Bộ Công thương đề xuất rút ngắn thời gian điều hành giá xăng dầu xuống 7 ngày

Bộ Công thương vừa gửi các bộ, ngành lấy ý kiến về sửa đổi, bổ sung dự thảo Nghị định 95/2021 và Nghị định 83/2013 về kinh doanh xăng dầu.

Đồng thời, Bộ cũng gửi công văn đến Sở Công thương các địa phương đề nghị rà soát, đề xuất nội dung sửa đổi dự thảo.

Theo quy định của Nghị định 95/2021 hiện hành, thời gian điều hành giá xăng dầu bán lẻ trong nước giữa hai kỳ là 10 ngày, vào các ngày 1, 11 và 21 hàng tháng. Bộ Công thương cho rằng, khoảng cách thời gian điều chỉnh này hiện vẫn phù hợp, không phải là nguyên nhân thiếu hụt nguồn cung xăng dầu như vừa qua, nhưng sau khi tham khảo ý kiến các bộ, ngành và doanh nghiệp, liên Bộ Công thương – Tài chính  đề xuất hai phương án thay đổi điều hành giá.

Cụ thể, phương án 1 được đưa ra gồm: giữ nguyên thời gian điều hành giá như hiện nay, tức 10 ngày một lần vào các ngày 1, 11 và 21 hàng tháng. Khi thị trường có biến động lớn, Thủ tướng chỉ đạo liên Bộ Công thương – Tài chính thời gian điều hành giá xăng dầu phù hợp diễn biến từng giai đoạn.

Phương án 2, rút ngắn thời gian điều hành, công bố giá xăng dầu xuống 7 ngày, quy định vào một ngày cụ thể trong tuần.

Theo đó, Bộ  chọn phương án giảm thời gian điều hành giá xăng dầu từ 10 ngày xuống 7 ngày và cố định vào thứ Năm hàng tuần, trừ 3 ngày nghỉ Tết Nguyên đán thay vì duy trì 10 ngày sẽ điều chỉnh giá xăng dầu một lần như hiện tại.

Lý do chọn phương án rút ngắn thời gian điều hành giá xăng dầu, Bộ Công thương cho rằng sẽ đảm bảo giá xăng dầu bám sát hơn với diễn biến trên thị trường thế giới. Việc điều hành kể cả vào ngày nghỉ lễ nhằm tránh giá có biến động lớn, ảnh hưởng tới quyền lợi người tiêu dùng hoặc doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu.

Tuy vậy, Bộ Công thương cho rằng việc rút ngắn xuống 7 ngày này cũng có nhược điểm là thời gian nhập khẩu xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam (từ lúc đặt hàng tới khi về đến cảng) khoảng 10-15 ngày, nên khi thị trường bất ổn theo xu hướng bất lợi, doanh nghiệp sẽ lại có ý kiến.

Bởi việc này có thể ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp vì họ khó đoán định được giá trong nước khi nhập khẩu xăng dầu, nhất là lúc chu kỳ giá đi xuống.

Trước đó, UBND TP.HCM cũng đề xuất, kiến nghị các giải pháp tháo gỡ khó khăn và đảm bảo nguồn cung xăng dầu. Địa phương này cho rằng, cần có giải pháp điều hành giá tăng giảm phù hợp với thị trường, đồng thời đề xuất rút ngắn thời gian kỳ điều chỉnh giá xăng dầu, có thể từ 3–5 ngày so với hiện hành là 10 ngày.

Kỳ điều hành giá xăng dầu tiếp theo sẽ chuyển sang 1/2, thay vì 21/1, do trùng vào 30 Tết.

Theo quy định tại Nghị định 95/2021 về kinh doanh xăng dầu, kỳ điều hành giá xăng dầu sẽ được diễn ra vào các ngày 1, 11 và 21 hàng tháng. Tuy nhiên, với các kỳ điều hành trùng vào ngày nghỉ, ngày nghỉ lễ theo quy định của nhà nước, thời gian điều hành được lùi sang ngày làm việc tiếp theo.

