Thay đổi lớn trong hoạt động kinh doanh
Từ ngày 1-6, theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, cá nhân, hộ kinh doanh nộp thuế khoán với doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm trở lên bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Quy định này nhằm tăng cường minh bạch trong hoạt động kinh doanh.
Nhiều tiểu thương, hộ kinh doanh nhỏ lẻ đã bày tỏ sự lo ngại về việc triển khai thực hiện quy định mới này. Chị Thu Hồng, chủ một cửa hàng tạp hóa tại TP Thủ Đức (TP HCM), cho biết đã dừng nhận chuyển khoản kể từ ngày 1-6. “Nhiều khách mua hàng chỉ vài chục ngàn đồng nhưng chuyển khoản dư đến vài triệu rồi nhờ tôi trả lại bằng tiền mặt. Nếu sau này cơ quan thuế căn cứ tổng giao dịch tài khoản để tính thuế, tôi có thể bị ghi nhận doanh thu sai.”
Các tiểu thương kinh doanh tại chợ Bến Thành, quận 1, TP HCM
Chị Hồng cho rằng việc xuất hóa đơn điện tử vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng. “Bán bịch đá 1.000 – 2.000 đồng cũng phải xuất hóa đơn, trong khi khách chẳng cần. Hóa đơn đầu vào không có mà đầu ra lại nhiều thì tôi sợ sẽ bị đánh thuế oan.”
Bà Trần Thị Cẩm Hồng, Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ và Tư vấn Thuế VIFATAX, cho rằng việc hộ kinh doanh cho rằng chỉ nhận tiền mặt sẽ tránh được giám sát thuế là suy nghĩ chủ quan. “Khi giao dịch bằng tiền mặt, người bán khó chứng minh lượng hàng hóa đã tiêu thụ, trong khi nguồn hàng nhập vào thường có hóa đơn từ đối tác.”
ThS Nguyễn Ngọc Tịnh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn Thuế TP HCM, bày tỏ sự cảm thông và cho biết phản ứng né tránh của một số hộ kinh doanh phần lớn đến từ sự thiếu thông tin. “Việc sử dụng tài khoản cá nhân, không ghi rõ nội dung chuyển khoản hoặc cố tình lờ đi giao dịch là vi phạm và có thể bị xử phạt.”
Chi cục Thuế khu vực I cảnh báo, hành vi treo biển “chỉ nhận tiền mặt” hoặc ghi nội dung chuyển khoản kiểu “tiền mượn”, “tiền cafe”, “tiền ship” không làm giảm nghĩa vụ thuế mà ngược lại, có thể là dấu hiệu bị nghi ngờ che giấu doanh thu.
Lãnh đạo Chi cục Thuế khu vực II cho biết hiện tại ngành thuế vẫn chưa xóa bỏ hình thức thuế khoán. Từ nay đến hết năm 2025, các hộ kinh doanh thuộc diện áp dụng hóa đơn điện tử vẫn nộp thuế theo mức khoán ấn định đầu năm.
Chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp
Ông Lê Văn Nam, Giám đốc Công ty TNHH Hải Định Food (Đồng Tháp), vừa nâng lên mô hình doanh nghiệp vào cuối năm 2024 từ mô hình hộ kinh doanh, nhìn nhận việc ngại thay đổi chủ yếu đến từ “rào cản tâm lý”. “Lên doanh nghiệp không đóng thuế nhiều hơn, nếu có gì không biết sẽ được cán bộ địa phương hướng dẫn.”
Sắp tới hộ kinh doanh cũng sẽ phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, phải kê khai thuế thì việc chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp sẽ thuận lợi hơn nhiều.