Trong một xã hội công bằng, danh tiếng không thể là lá chắn bảo vệ một cá nhân khỏi trách nhiệm đạo đức hay hình phạt pháp lý. Mới đây, làng giải trí Việt Nam đã chứng kiến hai sự kiện gây chấn động liên quan đến các nhân vật nổi tiếng. Đầu tiên là trường hợp của nhà thiết kế thời trang hàng đầu Việt Nam, Công Trí, bị bắt vì liên quan đến đường dây mua bán và sử dụng ma túy. Ngay sau đó, rapper Bình Gold cũng xuất hiện trên mạng xã hội với hình ảnh que test ma túy dương tính với cần sa. Cả hai sự việc đã thu hút sự chú ý của công chúng và trở thành đề tài nóng trên mạng xã hội.
Nhìn vào sự nghiệp của NTK Công Trí, người đã có những đóng góp đáng kể cho thời trang Việt Nam, thật xót xa khi thấy nó kết thúc trong một hoàn cảnh đáng buồn. Trong khi đó, rapper Bình Gold, với hình ảnh và âm nhạc không mấy tốt đẹp, không nhận được nhiều sự cảm thông từ công chúng. Việc này đặt ra câu hỏi về việc liệu có nên so sánh NTK Công Trí với Bình Gold hay không, dựa trên thành tích và đóng góp của họ cho xã hội.
Thế nhưng, khi bàn về vấn đề này, chúng ta cần tự hỏi liệu có đúng là đang đánh giá sai lầm dựa trên thành tích, tình cảm, hay sự đúng sai. Công lý không dựa trên cảm xúc, và khi đứng trước pháp luật, không ai được miễn trừ trách nhiệm trước hành vi sai trái. Không có lý do nào có thể biện minh cho việc làm sai, và không có lý do gì để bảo vệ những hành vi vi phạm pháp luật.
Khi thông tin về NTK Công Trí được công bố, nhiều người cho rằng việc anh bị bắt vì sử dụng ma túy là quá nặng. Tuy nhiên, trên thế giới, việc sử dụng ma túy là một vấn đề nghiêm trọng và có thể dẫn đến những hậu quả xấu. Nghệ sĩ trong xã hội Âu Mỹ có thể không bị yêu cầu trở thành tấm gương, nhưng ma túy vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra cái chết tại Mỹ. Nó không chỉ là lựa chọn cá nhân, mà còn là một đại dịch, một cái giá phải trả khi nội lực con người bỏ cuộc trước cám dỗ.
Ở Việt Nam, nơi chúng ta vẫn tin vào sự yên bình và hình mẫu nghệ sĩ sống sạch, truyền cảm hứng, tôi không nghĩ rằng chúng ta nên coi việc nghệ sĩ sử dụng chất kích thích là điều bình thường. Khi Quang Linh Vlog bị bắt trong vụ án về kẹo Kera, cũng có một làn sóng mạnh mẽ bênh vực, cho rằng với những việc tốt anh đã làm ở châu Phi, anh không đáng bị đối xử như một tội phạm. Tuy nhiên, luật pháp không tính theo ‘từng’, mà chỉ xét theo những gì bạn đã thực sự làm sai.
Từ thiện không thể miễn tội cho kinh doanh sai luật, cũng như việc từng cứu giúp hàng trăm người không thể xóa đi hành vi lừa dối hàng chục nghìn người tiêu dùng thông qua quảng cáo. Danh tiếng không miễn trừ ai khỏi trách nhiệm đạo đức hay hình phạt pháp lý. Trên sân khấu công lý, không có hàng ghế VIP, không có ưu tiên cho những người từng được yêu mến.
Một xã hội tốt đẹp không phải là nơi không có sai lầm, mà là nơi người ta biết cách sửa sai và biết cách đón nhận nhau trở lại, khi đã chân thành làm lại từ đầu. Điều quan trọng là chúng ta cần nhìn nhận vấn đề một cách công bằng và không để cảm xúc chi phối khi đánh giá các vấn đề liên quan đến pháp luật và đạo đức.