Tại kỳ điều chỉnh xăng dầu sắp tới, do vào đúng 30 tháng Chạp, tức 21/1, Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương), cho biết, cơ quan điều hành giá là Liên bộ Công thương – Tài chính sẽ điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu vào chu kỳ tiếp theo, tức gày 1/2 thay vì ngày 21/1 như thường lệ.

Nếu có biến động bất thường, ảnh hưởng tới tình hình kinh tế xã hội, theo Nghị định 95, Bộ Công thương sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền để điều hành giá xăng dầu sớm hơn.

Liên quan tới việc điều hành giá xăng dầu, taij dự thảo Nghị định 95/2021 và Nghị định 83/2014 về kinh doanh xăng dầu, mới đây, Bộ Công thương đề xuất phương án rút ngắn thời gian điều hành giá xuống 7 ngày, cụ thể sẽ vào thứ 5 hàng tuần, trừ 3 ngày nghỉ Tết Nguyên đán.

Lý do chọn phương án rút ngắn thời gian điều hành giá xăng dầu, Bộ Công thương cho rằng sẽ đảm bảo giá xăng dầu bám sát hơn với diễn biến trên thị trường thế giới. Việc điều hành kể cả vào ngày nghỉ lễ nhằm tránh giá có biến động lớn, ảnh hưởng tới quyền lợi người tiêu dùng hoặc doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu.

Tuy vậy, Bộ Công thương cho rằng việc rút ngắn xuống 7 ngày này cũng có nhược điểm là thời gian nhập khẩu xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam (từ lúc đặt hàng tới khi về đến cảng) khoảng 10-15 ngày, nên khi thị trường bất ổn theo xu hướng bất lợi, doanh nghiệp sẽ lại có ý kiến.

Bởi việc này có thể ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp vì họ khó đoán định được giá trong nước khi nhập khẩu xăng dầu, nhất là lúc chu kỳ giá đi xuống.

Trước đó, UBND TP.HCM cũng đề xuất, kiến nghị các giải pháp tháo gỡ khó khăn và đảm bảo nguồn cung xăng dầu. Địa phương này cho rằng, cần có giải pháp điều hành giá tăng giảm phù hợp với thị trường, đồng thời đề xuất rút ngắn thời gian kỳ điều chỉnh giá xăng dầu, có thể từ 3–5 ngày so với hiện hành là 10 ngày.

Còn trong kỳ điều hành giá xăng dầu gần nhất, Liên Bộ điều chỉnh giảm từ hơn 300 đến gần 1.000 đồng/lít, trong khi giá xăng giữ nguyên so với kỳ điều hành trước.

Sau điều chỉnh, xăng E5RON92 có giá 21.352 đồng/lít, thấp hơn xăng RON95-III 802 đồng/lít; Xăng RON95-III 22.154 đồng/lít. 2 loại xăng này đều giữ nguyên so với giá bán lẻ hiện hành.

Dầu điêzen 0.05S sau khi giảm  517 đồng/lít về mức 21.634 đồng/lít; Dầu hỏa 21.809 đồng/lít, giảm 958 đồng/lít; Dầu mazut 180CST 3.5S 13.366 đồng/kg, giảm 374 đồng/kg so với giá bán lẻ hiện hành.

Nhóm doanh nghiệp kiến nghị chiết khấu cố định cho khâu bán lẻ khoảng 5%-6% trên giá bán lẻ tùy theo thời điểm.

Doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu vui mừng sau khi Bộ Tài chính có Công văn 973/BTC-QLG gửi Bộ Công thương về việc đề xuất nội dung sửa đổi, bổ sung các quy định về kinh doanh xăng dầu. 

“Chúng tôi rất mừng, vì Bộ Tài chính đã lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu và thực hiện đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”. Chúng tôi rất cần sự lắng nghe và chia sẻ này từ các bộ, ngành quản lý nhà nước”, đại diện nhóm doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu vừa có kiến nghị khẩn cấp gửi Thủ tướng Chính phủ phản ánh về việc “bị phân biệt đối xử” chia sẻ với phóng viên Báo điện tử Đầu tư – baodautu.vn.

