựng một khuôn khổ bao gồm con người, quy trình, và công nghệ phù hợp, các ngân hàng không chỉ có thể tận dụng lợi ích của stablecoin mà còn giảm thiểu được các rủi ro tiềm ẩn. Điều này không chỉ giúp họ duy trì vị thế cạnh tranh trên thị trường tài chính mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của lĩnh vực tài sản kỹ thuật số.

Chính phủ Thái Lan đã chính thức ban hành Luật Dịch vụ nền tảng kỹ thuật số, một động thái nhằm tăng cường bảo vệ người tiêu dùng trước những rủi ro ngày càng gia tăng từ các vụ gian lận trực tuyến. Luật này đồng thời đặt ra những yêu cầu cao hơn về trách nhiệm đối với các nhà phát triển và vận hành nền tảng kỹ thuật số.

Luật Dịch vụ nền tảng kỹ thuật số là một phần trong nỗ lực không ngừng nghỉ của Thái Lan nhằm thiết lập và hoàn thiện các quy định quản lý đối với lĩnh vực nền tảng kỹ thuật số. Sự ra đời của luật này xuất phát từ thực tế là ngày càng có nhiều trường hợp lừa đảo trực tuyến được báo cáo, gây ra những thiệt hại đáng kể về tài chính cho người dân.

Theo số liệu thống kê từ Cơ quan Phát triển giao dịch điện tử, trong năm 2024, cơ quan này đã tiếp nhận gần 3.400 trường hợp khiếu nại liên quan đến gian lận trực tuyến. Tổng thiệt hại ước tính từ các vụ việc này lên đến hơn 19 tỷ baht. Các hình thức gian lận phổ biến bao gồm hoạt động đầu tư bất hợp pháp, mạo danh người nổi tiếng, buôn bán hàng giả, cũng như việc thành lập các tổ chức tài chính và trang web giả mạo.

Tình hình trở nên nghiêm trọng hơn khi chỉ trong nửa đầu năm 2025, đã có khoảng 166.000 vụ việc được báo cáo. Đáng chú ý, hơn 50% trong số đó liên quan đến hoạt động bán hàng trực tuyến. Những con số này không chỉ phản ánh mức độ phổ biến của các hoạt động lừa đảo mà còn cho thấy sự cần thiết cấp thiết của các biện pháp quản lý và bảo vệ hiệu quả.

Nhằm đối phó với tình hình này, Chính phủ Thái Lan, dưới sự dẫn dắt của Bộ Kinh tế và Xã hội kỹ thuật số, đã tăng cường các biện pháp giám sát hoạt động của các nền tảng kỹ thuật số. Luật Dịch vụ nền tảng kỹ thuật số yêu cầu các nền tảng được coi là ‘rủi ro cao’ phải tuân thủ các nghĩa vụ pháp lý bổ sung. Mục tiêu chính của luật này là bảo vệ người tiêu dùng khỏi các hình thức gian lận trực tuyến, thúc đẩy tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động của các nhà cung cấp nền tảng.

Luật này cũng sẽ trao quyền cho các cơ quan chính phủ trong việc theo dõi và quản lý hiệu quả các nền tảng kỹ thuật số, từ đó đảm bảo môi trường trực tuyến an toàn và đáng tin cậy hơn cho người dùng. Song song với việc ban hành luật, người dân Thái Lan có thể báo cáo các hành vi đáng ngờ qua đường dây nóng của Trung tâm Điều hành chống gian lận trực tuyến theo số 1441 hoặc truy cập trang web www.thaipoliceonline.com để được hỗ trợ và xử lý kịp thời.

Trong quá trình lấy ý kiến về dự thảo Luật Thương mại điện tử, Bộ Công Thương đã nhận được nhiều góp ý từ các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và địa phương. Một vấn đề đáng chú ý được đề cập là trách nhiệm của người nổi tiếng và những người có ảnh hưởng, bao gồm MC, nghệ sĩ, diễn viên, và KOL, khi tham gia vào các buổi livestream bán hàng.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo xem xét bổ sung quy định quản lý đối với trường hợp người bán hàng không trực tiếp thực hiện livestream mà thay vào đó thuê người nổi tiếng hoặc người có ảnh hưởng để quảng cáo và bán hàng. Sở Công Thương tỉnh Lai Châu cũng đề xuất quy định rõ ràng về trách nhiệm và liên đới của những đối tượng này khi tham gia quảng cáo và giới thiệu sản phẩm trên các nền tảng thương mại điện tử.

Đã có nhiều ý kiến ủng hộ việc quy định trách nhiệm của người nổi tiếng trong livestream bán hàng, đặc biệt là khi thực tế đã xảy ra nhiều vụ việc liên quan đến các buổi livestream bán hàng với doanh thu lớn nhưng không rõ ràng về thuế hoặc trường hợp người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật về sản phẩm, gây ảnh hưởng tiêu cực đến người tiêu dùng.

Trong dự thảo Luật Thương mại điện tử, Bộ Công Thương đã nêu rõ trách nhiệm của những người thực hiện livestream mà không phải là người bán hàng trực tiếp, bao gồm cả MC, nghệ sĩ và KOL. Cụ thể, những người này có trách nhiệm cung cấp thông tin cần thiết cho chủ quản nền tảng thương mại điện tử để phục vụ việc định danh và xác thực điện tử. Họ cũng không được phép cung cấp thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn về công dụng, xuất xứ, chất lượng, giá cả, chương trình khuyến mại, chính sách bảo hành và các nội dung khác liên quan đến hàng hóa, dịch vụ.

Người thực hiện livestream cũng phải tuân thủ đúng nội dung quảng cáo đã được cơ quan có thẩm quyền xác nhận đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc trường hợp pháp luật yêu cầu phải xác nhận nội dung quảng cáo. Họ cần đảm bảo sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh, trang phục và hành vi phù hợp với đạo đức xã hội và thuần phong mỹ tục trong quá trình bán hàng qua livestream.

Bộ Công Thương cho rằng việc quy định trách nhiệm của người nổi tiếng trong livestream bán hàng là cần thiết để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng và đảm bảo sự công bằng trong hoạt động kinh doanh. Điều này cũng giúp tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm trong hoạt động thương mại điện tử, từ đó nâng cao niềm tin của người tiêu dùng đối với các hoạt động mua bán trực tuyến.

Thông tin chi tiết về dự thảo Luật Thương mại điện tử có thể được tham khảo tại https://www.moit.gov.vn. Bộ Công Thương đang tiếp tục lấy ý kiến đóng góp từ các bên liên quan để hoàn thiện dự thảo luật và đảm bảo rằng các quy định pháp luật về thương mại điện tử phù hợp với thực tiễn và mang lại lợi ích cho cả người tiêu dùng và doanh nghiệp.