Các nhà khoa học đang lên tiếng cảnh báo về một hệ quả không mong muốn từ việc cắt giảm ô nhiễm không khí trên toàn cầu, cụ thể là việc này có thể đang đẩy nhanh tốc độ nóng lên toàn cầu, dù mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe cộng đồng. Theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Communications Earth & Environment, việc giảm ô nhiễm không khí tại khu vực Đông Á, đặc biệt là Trung Quốc, đã làm mất đi hiệu ứng làm mát do bụi bẩn trong không khí gây ra.
Những hạt bụi trong không khí trước đây có tác dụng như một tấm chắn, phản xạ một phần ánh sáng mặt trời và hạn chế sự hấp thụ nhiệt tại bề mặt Trái Đất. Khi các quốc gia thực hiện các biện pháp mạnh mẽ để giảm khí thải như SO₂, ‘tấm chắn’ này đã biến mất. Điều này có nghĩa là bức xạ mặt trời đến bề mặt Trái Đất tăng lên, từ đó làm tăng tốc độ nóng lên toàn cầu.
Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng khẳng định rằng việc cải thiện chất lượng không khí là điều không thể tranh cãi vì lợi ích sức khỏe. Việc giảm ô nhiễm không khí đã giúp giảm thiểu các vấn đề sức khỏe liên quan đến hô hấp và tim mạch, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho hàng triệu người dân trên toàn thế giới.
Vấn đề đặt ra là nếu không có hành động quyết liệt để giảm khí nhà kính như CO₂ và methane, nhân loại sẽ phải đối mặt với những hệ quả nghiêm trọng hơn. Giáo sư Robert Allen, một chuyên gia hàng đầu về biến đổi khí hậu, cho biết: ‘Chúng ta đã tháo tấm rèm che nắng, giờ phải chống lại ánh nắng đó bằng cách giảm các nguồn nhiệt – tức là khí nhà kính.’
Một số giải pháp được đề xuất bao gồm trồng cây, thu giữ carbon, và chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang nguồn tái tạo. Các giải pháp này được đánh giá là con đường đúng đắn, dù có thể chậm hơn nhưng chắc chắn hơn. Việc kết hợp các giải pháp này sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và đồng thời góp phần chống biến đổi khí hậu.
Bài học từ Đông Á cho thấy chính sách môi trường cần đi đôi với hành động chống biến đổi khí hậu. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận đa hướng, từ cải thiện chất lượng không khí đến giảm khí thải và nâng cao nhận thức cộng đồng. Các quốc gia cần có những hành động mạnh mẽ và quyết liệt hơn để đảm bảo một tương lai bền vững cho tất cả.