Chính phủ vừa ban hành Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024, có hiệu lực từ ngày 1/7, mở rộng diện tham gia BHXH bắt buộc với nhiều nhóm đối tượng, trong đó có chủ hộ kinh doanh cá thể. Điều này tác động trực tiếp đến hàng triệu hộ kinh doanh trên cả nước.
Thay đổi lớn trong chính sách bảo hiểm xã hội
Luật BHXH 2024 quy định chủ hộ kinh doanh được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng. Mức đóng BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh cá thể là 25% tiền lương.
Mức đóng bảo hiểm xã hội cho hộ kinh doanh
Với mức lương cơ sở hiện nay là 2,34 triệu đồng/tháng, mức đóng BHXH thấp nhất của chủ hộ kinh doanh là 585.000 đồng/tháng và cao nhất là 11,7 triệu đồng/tháng. Chủ hộ kinh doanh có thể lựa chọn phương thức đóng hàng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần tùy theo nhu cầu.
Về thủ tục đăng ký, chủ hộ kinh doanh nếu thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc có thể lựa chọn một trong hai cách để tham gia BHXH bắt buộc. Thứ nhất, đăng ký tham gia BHXH qua người sử dụng lao động với hồ sơ gồm tờ khai đăng ký tham gia BHXH kèm theo danh sách người lao động tham gia BHXH. Thứ hai, tự nộp hồ sơ với tờ khai đăng ký tham gia BHXH và nộp cho cơ quan BHXH trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Lộ trình đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho hộ kinh doanh
Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về BHXH bắt buộc đã đề xuất lộ trình đóng BHXH bắt buộc cho chủ hộ kinh doanh cá thể. Cụ thể, chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai sẽ tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 1/7.
Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh, nộp thuế theo phương pháp khoán, thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2027. Chủ hộ kinh doanh của hộ có đăng ký kinh doanh không thuộc hai nhóm trên sẽ đóng BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2029.
Với khoảng 80 nghìn hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai và khoảng 2,02 triệu hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán vào năm 2024, chính sách mới dự kiến tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh trên cả nước.