Văn bản của Bộ Tài chính ký ngày 3/2/2022 đã được các doanh nghiệp chia sẻ, với phần tô đậm các đề xuất liên quan đến việc đề nghị Bộ Công thương rà soát, đánh giá, giảm bớt số lượng khâu trung gian phối xăng dầu; nghiên cứu quy định mức thù lao tối thiểu cho đại lý bán lẻ xăng dầu để đảm bảo hoạt động cho các đơn vị bán lẻ ổn định nguồn cung trong kinh doanh xăng dầu, tránh tình trạng khó có hàng mà không bán cho người dân vì cửa hàng lỗ.

Cũng phải nhắc lại, một ngày trước khi Bộ Tài chính có Công văn 973/BTC-QLG, nhóm doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu đã có văn bản kiến nghị khẩn cấp gửi tới Thủ tướng Chính phủ, trong đó đề cập đến 2 nội dung.

Một là, đề xuất thay quy định doanh nghiệp bán lẻ chỉ được lấy hàng một nơi bằng nhiều nơi, cụ thể là 3 nơi.

Hai là, ghi nhận chiết khấu vào công thức tính giá cơ sở như là một khoản chi phí lưu thông ở khâu bán lẻ một cách hợp lý để đảm bảo không có sự phân biệt đối xử giữa các doanh nghiệp. Hiện tại, theo kiến nghị của các doanh ngiệp bán lẻ xăng dầu, nhà phân phối muốn cho chiết khấu bao nhiêu thì cho, thậm chí 0 đồng, nhưng doanh nghiệp bán lẻ phải chấp nhân để có hàng.

Có thể thấy, kiến nghị của Bộ Tài chính khá tương đồng với đề xuất của nhóm doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu góp ý cho Dự thảo sửa đổi Nghị định 95/2021/NĐ-CP và 83/2013/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu.  

Như vậy, cho tới thời điểm này, căn cứ theo dự thảo Nghị định sửa đổi mới nhất được Bộ Công thương đang lấy ý kiến, quy định doanh nghiệp bán lẻ chỉ được lấy hàng 1 nơi bằng nhiều nơi đã được đưa vào phương án chọn. 

Theo cuộc làm việc nhóm trước đó để góp ý vào Dự thảo này, các doanh nghiệp chờ đợi Chính phủ sẽ sửa đổi Nghị định trên một cách căn cơ và khoa học, nhằm giải quyết vấn đề quan trọng mà hệ thống kinh doanh xăng dầu đang gặp phải nhiều khó khăn bất ổn.

Căn cơ ở chỗ là vẫn giữ vững quan điểm của Đảng và Nhà nước là vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, theo đó cần quy định phần chiết khấu tối thiểu – được coi là phần cứng và là công cụ quản lý nhà nước nhằm đảm bảo cho mọi hoạt động của hệ thống được ổn định phục vụ nhu cầu cần thiết cho xã hội và phục vụ cho nhu cầu của nền kinh tế đang phát triển mạnh.

Phần chiết khấu còn lại là phần mềm là sự cơ động, linh hoạt của các nhà cung cấp để cạnh tranh dành thị phần. Các doanh nghiệp cho rằng, đây chính là phần thị trường và cần được làm rõ.

Theo quan điểm này, nhóm doanh nghiệp kiến nghị trong Nghị định sửa đổi cần quy định chiết khấu cố định cho khâu bán lẻ, khoảng 5-6% trên giá bán lẻ tùy theo thời điểm.

“Kiến nghị của Bộ Tài chính về nội dung này là cơ sở để chúng tôi tiếp tục kiến nghị quy định chiết khấu cố định cho khâu bán lẻ. Có như vậy thì mới đảm bảo để doanh nghiệp bán lẻ duy trì hoạt động xuyên suốt trong mọi trường hợp ở mọi mức giá xăng dầu của thế giới biến động tăng hay giảm”, đại diện nhóm doanh nghiệp chia sẻ.